Giá vàng nhảy múa, chuyên gia nghi ngờ có sự thao túng

Mở cửa phiên giao dịch sáng nay (29/12), giá vàng trong nước giảm khoảng 2 triệu đồng/lượng, đưa giá vàng trong nước về gần ngưỡng 77 triệu đồng/lượng (bán ra).

Các chuyên gia dự báo năm 2024, sức cầu đối với vàng vẫn lớn khi và bất ổn còn phổ biến. Sự suy giảm của USD cũng kéo giá vàng dần đi lên. Tuy nhiên, đợt tăng giá mạnh gần đây có thể tạo ra áp lực chốt lời. Điều này đồng nghĩa với việc vàng khó bứt phá quá mạnh trong năm mới.

"Không thể chênh lệch vô lý như vậy"

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP.HCM) nhận xét giá vàng trong nước không liên thông với quốc tế, một mình một chợ từ nhiều năm nay nên dẫn đến những biến động hết sức bất ngờ và khó dự báo.

Ông Huân cho rằng có hiện tượng thao túng giá vàng. Cụ thể, vàng trong nước có lúc đồng pha với giá thế giới ở chiều tăng lên, nhưng khi giá quốc tế giảm thì trong nước lại giảm chậm hoặc không giảm. Đáng nói, việc này chỉ có xảy ra đối với vàng miếng SJC, còn các loại vàng nhẫn, nữ trang thì không như vậy.

"Vàng miếng SJC độc quyền từ cả chục năm nay. Cũng hơn 10 năm nay, thị trường không có thêm lượng vàng miếng SJC nào. Do đó, những đơn vị đang nắm số lượng vàng trên thị trường có thể chi phối được giá. Còn vàng nhẫn thì nguồn cung dồi dào do nhiều nhà cung cấp hơn, nên giá cũng sẽ biến động theo giá thế giới hơn và cạnh tranh hơn", ông Huân dẫn chứng.

Phân tích thêm về mức giá chênh lệch giữa mua và bán vàng SJC lên mức kỷ lục 3-4 triệu đồng/lượng, ông Huân phân tích không như chứng khoán, nhà đầu tư có thể mua bán trực tiếp, còn thị trường vàng có các đơn vị kinh doanh, tiệm vàng ở khâu trung gian mua bán. Chính vì vậy các đơn vị kinh doanh vàng để khoảng cách giá mua - giá bán lên cao nhằm tránh rủi ro khi thị trường biến động cũng như kiếm lợi.

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cũng cho rằng giá vàng thời gian qua có biểu hiện rõ của sự thao túng giá. Điều này càng dễ nhìn thấy trong vòng 7-10 ngày gần đây. Bởi cùng chất lượng vàng 9999 như nhau nhưng giá vàng nhẫn chỉ cao hơn giá thế giới vài triệu đồng, trong khi vàng miếng SJC lên tới 18-19 triệu đồng.

Dù các đơn vị kinh doanh vàng giải thích do cầu thị trường cao hơn cung khiến giá bị đẩy lên cao, nhưng "không thể cao đến mức vô lý như vậy được".

"Nếu nói như vậy thì tại sao khi thị trường vàng xuất hiện một tin nào đó, như hôm 28/12 là thông tin yêu cầu Ngân hàng Nhà nước có biện pháp về thị trường vàng, ngay lập tức vàng giảm mạnh 3-4 triệu đồng/lượng? Đó không phải là biểu hiện của thao túng giá thì là gì? Giá vàng trong nước cao hơn thế giới vài triệu đồng/lượng thì hợp lý, chứ như hiện nay là quá cao", ông Thịnh nói thẳng.

Cách nào để tránh "vàng hóa"?

Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh đánh giá công điện của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu NHNN kiểm tra, giám sát các hoạt động của các đơn vị kinh doanh vàng là điều cần thiết để tránh thao túng giá vàng nếu có.

"Ngoài ra, NHNN cũng cần triển khai biện pháp để rút ngắn mức chênh lệch đắt đỏ của giá vàng trong nước xuống. Đó có thể là việc cho dập vàng miếng SJC đưa ra thị trường, điều mà 10 năm nay đã không xảy ra, làm cho nguồn cung vàng miếng hạn chế", ông Thịnh cho biết.

Đồng quan điểm, ông Huỳnh Trung Khánh, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam, cho rằng công điện của Thủ tướng ban hành kịp thời trước những diễn biến khó lường của vàng trong nước khi xuất hiện mức giá trên 80 triệu đồng/lượng.

Thị trường vàng nếu không có giải pháp nào thì khả năng giá sẽ còn biến động lên cao nữa. NHNN cần có giải pháp can thiệp để giá vàng trong nước rút ngắn mức chênh lệch cao hơn thế giới.

"Giải pháp đó có thể là cho nhập khẩu vàng nguyên liệu hoặc bán vàng dự trữ. Công điện cũng đề cập đến việc sửa Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng vào tháng 1/2024. Hy vọng những giải pháp ban hành này sẽ kéo giá vàng trong nước chỉ cao hơn thế giới từ 3-5 triệu đồng/lượng", ông Khánh đề xuất.

Trước những diễn biến của giá vàng gần đây, NHNN cho biết vàng miếng SJC trong nước tăng mạnh chủ yếu do yếu tố tâm lý trước đà tăng liên tục của giá vàng quốc tế. Trong những ngày giá vàng quốc tế biến động tăng mạnh, giá vàng miếng SJC trong nước thường tăng với tốc độ nhanh hơn. NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường vàng, chuẩn bị sẵn sàng để triển khai phương án can thiệp bình ổn thị trường vàng.

Trong tháng 1/2024, NHNN sẽ trình báo cáo tổng kết Nghị định 24, trong đó có đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định quản lý thị trường vàng để phù hợp với bối cảnh mới của thị trường. Trước diễn biến phức tạp, khó lường của thị trường vàng quốc tế và trong nước, NHNN khuyến cáo người dân nên thận trọng trong giao dịch vàng.

Giá vàng giảm sốc, người dân tấp nập mang tiền đi mua

Ngày 29/12, giá vàng về mức 74 triệu đồng/lượng, giảm 6,5 triệu đồng so với mốc kỷ lục. Nhiều người đổ tiền vào đầu tư với niềm tin kim loại quý sẽ tăng giá trở lại.