Dự cảm "tồi tệ" của tỷ phú Elon Musk báo hiệu suy thoái trong ngành ô tô?

Thông điệp ngầm của "một con cá voi trong mỏ lithium"

Gần đây, hãng tin Reuters có được một email tỷ phú Elon Musk gửi tới các giám đốc điều hành của Tesla. Trong đó, tỷ phú Musk cho biết nhà sản xuất ô tô điện này cần cắt giảm khoảng 10% lực lượng lao động.

Sau đó, ông Musk cũng chia sẻ với nhân viên rằng bộ máy nhân viên hành chính đã quá cồng kềnh và ông sẽ tìm cách điều chỉnh. Thay vào đó, Tesla cần nhân công để sản xuất ô tô và pin.

Cũng trong email, CEO Tesla bày tỏ có “cảm giác cực kỳ tồi tệ về nền kinh tế”. Cảnh báo của ông Elon Musk là lời cảnh báo công khai và trên diện rộng đầu tiên, trái ngược với lập trường chung của toàn ngành công nghiệp ô tô.

Phần lớn vẫn cho rằng: "Nhu cầu cơ bản đối với ô tô và xe tải vẫn mạnh bất chấp đại dịch toàn cầu đã kéo dài hai năm. Một giám đốc điều hành trong ngành ô tô gần đây còn cho rằng nhu cầu mua ô tô và xe tải đang "cao ngất trời".

"Tesla không chỉ như 'con chim hoàng yến trong mỏ than' (xưa kia người thợ mỏ thường mang chim hoàng yến xuống hầm lò. Tiếng kêu của con chim này báo hiệu nguy hiểm có thể xảy ra - PV) mà thông điệp ngầm của Tesla ở tầm cỡ 'một con cá voi trong mỏ lithium'", nhà phân tích Adam Jonas của Morgan Stanley cho biết trong một báo cáo.

Bình luận của ông Jonas ám chỉ rằng Tesla đang cảnh báo về xu hướng phát triển xe điện tương lai và đây là một cảnh báo rất đáng chú ý. Lithium là kim loại được sử dụng sản xuất pin xe điện.

"Nếu công ty xe điện lớn nhất thế giới cảnh báo về tình hình việc làm và nền kinh tế, các nhà đầu tư nên xem xét lại dự báo của họ về tỷ suất lợi nhuận và tăng trưởng", ông Adam Jonas đánh giá.

Sau thông điệp của nhà tỷ phú Elon Musk, cổ phiếu Tesla giảm 9%.

Hai năm trước, lĩnh vực ô tô đã bị ảnh hưởng bởi sự bùng nổ của đại dịch Covid-19. Nhiều nhà máy ô tô phải đóng cửa. Khoảng thời gian khó khăn này đã khiến quá trình sản xuất chip bán dẫn cho ô tô cũng chậm lại.

Thêm vào đó, sự gián đoạn chuỗi cung ứng và cuộc xung đột Nga – Ukraine khiến tình hình kinh tế ảm đạm và kéo doanh số bán hàng đi xuống.

Suy thoái và hệ lụy ít khách

Trong khi những yếu tố trên chủ yếu ảnh hưởng đến nguồn cung xe, thì lạm phát là một mối đe dọa lớn đối với nguồn cầu xe.

Ông Jeff Schuster, người đứng đầu mảng dự báo toàn cầu của đơn vị tham vấn LMC Automotive, đã bình luận về thông điệp của tỷ phú Musk: “Rủi ro suy thoái là cao. Vì vậy những gì ông ấy đang nói đáng phải nghĩ chứ không thuần túy chỉ là bình luận cực đoan”.

Tháng trước, các ứng dụng gọi xe Uber và Lyft đều cho biết khả năng cắt giảm việc thuê xe và chi tiêu. Đồng thời, nhà bán lẻ ô tô đã qua sử dụng trực tuyến Carvana cho biết cũng cắt giảm 12% lực lượng lao động.

Các công ty khác đang theo dõi chặt chẽ những tín hiệu này.

John Dunn, Giám đốc điều hành khu vực Mỹ của công ty sản xuất hệ thống giảm thiểu khí thải và nhiên liệu Clean Energy Systems, cho biết: "Chúng tôi không bi quan như Elon Musk, nhưng đang thận trọng về việc thuê nhân lực, vật lực và cả chi tiêu của mình".

Giới chức trong ngành ô tô cũng bắt đầu chú ý về một cuộc suy thoái có thể xảy ra.

Ông Tyson Jominy, Phó chủ tịch J.D. Power phụ trách dữ liệu và số liệu ô tô cho biết: “Ngành công nghiệp ô tô đang hướng đến phục vụ nhu cầu bị dồn nén thời gian qua - xu hướng này có thể mang lại doanh số bán hàng trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, nền kinh tế đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ và có thể phá hủy phần lớn nhu cầu đó”.

Ngành ô tô cần hành động

Ông Josh Sandbulte, giám đốc đầu tư của Greenhaven Associates, một công ty quản lý tiền tệ kiêm nhà đầu tư lớn vào cổ phiếu General Motors Co, cho biết các CEO tài chính có góc nhìn ảm đạm hơn nhiều so với các lãnh đạo doanh nghiệp.

Trong khi email của ông Musk nghe có vẻ bi quan hơn nhiều so với các nhà lãnh đạo sản xuất ô tô khác, ông Sandbulte cho biết đã học cách không đánh giá thấp CEO Tesla bởi vì "ông ấy đã đi theo hướng rẽ trong khi những người khác đang chạy theo đường thẳng và ông ấy đã chứng minh là đúng."

Ông Sandbulte nói: “Chúng ta đang ở trong một thời kỳ bất đồng, thẳng thắn mà nói, thế giới tài chính và giới lãnh đạo kinh doanh không đồng ý với nhau. Đến một lúc nào đó, chúng ta sẽ nhận được câu trả lời là ai đúng".

Trước công chúng, nhiều nhà sản xuất ô tô khác vẫn tin rằng nhu cầu tiêu dùng xe còn rất mạnh mẽ.

Chẳng hạn như ông Allyson Witherspoon, Giám đốc tiếp thị của Nissan Motor Co tại Mỹ, cho biết hôm thứ Tư tuần trước tại hội nghị Bán lẻ Ô tô của Reuters ở Las Vegas rằng: "Nhu cầu của người tiêu dùng hiện đang ở mức cao ngất ngưởng. Các nhà sản xuất không có hàng tồn kho".

Và giới quan chức trong ngành ô tô Mỹ cũng chỉ ra Tesla tồn tại những vấn đề riêng như việc tuyển dụng quá nhanh so với tốc độ tăng trưởng.

Số việc làm tại Tesla đã tăng gấp đôi kể từ cuối năm 2019 theo báo cáo hàng năm của công ty này. Theo Chuyên gia Jonas của Morgan Stanley, doanh thu trên mỗi nhân viên của Tesla là 853.000 USD, không quá cao so với 757.000 USD của Ford.

Ngoài ra, doanh số bán hàng của Tesla tại Mỹ tập trung nhiều ở California, đặc biệt là ở khu vực Vịnh San Francisco, nơi có các công ty ở Thung lũng Silicon.

Người lao động trong ngành công nghệ cao với khối tài sản lớn từ đầu tư cổ phiếu là cơ sở khách hàng quan trọng của Tesla. Nhưng hiện tại, một số công ty công nghệ lớn đang cắt giảm nhân sự, và các công ty khởi nghiệp nhỏ hơn đang gặp khó khăn trong việc xin vốn.

Ông Barry Engle, cựu giám đốc điều hành Ford và GM, người đã thành lập Qell, một công ty đầu tư tập trung vào vận tải cho biết: Tất cả những lập luận trên của ngành ô tô có thể đúng, nhưng sự lo ngại của Musk không thể bỏ qua”.

Ông Barry Engle nói: “Suy thoái kinh tế ngày càng có khả năng xảy ra. Elon và tất cả những người khác đều biết điều đó. Sự khác biệt là với tư cách là một doanh nhân, ông ấy có xu hướng hành động và nói lên sự thật một cách tự nhiên hơn, ngay cả khi điều đó hoàn toàn khác biệt."

Mỹ phát lệnh tịch thu 2 máy bay trị giá 410 triệu USD của tỷ phú Abramovich