Formosa từng "đầu độc" môi trường Mỹ như thế nào?

Nhà máy Formosa ở bang Texas (Mỹ) đã xả hàng triệu lít nước thải ra vùng vịnh. Ảnh: Ethecon.

Tập đoàn Formosa Plastics tiền thân là một công ty nhựa của Đài Loan (Trung Quốc) và có trụ sở chính vùng lãnh thổ này. Hoạt động sản xuất ban đầu của nó là chế tạo nhựa PVC và các sản phẩm nhựa trung gian khác. Do công ty ngày càng lớn mạnh nên Formosa Plastics mở rộng hoạt động sản xuất sang các lĩnh vực khác như chế tạo thép, hóa chất, công nghiệp ôtô….

PVC là một sản phẩm công nghiệp gây tranh cãi trong sản xuất và xử lý, được Cơ quan Bảo vệ Môi trường của Hoa Kỳ, của Đức, và các cơ quan quốc tế khác nhau cảnh báo vì gây hại cho sức khỏe con người và môi trường. Việc sản xuất PVC sử dụng nhiều vật liệu độc hại, bao gồm ethylene dichloride (EDC), vinyl clorua (VCM), chloroform, tetrachlorethane, carbon tetrachloride, và trichlorethane. Đây đều là những chất gây ung thư và những tác hại khác trong cơ thể con người.

Tuy nhiên, bất chấp cảnh báo của các cơ quan môi trường, năm 1995, công ty nhựa PVC của Tập đoàn Formosa vẫn xả hàng triệu lít nước thải độc hại vào vùng Vịnh Texas mà không có bất kỳ giấy phép xử lý nào. Theo các nhà nghiên cứu, nước thải từ nhà máy Formosa bang Texas (Mỹ) chứa quá mức các chất độc tính; đồng thời theo Ủy ban Nước tại Texas, Formosa đã “hoàn toàn thay đổi hệ sinh thái”.

Năm 2009, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ đã yêu cầu Tập đoàn Formosa Plastics nộp phạt 13 triệu USD vì vi phạm 3 đạo luật liên quan bảo vệ môi trường nước và không khí, bảo tồn tài nguyên và cung cấp thông tin cho cộng đồng.

Tháng 1/2009, Tạp chí Ecotoxicity của các nhà khoa học Đại học Texas A&M tuyên bố có sự thay đổi về cấu trúc nhiễm sắc thể và những tổn hại về gene khác trong số gia súc sống gần nhà máy Formosa. Nếu tính xuôi chiều gió, dù cách nhà máy tới gần 10km, một số gia súc cũng bị ảnh hưởng.

Tháng 10/2009, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ đã tổ chức thảo luận về vấn đề ô nhiễm nặng nề từ ethulene dichloride gây ra bởi quá trình sản xuất và xả thải của Formosa. Tại thời điểm này, tất cả các giếng nước trong khu dân cư lân cận đều được cho là không an toàn.

Trong vòng 30 năm, sức khỏe của người dân sụt giảm nghiêm trọng do tình trạng ô nhiễm không khí và nước từ nhà máy Point Comfort của Tập đoàn Formosa ở bang Texas, Mỹ. Nhiều công nhân của nhà máy Formosa mắc chứng tăng tiểu cầu, tổn thương thần kinh, suy gảm nhận thức… Đặc biêt, một công nhân của nhà máy PVC Formosa đã qua đời vì ung thư não. Một nữ công nhân khác làm việc ở khu xả nước thải cũng đã chết vì ung thư máu ác tính.

Tuy nhiên, vụ xả thải ở vùng vịnh Texas (Mỹ) năm 1995 chỉ là một sự kiện nhỏ so với những gì Tập đoàn Formosa đã làm ở nhiều nơi trên thế giới.

Formosa từng đổ 3.000 tấn chất thải nhiễm độc sang Campuchia.

Cụ thể, năm 1990, tại Đài Loan, hơn 20.000 người đã biểu tình để phản đối Tập đoàn Formosa trong việc đầu tư 8 triệu USD vào 169 kho rác thải bất hợp pháp chứa tổng cộng hơn 8.000 tấn thủy ngân độc hại. Năm 1998, Formosa đã đổ 3.000 tấn chất thải nhiễm độc vào Campuchia. Nhà máy ở bang Delaware (Mỹ) từng bị thu hồi tất cả các loại giấy phép và đóng cửa trong 6 tuần. Ở bang Louisiana (Mỹ), ethylene dichloride của nhà máy Formosa làm ô nhiễm nước ngầm, đe dọa hệ thống cấp nước của thành phố Baton Rouge.

Năm 2009, Tập đoàn Formosa Plastics đã phải nhận giải “Hành tinh đen” của tổ chức Ethecon. Đây là giải thưởng mà tổ chức bảo vệ môi trường của Đức dành cho những cá nhân hoặc tổ chức “đóng góp” vào việc phá hủy môi trường.

50.000 người Campuchia tháo chạy vì chất độc của Formosa