Độc đáo lễ rước Cộ Bà Chợ Được tại Quảng Nam

Ông Nguyễn Ba, Chủ tịch UBND xã Bình Triều đánh trông khai mạc Lễ hội rước Cộ Bà chợ Được. Ảnh: Vĩnh Nhân.

Đến hẹn lại lên, ngày 11 tháng Giêng (Âm lịch) hằng năm, người dân khắp nơi lại tập trung về làng Phước Ấm (xã Binh Triều, huyện Thăng Bình, Quảng Nam) để xem lễ hội rước Cộ Bà chợ Được. Đây là lễ hội mang tính tâm linh, tín ngưỡng lâu đời của người dân xã Bình Triều.

Tương truyền, Hội rước Cộ Bà chợ Được là lễ hội tưởng nhớ công đức của một vị tiên nữ rất linh ứng đã gầy dựng lên sự trù phú và sầm uất của chợ Được ngày nay nói chung và cư dân làng Phước Ấm nói riêng. Theo truyền thuyết, bà tên tục là Nguyễn Thị Của, sinh năm 1800 dưới thời Lê Cảnh Hưng. Khi sinh ra bà có nhiều điểm khác lạ bước đi khác thường, tiếng nói sang sảng… Bà mất năm 1817. Năm 1852 bà hiển linh tại làng Phước Ấm hóa thân thành một thiếu nữ xinh đẹp đổi nước bán trầu, bốc thuốc chữa bệnh cho dân nghèo, biến phép trừng trị tham quan.

Bà tạo dựng nơi đất cát hoang vắng tại làng Phước Ấm thành một khu chợ sầm uất. Về sau, người dân nghĩ đến sự tình cờ như một ân huệ ban phát như “Được một cái chợ” nên gọi chợ này là chợ Được. Tưởng nhớ công đức Bà đã sáng lập nên chợ Được, hằng năm vào ngày 11 tháng Giêng Âm lịch (ngày nhận sắc phong đầu tiên) làng Phước Ấm tổ chức lễ cúng Bà. Nhân dân Quảng Nam ở khắp nơi cũng tề tựu về đây để rước Cộ.

Cộ nữ thần linh ứng du xuân đầu năm tái hiện cảnh du xuân đầu năm của Bà chợ Được. Ảnh: Vĩnh Nhân.

Theo những ghi chép còn lưu giữ tại lăng Bà, những đóng góp của Bà chợ Được đã được các đời vua nhà Nguyễn ghi nhận. Năm 1898, vua Khải Định ban cho Bà sắc phong “Tề thục dực bảo trung hưng trung đẳng thần”. Năm 1924, vua Khải Định tiếp tục phong sắc “Trang huy dực bảo trung hưng thượng đẳng thần”. Đến năm 1927, vua Bảo Đại gia tặng “Tề thục dực bảo trang huy thượng đẳng thần”.

Năm 2014, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Hội rước Cộ Bà chợ Được là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Cộ Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng gợi truyền thống chống ngoại xâm hào hùng của dân tộc. Ảnh: Vĩnh Nhân.

Cộ Bà chợ Được năm nay có 4 bàn Cộ (kiệu) chính, là Cộ Thần nữ linh ứng đi thăm xuân đầu năm (tái hiện lại truyền thuyết đầu năm đi thăm xuân của Bà chợ Được); Cộ Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng; Cộ Anh hùng Kim Đồng (tái hiện lại giây phúc Kim Đồng hi sinh khi bảo vệ các cán bộ cách mạng lúc vừa tròn tuổi 15); Bàn Cộ thứ tư tái hiện hoạt cảnh Tôn Ngộ Không đánh Ngưu Ma Vương (được lấy cảm hứng từ hình tượng con giáp năm Bính Thân).

Hàng ngàn người dân tham gia rước Cộ. Ảnh: Vĩnh Nhân.

Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Ba, Chủ tịch UBND xã Bình Triều hi vọng lễ hội sẽ mang đến cho tất cả người dân một tinh thần mới, khí thế mới, một không khí lao động hăng say mới góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.

Trước đó, trong hai ngày diễn ra hội Cộ, người dân đã được tham gia các trò chơi dân gian và xem đua thuyền, thả hoa đăng trên sông Trường Giang.

Chủ động chặn TNGT mùa lễ hội