Đề xuất nâng tiêu chuẩn khí thải với ô tô cũ

Xe tải, xe khách hiện thuộc nhóm có tỷ lệ cao nhất không đạt tiêu chuẩn khí thải - Ảnh: Huy Lộc

Khoảng 30% xe bị ảnh hưởng

Ông Nguyễn Hữu Tiến, Phó vụ trưởng Vụ Môi trường (Bộ GTVT) cho biết, Đại học Công nghệ GTVT và Cục Đăng kiểm VN được Bộ GTVT giao phối hợp tổ chức nghiên cứu và đề xuất về việc nâng cao tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô đang lưu hành, nhằm kiểm soát tốt hơn nguồn phát thải từ ô tô.

Nên đọc

Vì một môi trường sống sạch hơn

Lý do cần nâng tiêu chuẩn khí thải, theo ông Tiến, các xe sản xuất, lắp ráp mới, xe nhập khẩu chưa qua sử dụng cũng đã áp dụng các tiêu chuẩn theo lộ trình được quy định tại Quyết định 49 ngày 11/9/2011 của Thủ tướng Chính phủ. Lộ trình nâng cao mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô đang lưu hành, xe nhập khẩu đã qua sử dụng được quy định tại Quyết định 249 ngày 10/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ, cũng như được nêu trong đề án kiểm soát ô nhiễm môi trường. Để nâng cao hơn nữa chất lượng lưu hành xe và đảm bảo môi trường, trên cơ sở đề xuất của trường Đại học Công nghệ GTVT và Cục Đăng kiểm VN, tới đây, Bộ GTVT sẽ đề xuất Thủ tướng ban hành tiêu chuẩn khí thải mới, phù hợp với thực tiễn.

Theo đề xuất của Đại học Công nghệ GTVT, cần nâng ngưỡng tiêu chuẩn đối với khí thải các loại ô tô đang lưu hành để hạn chế ô nhiễm không khí từ loại phương tiện này. Trong đó, áp dụng với các thành phần chính là chất HSU (đối với xe dùng diesel), CO và HC (đối với xe chạy xăng) có trong khói thải ô tô. Đề xuất cụ thể là giảm HSU mức tối đa cho phép từ 72% hiện nay xuống 50-62% (áp dụng theo nhóm xe), CO từ tối đa 4,5% xuống 2,5-3%, HC từ tối đa 1.200ppm thể tích xuống mức 300-450ppm thể tích. Thời gian áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới từ tháng 6/2018.

Cụ thể, Phó hiệu trưởng Đại học Công nghệ GTVT Vũ Ngọc Khiêm cho biết, đề xuất dựa trên các số liệu nghiên cứu hiện trạng phát thải của các nhóm ô tô, kết quả kiểm định khí thải xe ô tô đang lưu hành từ năm 2013-2017. Trong đó, tỷ lệ xe không đạt ngưỡng tiêu chuẩn hiện hành ở mức 13-15% tổng số phương tiện. Phương tiện có tuổi đời càng cao, mức phát thải có xu hướng tăng.

“Khi tiêu chuẩn khí thải ở mức trên, sẽ có khoảng 30% xe ô tô đang lưu hành hiện nay không đáp ứng được tiêu chuẩn mới (khoảng 680.000 xe), cần phải được sửa chữa, có biện pháp kỹ thuật để khắc phục mới đủ điều kiện tham gia giao thông”, ông Khiêm thông tin và cũng cho rằng, việc nâng cao hơn ngưỡng kiểm soát phát thải khí thải trong thời điểm hiện nay có tính khả thi, trong đó có lý do chất lượng phương tiện ngày càng được nâng lên, đã có các tiêu chuẩn nhiên liệu phù hợp cho phương tiện.

Ông Lê Anh Tú, Trưởng phòng Khoa học, công nghệ và môi trường, Cục Đăng kiểm VN cho biết, việc kiểm soát khí thải xe ô tô đang lưu hành được thực hiện qua công tác đăng kiểm định kỳ xe cơ giới. Đầu tiên được áp dụng từ ngày 1/7/2006 tại 5 thành phố trực thuộc Trung ương, 2 năm sau đó được áp dụng trên toàn quốc, với tiêu chuẩn được giữ từ đó đến nay.

Đại diện Cục Đăng kiểm VN cho biết thêm, hiện cả nước có hơn 2 triệu ô tô đang lưu hành, trong đó hơn 1,124 triệu xe dùng xăng và hơn 941.000 xe dùng diesel.

Kiểm định khí thải xe ô tô đang lưu hành tại một trung tâm đăng kiểm phía Bắc

Phương tiện cũ có dễ đạt chuẩn khí thải mới?

Điều dư luận quan tâm là khi nâng tiêu chuẩn khí thải sẽ có khoảng hơn 680.000 xe ô tô bị ảnh hưởng. Trong đó, nhiều nhất là nhóm xe tải, xe khách sử dụng nhiên liệu diesel... Để đáp ứng được chuẩn khí thải mới, các chủ phương tiện, doanh nghiệp phải bỏ chi phí, cũng như có giải pháp kỹ thuật phù hợp.

Ông Lê Anh Tuấn, giảng viên Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, việc siết chặt tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô đang lưu hành là cần thiết, nhưng nếu có đến 30% phương tiện bị ảnh hưởng, cần phải có sự đánh giá tác động xã hội và có giải pháp phù hợp. “Việc nâng tiêu chuẩn khí thải không nhằm mục đích bắt được nhiều lỗi, mà để kiểm soát môi trường. Vì vậy, cùng với việc nâng tiêu chuẩn khí thải cần cung cấp đồng bộ về giải pháp kỹ thuật để định hướng, khuyến cáo chủ phương tiện, doanh nghiệp”, ông Tuấn đề xuất.

Ông Nguyễn Huy Hải, Ban Công nghệ, Tổng công ty Vận tải Hà Nội cũng bày tỏ băn khoăn về việc chưa có giải pháp kỹ thuật, tính toán chi phí khắc phục phương tiện. “Hiện, có nhiều xe cũ trước đây khi được đưa vào lưu hành chỉ đáp ứng tiêu chuẩn đầu vào thấp, tới đây khi có tiêu chuẩn mới không biết phải có giải pháp nào để đáp ứng được. Nếu chỉ bảo dưỡng bộ lọc khí xả như thông thường có được không, hay phải có giải pháp khác, chi phí bao nhiêu?”, ông Hải nói.

Theo các chuyên gia về ô tô, giải pháp kỹ thuật để phương tiện cũ đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải mới gồm duy tu, bảo dưỡng động cơ, bộ lọc khí thải hoặc lắp đặt thêm thiết bị xử lý khí thải vào xe ô tô. Phó giáo sư Phan Văn Quân, Đại học GTVT TP.HCM cho biết, giải pháp lắp thiết bị xử lý khí thải được một số nước áp dụng từ năm 2002, nhưng liên quan đến chi phí của xã hội, doanh nghiệp nên cần có lộ trình rõ ràng để các doanh nghiệp chuẩn bị, cũng như để các nhà sản xuất trong nước có thể đưa ra giải pháp kỹ thuật.

Theo ông Đặng Trần Khanh, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 29-03V, một trong những giải pháp có thể tính đến là có lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới. Như trước đây là áp dụng đối với 5 thành phố trực thuộc Trung ương có mật độ xe ô tô và lượng phát thải nhiều hơn so với các địa phương khác.

Đề xuất nâng tiêu chuẩn khí thải ô tô đang lưu hành