Đức xây sân bay mới trục trặc, đội vốn 4 tỷ euro

Thiết kế sân bay Brandenburg Airport (BER)

Thiệt hại hàng triệu euro

Dự án Brandenburg lần đầu tiên dự kiến khai trương vào tháng 10/2011 để thay thế hai sân bay Schoenefeld và Tegel tại Thủ đô Berlin nhưng lỡ hẹn. Sau đó trải qua 4 lần hoãn khánh thành khác (6/2012, 3/2013, 10/2013 và 6/2017), đến nay vẫn tiếp tục đóng cửa.

Đầu năm nay, giới chức Đức lại hứa hẹn một ngày khánh thành vào năm 2018 - 7 năm kể từ ngày tuyên bố mở cửa đầu tiên. Lần này, người dân Đức không còn tin tưởng vào lời hứa từ ban quản lý sân bay.

Phần lớn nguyên nhân giới chức đưa ra khi lùi kế hoạch khánh thành đều liên quan tới lỗi kỹ thuật. Kế hoạch khánh thành sân bay vào năm 2012 dự kiến có sự tham gia của Thủ tướng Angela Merkel cùng hơn 10.000 khách bị hủy trước hạn vài ngày vì phát hiện lỗi báo động cháy và hệ thống hút khói.

Theo Deutsche Welle (DW), những lần không kịp về đích sau đó liên quan tới các lỗi: 90km cáp bị lắp đặt sai, thang máy quá ngắn, đường dây khẩn cấp gọi tới cơ quan phòng cháy chữa cháy cũng không thông. Ngoài ra, còn nhiều lỗi xây dựng nghiêm trọng khác như trần sân bay nặng gấp 2 lần quy định cho phép. 

Liên tục lỡ hẹn khiến chi phí ban đầu để thực hiện dự án này là 2 tỉ euro (tương đương 2,15 tỉ USD) đã đội lên hơn 6 tỉ euro. Công ty điều hành sân bay đã phải chi 17 triệu euro/tháng để duy trì nhà ga trống không và mất trắng 13 triệu euro thu nhập cho thuê sân ga đáng lẽ được hưởng.

Không chỉ vậy, các công ty xây dựng, công ty taxi, cửa hàng kinh doanh tại sân bay rơi vào cảnh phá sản vì sân bay trễ hẹn đi vào hoạt động, làm tiêu tốn của người đóng thuế 1 triệu euro/ngày, theo DW.  Có nhiều thông tin cho rằng, cựu Thị trưởng Berlin Klaus Wowereit buộc phải từ chức, một phần vì thất bại trong dự án sân bay này.

Tham nhũng và thiếu năng lực

Đến nay, giới chức Đức vẫn chưa tìm được nguyên nhân trục trặc kỹ thuật. Tờ news.com.au cho biết, năm ngoái, ông Dieter Faulenbach da Costa, cựu nhân viên xây dựng kế hoạch phát triển sân bay vào cuối năm 1990, đã lo ngại thiết kế sân bay đặt ra thách thức lớn cho các kỹ thuật viên. “Cấu trúc của hệ thống phòng cháy chữa cháy hiện đang được thi công suốt 4 năm nay tại Brandenburg, đặt ra nhiều thách thức, làm chậm tiến độ khai trương sân bay”, ông Dieter Faulenbach da Costa nói. 

Nhưng theo The Economist, những khó khăn liên tiếp hiện nay là do vấn nạn tham nhũng và thiếu năng lực. Lần đầu lỡ hẹn khánh thành, phần lớn nguyên nhân do công ty chịu trách nhiệm thi công nội thất nhà ga phá sản. Một nguyên nhân quan trọng khác là công tác giám sát xây dựng lỏng lẻo, yếu kém nên những lỗi rất lớn được thông báo quá muộn hoặc hoàn toàn không được công bố.

Mùa thu năm ngoái, nhiều nhân viên cấp cao tham gia vào kế hoạch xây dựng sân bay bị phát hiện tham nhũng, nhận hối lộ từ nhà thầu. Một cựu nhân viên cấp cao của sân bay bị phạt tù giam, hai nhân viên khác bị lĩnh án treo. Ngoài ra không ít nhân viên khác bị phạt hành chính. 

Từ lần lùi kế hoạch khánh thành thứ hai khi tiếp tục phát sinh vấn đề kỹ thuật, giới chức sân bay đã hủy hợp đồng với nhóm các công ty kỹ thuật và kiến trúc sư chịu trách nhiệm phát triển sân bay. Họ chuyển một phần nhiệm vụ của nhóm các công ty này cho nhân viên nội bộ, giữ một số nhà thầu phụ và không thể tiếp cận các tài liệu xây dựng giá trị trong nhiều năm vốn do các nhà hoạch định phụ trách. Thị trưởng Berlin Michael Müller, hiện là người đứng đầu ban cố vấn sân bay khẳng định: “Họ phải bắt đầu (khắc phục lỗi sân bay) từ một mớ bòng bong”.

New Zealand chi 1,2 tỉ USD nâng cấp, mở rộng sân bay