EU chuẩn bị lập trường tình báo chung, cạnh tranh “Five Eyes”?

Liên minh châu Âu đang thúc đẩy các dự án hợp tác quốc phòng chặt chẽ hơn giữa các quốc gia thành viên. Ảnh minh họa

Tại một cuộc họp tại Brussels, Bỉ, các Bộ trưởng Quốc phòng EU đã thông qua 17 dự án trong chương trình “Khuôn khổ Hợp tác Lâu dài” (PESCO) nhằm khuyến khích hợp tác quốc phòng chặt chẽ hơn trong EU, trong đó có dự án thành lập trường tình báo chung của EU.

Kế hoạch thành lập trường tình báo chung của EU vốn vấp phải trở ngại từ Anh, do London xem điều này là sự cạnh tranh không mong đợi với liên minh tình báo “Five Eyes” (Năm Mắt) bao gồm Mỹ, Canada, Australia, New Zealand và Anh.

Tuy nhiên, giờ đây cùng với Brexit, Anh sẽ không còn là trở ngại trong kế hoạch của Brussels.

Việc thành lập một trung tâm đào tạo điệp viên chung được đánh giá là một trong những bước đi đầu tiên nhằm gắn kết chặt chẽ hơn quân đội các nước thành viên sau khi Anh rời khối (Brexit).

Trường Tình báo Liên hợp EU sẽ do Hy Lạp dẫn dắt và có trụ sở tại Cyprus. Nơi này sẽ đào tạo nhân viên cho các cơ quan tình báo trong EU thông qua sự hợp tác với các cơ quan tình báo quốc gia và tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Tuy nhiên, dự án này hiện đã vấp phải một số nghi ngại bởi cả Hy Lạp và Cyprus đều là những nước gần gũi nhất với Nga trong EU, theo Politico.

Dự án về trường tình báo cũng có thể khiến Thổ Nhĩ Kỳ khó chịu vì Ankara lâu nay vốn đối đầu với Hy Lạp và Cyprus về quyền khai thác năng lượng ở khu vực phía Đông Địa Trung Hải.

Thách thức lớn nhất đối với EU về cơ bản là biến dự án từ kế hoạch trở thành hiện thực. Các nhà ngoại giao nói nhiều dự án trong chương trình PESCO hiện vẫn chỉ trên “bản vẽ”.

Dù vậy, một số người ủng hộ Brexit tin rằng PESCO là bước đầu tiên trong việc thành lập cái gọi là “quân đội EU”, một mục tiêu lâu dài mà gần đây cả Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel đều lên tiếng ủng hộ.

Theo kế hoạch, Hy Lạp sẽ dẫn dắt hoạt động huấn luyện phi đội trực thăng của EU trong điều kiện trời nóng hoặc ở vùng núi cao. Đức sẽ nghiên cứu phát triển thế hệ máy bay không người lái mới để theo dõi các mục tiêu trên bộ, trên biển.

Trong khi đó, Italy sẽ phụ trách một dự án mới về tình báo dựa trên nền tảng khinh khí cầu nhằm dò thám thông tin từ trên không. Cộng hòa Czech sẽ dẫn dắt dự án về năng lực tác chiến điện tử để thành lập một lực lượng tác chiến điện tử chung của EU.

Giám đốc tình báo quân đội Nga GRU đột ngột qua đời