Doanh nghiệp tặng quà quan chức, xử lý thế nào?

Thanh tra Chính phủ vừa đưa ra tham vấn lần đầu Dự thảo nghị định hướng dẫn Luật Phòng chống tham nhũng sửa đổi.

Doanh nghiệp hối lộ dưới 2 triệu có thể bị phạt tiền 5-10 triệu

Một trong những nội dung đáng chú ý của dự thảo này là quy định về xử phạt hành chính đối với hành vi tham nhũng trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước.

Theo đó, hành vi đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của doanh nghiệp, tổ chức nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị cảnh cáo hoặc phạt tiền 5 - 10 triệu đồng.

Hành vi tham ô tài sản, nhận hối lộ nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt tiền 10 - 20 triệu đồng; các hành vi này nếu như có các tình tiết tăng nặng sẽ bị phạt tiền 20 - 50 triệu đồng.

Cùng hành vi trên, nếu có biểu hiện nhũng nhiễu, lợi dụng hoạt động từ thiện hoặc hoàn cảnh khó khăn của tổ chức, cá nhân khác để vi phạm hoặc có hành vi trốn tránh, che giấu sau khi vi phạm có thể bị phạt tiền 50 - 100 triệu đồng.

Ngoài ra, hành vi đưa hối lộ, môi giới hối lộ; tham ô tài sản, nhận hối lộ nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự cũng bị xử phạt từ 20-50 triệu đồng nếu vi phạm có tổ chức, vi phạm nhiều lần, tái phạm; xúi giục, lôi kéo, sử dụng, ép buộc người bị lệ thuộc vào mình về vật chất, tinh thần thực hiện hành vi vi phạm hành chính; hoặc lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vi phạm...

Giải thích thêm về quy định này, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế (Thanh tra Chính phủ) cho biết, biểu hiện nhũng nhiễu trong DN và khu vực ngoài nhà nước là hành vi diễn ra khá phổ biến giữa các DN với nhau.

Ông Tuấn Anh dẫn chứng như việc nhà cung cấp tổ chức đấu thầu với nhau, muốn nhận được gói thầu thì phải "thế nọ, thế kia". Theo ông, đó là biểu hiện "xin xỏ".

Ông cũng cho biết từng chứng kiến những trường hợp như người phụ trách về mua sắm, đấu thầu và kế hoạch của các tập đoàn lớn có biểu hiện nhũng nhiễu đối với các nhà cung cấp nhỏ, cũng đòi hỏi phải "thế này, thế kia".

"Nhũng nhiễu ở đây là khi người ta có quyền hành, người ta gây khó dễ, phiền hà để được cái gì đó”- ông Tuấn Anh giải thích.

Giải thích về các mức phạt dự thảo đưa ra, ông Tuấn cho hay, với các hành vi tham nhũng không tuân thủ liêm chính trong kinh doanh thì cần loại ra khỏi hoạt động kinh doanh nên xác định mức phạt tương đối nặng. Nhưng các mức đó vẫn là tham khảo, sau khi lấy ý kiến, Thanh tra Chính phủ sẽ tiếp thu, điều chỉnh dự thảo cho phù hợp để trình Chính phủ ban hành.

Doanh nghiệp tặng quà quan chức, xử lý thế nào?

Liên quan đến quy định về tặng và nhận quà tặng, đại diện Công ty Honda Việt Nam dẫn quy định tại Điều 31 của dự thảo nêu rõ về việc quan chức không nhận quà tặng, đồng thời đặt vấn đề: trong trường hợp không từ chối được thì quy trình xử lý thế nào? Việc xử lý có thông báo cho người tặng quà và cơ quan quản lý của người tặng quà để xử lý tiếp theo?

Theo đại diện Công ty Honda, quy định này chỉ áp dụng được với cơ quan nhà nước, còn với doanh nghiệp tư thì không khả thi.

Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế Thanh tra Chính phủ Nguyễn Tuấn Anh giải thích, quy định cấm nhận quà hướng đến chuyện đảm bảo hoạt động công vụ đúng đắn, làm sao không có chuyện nhận quà chi phối hoạt động công vụ và không lấy tài sản, tài chính công để cho, tặng.

Còn vấn đề doanh nghiệp đi tặng quà, theo ông Tuấn Anh, hiện tại pháp luật chưa đặt vấn đề xử lý đối với doanh nghiệp. “Nó cũng có cái khó, cơ sở đưa ra xử lý đang vướng. Nếu cấu thành hành vi tham nhũng thì không bàn. Ví dụ như đưa hối lộ, môi giới hối lộ thì có thể xử hành chính hoặc hình sự. Còn lại các trường hợp khác Luật chưa đặt ra nên chúng tôi cũng không quy định việc đó” – ông Tuấn Anh nói.

Về ý kiến nên mở rộng xem xét cả khía cạnh doanh nghiệp đi tặng quà, ông Tuấn Anh cho rằng cũng hợp lý và nên tiến tới mở rộng từng bước, nếu không sẽ tạo sự bất bình đẳng giữa doanh nghiệp tặng quà và doanh nghiệp không bao giờ đi tặng quà.

“Nghiên cứu của VCCI cho thấy nếu việc tặng quà đối với doanh nghiệp chuyện bình thường, coi như chi phí không chính thức thì sẽ có nguy cơ dẫn đến phân biệt đối xử”, ông Tuấn Anh nói và cho biết sẽ tính toán nhưng hiện tại chưa đặt ra vấn đề xử lý thực trạng này.

Dữ liệu quốc gia về dân cư là “tài sản chung của quốc gia”, có nên thu phí?