EVN, Bộ Công thương tranh luận “nóng” với 85 nhà đầu tư điện gió, mặt trời

Chưa thống nhất phương pháp đàm phán

Tại cuộc họp, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết: “EVN mời 85 nhà đầu tư đáp ứng được điều kiện ký kết hợp đồng mua bán điện với EVN, nhưng không đáp ứng điều kiện áp dụng giá mua điện theo Quyết định 13”.

Tính đến thời điểm hiện tại, các nhà máy điện mặt trời đã nằm chờ cơ chế hơn 26 tháng, và các nhà máy điện gió phải nằm chờ cơ chế khoảng 16 tháng sau khi giá ưu đãi FIT hết hiệu lực.

Được biết, Công ty Mua bán điện thuộc EVN (EPTC) đã gửi văn bản cho 85 nhà đầu tư, đề nghị gửi hồ sơ tài liệu xác định điều kiện nhà máy điện gió, mặt trời là nhà máy chuyển tiếp và hồ sơ tài liệu liên quan đến các thông số đầu vào để tính toán phương án giá điện của dự án, "nhưng đến nay, hầu như chưa có nhà đầu tư nào gửi”, Tổng giám đốc EVN Trần Đình Nhân lưu ý.

Cạnh đó, để tính toán giá phát điện cho các dự án trên, EPTC phải dựa theo hướng dẫn của Bộ Công thương về phương pháp đàm phán, và phải có hồ sơ từ các nhà đầu tư thực hiện quy trình đàm phán. Đến nay, Bộ Công thương chưa có hướng dẫn phương pháp đàm phán.

Vì thế, EVN dự kiến nguyên tắc xác định giá điện là chủ đầu tư chi trả các khoản chi phí hợp lý toàn bộ đời sống kinh tế dự án, tỷ suất sinh lời của dự án không vượt quá 12%, không vượt quá khung giá Bộ Công thương ban hành.

Theo đại diện EPTC, các dự án phải đủ hồ sơ mới tiến hành đàm phán, để đảm bảo công khai, minh bạch. "Như vậy mới rõ ràng ai nộp hồ sơ trước, ai nộp sau; ai được đàm phán trước, ai được đàm phán sau”, đại diện EPTC khẳng định.

Về phía các nhà đầu tư, giải thích về nguyên nhân chưa gửi hồ sơ đàm phán, đa số nhà đầu tư đều cho rằng, do họ thấy các chỉ đạo chưa rõ ràng.

Trong khi, đại diện Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công thương) cho rằng, đã có nhiều văn bản gửi EVN hướng dẫn đàm phán giá.

Song, vị đại diện cũng thận trọng bày tỏ: "Sau cuộc họp hôm nay, chúng tôi sẽ về báo cáo lãnh đạo Cục Điều tiết Điện lực để báo cáo Bộ Công thương".

Như vậy, đến nay, việc tính toán giá điện cho các dự án chuyển tiếp chưa có sự phối hợp nhịp nhàng giữa EVN, Bộ Công thương và các nhà đầu tư.

Đề xuất ghi nhận sản lượng, giá điện bằng 90% giá điện nhập khẩu

Với mức giá trần mới thấp hơn 20-30% so với giá FIT ưu đãi 20 năm từng được đưa ra trước đây, các nhà đầu tư quan ngại rủi ro lớn cho các nhà máy đã hoàn thành đầu tư xây dựng (34 nhà máy: 28 nhà máy điện gió, 6 nhà máy điện mặt trời) khi ước tính tổng vốn đã đầu tư gần 85.000 tỷ đồng, trong đó khoảng trên 58.000 tỷ đồng được tài trợ từ nguồn vốn ngân hàng.

Dẫn chứng cảnh tượng cánh đồng điện gió mênh mông tuabin gió. Mỗi tuabin đầu tư 150 tỷ đồng, nhưng đứng yên hơn 1 năm, bà Nguyễn Thị Thanh Bình, Phó tổng giám đốc T&T Group than thở: Vô cùng xót xa!.

Vì thế, bà Bình đề xuất, huy động ngay sản lượng điện của các nhà máy đã hoàn thành đầu tư xây dựng. Đó là điều bức thiết, nhằm tránh lãng phí.

Trong khi, EVN đang phải nhập khẩu điện với giá cao hơn giá trần trên (6,95 cent), Phó tổng giám đốc T&T Group kiến nghị, giá mua điện các nhà máy tái tạo chuyển tiếp bằng 90% giá điện nhập khẩu.

“Đây là giá tạm tính cho các chủ đầu tư. Sau này khi đã đàm phán, sẽ có giá điện chính thức thì áp dụng theo nguyên tắc hồi tố hoặc theo quy định của EVN. Nếu thiếu EVN bổ sung thêm, nếu thừa thì chủ đầu tư trả lại”, bà Bình nhấn mạnh “các nhà đầu tư không mong ở tình thế này”.

Có 4 dự án điện tái tạo chuyển tiếp, Giám đốc phát triển dự án Bamboo Capital cũng kiến nghị Bộ Công thương, EVN cho phép dự án hoàn thành đầu tư xây dựng, chấp thuận nghiệm thu, thì được đóng điện và ghi nhận sản lượng, tránh lãng phí nguồn lực đầu tư của xã hội.

Đại diện EVN cho biết, hai đề xuất của nhà đầu tư về khung giá điện thấp và cho phép huy động sản lượng điện là nằm ngoài thẩm quyền của EVN.

Ông Phạm Nguyên Hùng, Phó cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công thương) cho rằng: Khi đàm phán, có hai yếu tố đầu vào quan trọng là tổng mức đầu tư và sản lượng điện.

“Bản thân sản lượng điện là chủ đầu tư phê duyệt. Cùng 1 tổng mức đầu tư, sản lượng càng cao thì giá điện càng thấp. Có thể sản lượng thiết kế kỹ thuật và sản lượng thực tế là khác nhau, cho nên Công ty Mua bán điện mới đề nghị lấy giá trị sản lượng cao nhất làm căn cứ đàm phán”, ông Hùng nói.

Kết luận cuộc họp, ông Trần Đình Nhân, Tổng giám đốc EVN bày tỏ chia sẻ với những khó khăn, vất vả các nhà đầu tư đã gặp phải khi bỏ nguồn lực đầu tư điện gió, điện mặt trời không kịp giá FIT.

Ông Nhân cho hay, thời gian qua, EVN lường trước sau giá FIT phải có một chính sách tiếp tục cho năng lượng tái tạo. Đây là vấn đề Bộ Công thương, Chính phủ quan tâm.

“Hiện nay, chúng ta đã có khung giá Bộ Công thương ban hành và EVN đã đề ra phương pháp đàm phán. EVN tiếp thu các ý kiến nhà đầu tư, ý kiến giải đáp của các đại diện Bộ Công thương để hoàn thiện phương pháp đó. EVN đề nghị Bộ Công thương trên cơ sở nghiên cứu Nghị định 137 hướng dẫn EVN và nhà đầu tư đàm phán trên phương pháp Bộ Công thương.

“Nếu dự án gặp khó khăn về giải tỏa công suất, EVN sẽ có ý kiến trong quá trình đàm phán”, ông Nhân chia sẻ.

Ông Trần Đình Nhân nêu ý kiến: “Khung giá đã có, phương pháp đàm phán đã được đề ra chờ Bộ Công thương thông qua, trên cơ sở đó đề nghị các chủ đầu tư nhanh chóng nộp hồ sơ cho Công ty mua bán điện…”.

36 nhà đầu tư điện gió, mặt trời lo phá sản vì không bán được điện