Dự án chia sẻ xe đạp gặp khó ở Malaysia

Các công ty chia sẻ xe đạp gia nhập thị trường Malaysia từ đầu năm ngoái

Bức xúc về hạ tầng

Theo hãng tin Strait Times (Singapore), Thủ đô Kuala Lumpur đã ra mắt các làn đường dành riêng cho xe đạp (màu xanh), rộng 1,5m với tổng chiều dài là 7,2km từ tháng 2, trùng với thời điểm diễn ra Diễn đàn Đô thị Thế giới.

Nhưng chưa được bao lâu, Thị trưởng Kuala Lumpur Mohd Amin Nordin Abdul Aziz thông báo, cần xem xét lại dự án xây dựng làn đường dành riêng xe đạp trị giá 4 triệu ringgit Malaysia (tương đương 1 triệu USD) trước khi thành phố quyết định thay đổi tuyến hoặc loại bỏ một số làn đường.

Vì khoảng 6 triệu người tham gia giao thông tại Kuala Lumpur đã bày tỏ lo ngại về an toàn cho cả người đi xe đạp và những người tham gia giao thông khác trong đó có rủi ro liên quan tới vạch cao su phân tách làn đường.

Được thiết kế để ngăn các phương tiện khác lấn sang làn đường dành cho xe đạp, các vạch ngăn được làm bằng cao su, mỗi vạch dài 40 cm. Vì vạch dài và cứng nên người điều khiển phương tiện không vững tay đâm vào sẽ dễ bị chệch lái và ngã.

Thực tế đã xảy ra trường hợp một người đi mô tô đâm vào vạch cao su phân cách và bị thương. Sau nhiều phàn nàn, thành phố đã loại bỏ những vạch kẻ ngang bằng cao su và thay bằng cột dọc dẻo đặt tại một số đoạn đặc biệt.

Một điều khác khiến người dân Thủ đô Kuala Lumpur phản ứng đó là sự bức xúc khi phải chia sẻ không gian chung với xe đạp.

Không chỉ các phương tiện khác cảm thấy bất tiện mà bản thân người thường xuyên sử dụng hạ tầng chia sẻ xe đạp tại đây cũng cảm thấy việc di chuyển bằng phương tiện hai bánh truyền thống ở Thủ đô Kuala Lumpur là một thách thức.

Những người đi xe đạp đối mặt nhiều rủi ro vì cả ô tô, xe máy, thậm chí người đi bộ thường xuyên lấn sang làn đường xe đạp.

Ông Mr Jason Ng, một phóng viên địa phương thường sử dụng xe đạp di chuyển từ nhà ga Bukit Bintang MRT nằm trong trung tâm thành phố đến nơi làm việc cho biết: “Chưa có văn hóa xe đạp tại Malaysia nên người điều khiển phương tiện không có thói quen nhường đường người đi xe đạp, gây mất an toàn”.

Một vấn đề khác ảnh hưởng tới an toàn là việc người điều khiển ô tô đỗ bừa bãi. Giám đốc quản lý dự án Mahadi Che Ngah cho biết:

“Đây là vấn đề nhiều thành phố, không riêng Malaysia phải đối mặt. Tại các thành phố này, người dân chứng kiến cảnh phương tiện đỗ trái phép gây cản trở làn đường đi xe đạp, gây rủi ro mất an toàn cho người điều khiển phương tiện hai bánh này”.

Nỗi lo về ý thức

Ngoài những vấn đề về hạ tầng kể trên, người dân Kuala Lumpur còn chứng kiến nhiều vấn đề khác liên quan tới ý thức sử dụng xe đạp chia sẻ. Các công ty chia sẻ xe đạp bắt đầu tiến vào thị trường Malaysia từ đầu năm ngoái và có 4 công ty nổi lên chiếm lĩnh là công ty khởi nghiệp oBike xuất xứ từ Singapore, LinkBike của Penang và hai công ty xuất từ Trung Quốc là Mobike và Ofo.

Malaysia phải chịu cảnh xe đạp bị vứt chổng chơ trên đường do người sử dụng thích nhận/trả xe ở bất cứ nơi nào. Tháng 9/2017, Công ty oBike bị hội đồng địa phương Petaling Jaya phạt 17.000 ringgit Malaysia và tịch thu hơn 250 xe đạp vàng của họ vì gây cản trở không gian công cộng.

Trong khi đó, nhiều người vô trách nhiệm đã ăn trộm hoặc cố tình phá hoại các xe đạp chia sẻ. Mạng xã hội đầy rẫy những hình ảnh xe đạp bị vứt xuống kênh rạch, giữ làm của riêng hoặc lấy trộm ghế, thiết bị định vị...

Dù vậy, chính quyền Thủ đô Kuala Lumpur vẫn kiên định với con đường phát triển hình thức di chuyển mới này vì họ tin rằng đây là những bước phát triển mà nhiều đô thị khác trên thế giới đã thành công với chương trình xe đạp đều phải trải qua.

Chẳng hạn, New York bắt đầu thực hiện kế hoạch khuyến khích đi xe đạp từ năm 2010 nhưng thời gian đầu gần như đổ bể vì người biểu tình phản đối thu hẹp các đường dành cho phương tiện và nhường đường cho xe đạp.

Tuy nhiên, sau một thời gian kiên trì thay đổi nhận thức, hiện nay thành phố đã có khoảng 643 km làn đường dành riêng xe đạp với hơn 15 triệu chuyến sử dụng xe đạp chia sẻ trong năm ngoái. 

Làn sóng phá sản dịch vụ chia sẻ xe đạp ở Trung Quốc