Fidel Castro dưới góc nhìn đồng minh và kẻ thù

"Fidel đã thức tỉnh tôi", anh hùng du kích nổi tiếng Mỹ La-tin Che Guevara viết. Bức hình chụp Fidel Castro hút xì gà (Ảnh: AP)

Fidel Castro- vị lãnh tụ “huyền thoại” của Cách mạng Cuba đã qua đời đêm 25/11 (giờ địa phương), theo Reuters 26/11.

Trong trái tim những người yêu chuộng hoà bình khắp thế giới, Fidel Castro là biểu tượng của tinh thần chiến đấu ngoan cường, là lá cờ đầu của phong trào cách mạng Mỹ La-tin.

“Fidel, đối với tôi, là một bậc thầy vĩ đại, một người đàn ông khôn ngoan không bao giờ khuất phục. Một con người như Fidel sẽ không bao giờ chết, ông sẽ mãi mãi ở trong lòng người dân” – Cựu Tổng thống Venezuela Hugo Chavez nói trong một bài phát biểu hồi tháng 1/2007.

“Từ những ngày đầu tiên, cuộc Cách mạng Cuba đã là nguồn cảm hứng cho tất cả những trái tim yêu tự do. Chúng tôi ngưỡng mộ sự hi sinh của chiến sĩ và nhân dân Cuba trong công cuộc bảo vệ độc lập, chủ quyền khi đối mặt với đế quốc, ngoại xâm. Cách mạng Cuba bất diệt! Đồng chí Fidel Castro muôn năm!” – Cựu Tổng thống Nelson Mandela nói trong một bài phát biểu tháng 7/1991.

“Fidel ở đó là để chiến thắng. Thái độ của ông ấy khi đối mặt với thất bại, ngay cả những hành động nhỏ nhất trong cuộc sống hàng ngày, dường như tuân theo một logic riêng. Ông ấy không thừa nhận điều đó (thất bại), và không chịu “thoả thuận” với thất bại dù chỉ một phút cho đến khi ông ấy chiến thắng”, nhà văn đoạt giải Nobel Gabriel Garcia Marquez viết trong cuốn Granma, một đêm trước sinh nhật lần thứ 80 của lãnh tụ Cuba Fidel Castro.

Ông Fidel và em trai Raul Castro tại Quốc hội Cuba năm 2004. (Ảnh: AP)

“Ngày 18/12/1956, anh Fidel và tôi đứng ở Cinco Palmas, dưới chân núi Sierra Maestra. Sau cái ôm dành cho nhau, anh ấy hỏi tôi: “Em có bao nhiêu súng?”, tôi trả lời “Năm khẩu”. Anh ấy nói: “Còn anh có hai. Tổng cộng là 7. Và giờ là lúc chúng ta giành chiến thắng”, Raul Castro kể trong cuốn “Đây là Fidel” của Luis Baez xuất bản năm 2009.

Trong một bức thư gửi cho cha mẹ mình năm 1955, người anh hùng du kích Mỹ La-tin Ernesto "Che" Guevara viết: “Không có gì thôi thúc con phải tham gia bất kỳ một cuộc cách mạng chống lại bạo chúa nào, nhưng Fidel đã “thức tỉnh” con như một người đàn ông phi thường. Anh ấy có một đức tin đặc biệt. Chúng con sẽ chiến đấu và một khi đã chiến đấu, sẽ giành chiến thắng. Đừng khóc và hãy chiến đấu”.

Trên CNN, học giả người Cuba Louis A. Perez Jr. bình luận “Fidel là một nhân vật lịch sử mà tầm ảnh hưởng của ông vượt xa quy mô đất nước do ông lãnh đạo”.

Còn Wayne Smith, nhà ngoại giao Mỹ từng làm việc ở Cuba nhiệm kỳ 1979 - 1982, nhận định rằng “Cuba chưa từng được chú ý về chính trị và lịch sử mãi cho đến thời ông Fidel Castro”.

Cựu Tổng thống Mỹ John F.Kennedy nói trong cuốn “Những trích dẫn của ông Kennedy” của Gerald C.Gardner năm 1962 nói: “Tham vọng của Castro đã vượt xa bến bờ của riêng ông”.

Richard Nixon khi còn là Phó Tổng thống Mỹ nói trong một bản ghi nhớ sau cuộc họp 3 giờ với Fidel Castro ngày 19/4/1959, rằng: “Bất kể muốn nghĩ gì về ông ấy, ông ấy là một yếu tố rất lớn đối với sự phát triển của Cuba và rất có thể trong cả các vấn đề của Mỹ La-tin nói chung. Ông ấy có vẻ chân thành…”.

Những kỷ niệm của lãnh tụ Cuba Fidel Castro với Việt Nam