Dùng quỹ đất nhà ở xã hội dư thừa để xây dựng nhà thương mại giá rẻ?

Cầu thừa, cung thiếu

Theo ghi nhận của PV Báo Giao thông những ngày cuối tháng 2, trên địa bàn TP Hà Nội có gần chục dự án mở bán và sắp bàn giao. Thế nhưng, giá bán đều từ 35 triệu/m2 - 40 triệu/m2 trở lên. Căn hộ từ 30 triệu/m2 trở xuống gần như không có. Nếu có thì cũng cách trung tâm khoảng 20 km và đa phần là nhà ở xã hội. Muốn mua phải qua nhiều khâu thẩm định chặt chẽ của nhà nước.

Anh Nguyễn Thế Toàn (Hà Nam) chia sẻ, gần cả năm trời nay tìm nhà nhưng không thể tìm được một căn nhà chung cư nào "vừa túi", giá bán luôn vượt xa tầm tay của anh. Căn hộ dưới mức 1-1,5 tỉ đồng ở những dự án mới gần như không có. “Lương của 2 vợ chồng chưa tới 20 triệu đồng mỗi tháng cộng thêm tiền dành dụm cũng không nhiều nên với mức giá như hiện nay thật sự khó tiếp cận căn hộ nào phù hợp” anh Toàn chia sẻ.

Cùng cảnh ngộ, gia đình anh Trần Văn Bách (Thanh Hoá) đã sống ở Hà Nội gần chục năm, nhiều lần có ý định tìm mua nhà để sớm ổn định cuộc sống. Thế nhưng với tầm tiền dự kiến 1,5 tỷ đồng bao gồm cả trả góp, gia đình anh không tìm được căn hộ vừa ý bởi giá thấp nhất hiện nay cũng từ 2,5 tỷ trở lên.

Là một trong những đơn vị nghiên cứu thị trường bất động sản, DKRA Vietnam nhận định, căn hộ khoảng tầm 1-2 tỉ đồng là mức giá vừa tầm với, phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng. Dòng sản phẩm vừa túi tiền, khoảng dưới 30 triệu/m2, đáp ứng được chất lượng vẫn đang được kiếm tìm.

Nhưng đáng nói, nguồn cung cho những nhu cầu này còn đang rất hạn chế. Theo thống kê của Savill Việt Nam, hiện nay dự án nhà ở hạng C cũng đã có giá bán cao từ 37 - 60 triệu đồng/m2 (tính theo giá thông thủy).

Dự kiến trong thời gian tới, số lượng căn hộ bán trên thị trường sơ cấp ở Hà Nội là khoảng 16.000 căn, song con số này vẫn thấp hơn nhiều so với nhu cầu.

Đại diện Savill nhận định, Hà Nội đang phải đối mặt với nguồn cung mất cân đối và nhu cầu về căn hộ giá bình dân gia tăng. Đặc biệt là lượng căn hộ dưới 20 triệu đồng/m2.

Tận dụng quỹ đất nhà ở xã hội dư thừa để xây nhà giá rẻ?

Nguyên nhân thiếu nguồn cung nhà ở giá rẻ đã được đưa ra, trong đó nguyên nhân lớn là do thiếu quỹ đất. Góp ý giải quyết tình trạng trên, giám đốc một doanh nghiệp đề xuất, sử dụng quỹ đất nhà ở xã hội dư thừa, không dùng đến để phát triển nhà ở thương mại giá rẻ.

Vị giám đốc cho hay, để làm được nhà giá rẻ, cơ quan quản lý cần đưa ra nhiều giải pháp. Đầu tiên là cho phép các dự án phát triển nhà ở thương mại, dự án đầu tư khu đô thị tại các địa phương chưa sử dụng hết quỹ đất 20% dành để xây dựng nhà ở xã hội (đã đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật) được dành quỹ đất này để xây dựng nhà ở thương mại giá rẻ. Nếu chuyển quỹ đất 20% sang làm nhà ở thương mại giá thấp thì chủ đầu tư phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất như đối với phần diện tích đất xây dựng nhà ở thương mại trong dự án.

Vị giám đốc cũng cho rằng, về giá bán nhà ở thương mại giá thấp cần được xem xét, điều chỉnh trong từng thời kỳ phụ thuộc theo sự biến động của thị trường.

Trong giai đoạn trước mắt, giá bán nhà ở thương mại tại các thành phố trực thuộc trung ương không vượt quá 25 triệu đồng/m2; đối với các địa phương còn lại, giá bán không quá 20 triệu đồng/m2 (giá bán đã bao gồm VAT, chưa có kinh phí bảo trì phần sở hữu chung).

Bên cạnh đó, có thể xem xét các giải pháp như doanh nghiệp khi tham gia đầu tư xây dựng nhà ở thương mại giá thấp được chậm nộp tiền sử dụng đất trong thời hạn quy định kể từ ngày được Nhà nước giao đất, cho thuê đất hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về đầu tư.

"Tất nhiên song song với đó là chế tài quản lý chặt chẽ, lưu vết, xử lý hình sự đối với những doanh nghiệp không hoàn thành nghĩ vụ tài chính, tránh tình trạng lạm dụng chính sách", vị giám đốc nói.

Trong khi đó, TS-KTS Trương Văn Quảng - Phó Tổng thư ký Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam cho rằng cần cân đối nhà ở giá rẻ trong quy hoạch đô thị.

Theo đó, khu đất có giá trị sinh lời cao, vị trí, địa thế đẹp đương nhiên cần phải làm các khu đô thị thương mại cao cấp, thu lại lợi nhuận cao để tạo nguồn lực phát triển đô thị, đồng thời tạo ra được đột phá trong việc hiện đại hóa những vùng đô thị lõi. Còn những khu vực có giá trị sinh lời trung bình hoặc thấp thì dành xây dựng các khu đô thị cho đối tượng có thu nhập thấp hoặc trung bình.

Hà Nội: Đấu giá đất tái định cư, khởi điểm chỉ từ 5 triệu/m2