Giảm trừ chi phí hợp lý khi tính thuế

Theo đó, cơ quan này đề xuất nghiên cứu phương án giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh. Việc này để đảm bảo linh hoạt, chủ động điều chỉnh, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội từng thời kỳ.

Hiện nay, mức giảm trừ gia cảnh được quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân. Trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật có hiệu lực hoặc thời điểm điều chỉnh gần nhất, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động của giá cả để áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo.

Trong tờ trình, Bộ Tài chính cũng kiến nghị nghiên cứu các khoản giảm trừ đặc thù khác. Đây là các khoản không tính thuế mà người nộp được hưởng khi đáp ứng một số tiêu chí nhất định. Ví dụ, một số nước áp dụng cho chi tiêu y tế, giáo dục, bảo hiểm y tế hoặc lãi tiền vay mua nhà trả góp.

Theo tôi, nên bỏ ngay quy định khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động chưa đến 20% kể từ thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất (năm 2020) thì chưa điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, bởi quy định này không còn phù hợp.

Còn về mức giảm trừ gia cảnh, nên có cơ chế tự điều chỉnh, kiểu "nước lên thì thuyền lên". Ví dụ, có thể quy định mức giảm trừ gia cảnh được tính bằng 4 lần lương tối thiểu vùng.

Mức lương này hiện tại chia theo vùng, tại các đô thị đặc biệt như Hà Nội và TP.HCM đang ở mức gần 5 triệu đồng/tháng. Nếu mức này tăng lên thì mức giảm trừ gia cảnh tự động tăng lên, không cần xin phép cơ quan nào, không cần trình.

Nói cách khác, mức giảm trừ khi tính thuế thu nhập cá nhân phải dựa vào đời sống thực tế của người dân.

Nhiều nước trong khu vực họ tính giảm trừ cả những chi phí như ốm đau, bệnh tật, nuôi con ăn học. Ở Việt Nam, chúng ta cũng cần tham khảo, chi phí hợp lý thì phải giảm trừ cho người dân, không có lý gì các chi phí thực tế cho cuộc sống lại không tính vào.

Tức là, luật mới phải đảm bảo tính chất thuế thu nhập cá nhân là doanh thu trừ đi chi phí thực tế, thu nhập còn lại mới bị đánh thuế.

Phải đưa những chi tiêu cơ bản của người nộp thuế trừ vào chi phí gồm: tiền mua nhà, vay mua nhà; tiền viện phí, khám chữa bệnh cho người nộp thuế, cho người phụ thuộc của người nộp thuế; tiền đầu tư cho con cái học hành… Ngoài ra, khoản đầu tư cho con cái học hành, kể cả đi du học nếu có chứng từ đầy đủ phải được trừ trước khi tính thuế.

Theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm); mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.

Tại những đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, mức giảm trừ nên ở khoảng 16-18 triệu đồng/tháng trở lên. Bởi lẽ, như ở Hà Nội, 60-70% người dân phải đi thuê nhà, tiền thuê khá tốn kém, chưa kể nhiều khoản chi phí khác. Còn những vùng khác cứ bám theo lương tối thiểu vùng để điều chỉnh.

Còn với biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công hiện nay được chia thành 7 bậc thuế suất: 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30% và 35%.

Theo tôi, chỉ nên giảm xuống 5 bậc để dễ tính thuế, nộp thuế. Mức khởi điểm cần phải nâng lên. Khoảng cách giữa các bậc cũng phải giãn ra cho phù hợp.

Kinh nghiệm các nước đều có xu hướng giảm bậc. Như Singapore hay các nước xung quanh chúng ta, họ chỉ để mức cao nhất 20-25%, còn Việt Nam vẫn giữ mức cao nhất 35% là quá cao. Cần giảm mức thuế suất tối đa này để khuyến khích người dân làm giàu. Mức cao nhất chỉ nên 25%.