Gói thuốc lào gửi hương hồn liệt sĩ trên đồi Charlie

Trận chiến trên điểm cao

Tây Nguyên cuối mùa mưa, chúng tôi tìm lên điểm cao Charlie, nơi tiếp giáp 3 huyện Sa Thầy - Ngọc Hồi - Đắk Tô, tỉnh Kon Tum.

Đồng hành cùng chúng tôi là Bí thư Huyện ủy Sa Thầy Nguyễn Ngọc Sâm và một cặp vợ chồng đến từ Hà Nội. Họ là con trai út và con dâu của Trung tướng, AHLLVT Khuất Duy Tiến, nguyên Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Lục Quân, vị chỉ huy trận chiến khốc liệt trên đồi Charlie trong chiến dịch mùa Hè đỏ lửa 1972.

Sau nhiều giờ đi ô tô, chuyển sang xe máy rồi đi bộ, chúng tôi mới tiếp cận được đỉnh đồi Charlie để nhìn lại và kính ngưỡng những chiến sỹ quả cảm của Trung đoàn 64 năm xưa.

Gần 50 năm trước, trong đêm đen, vượt rừng thẳm, cùng vũ khí, trang bị và lương khô đủ cho 1 tuần, họ lặng lẽ tiến lên, bí mật chiếm lĩnh trận địa xung quanh điểm cao Charlie - vị trí vô cùng quan trọng trong phòng tuyến Bắc sông Pô Cô của quân đội Sài Gòn.

Đường dốc núi, điểm cao nằm trong tầm mắt là một quả đồi trơ trọi, hoang hoải. Ông Nguyễn Ngọc Sâm bảo, chiến tranh đi qua gần nửa thế kỷ nhưng đạn bom khốc liệt đốt cháy đất, đá trên đỉnh Charlie khiến cho chẳng cây nào mọc nổi.

Câu chuyện của ông Sâm bắt đầu từ tháng 2/1972. Để đối phó với các đợt tiến công của quân ta hướng Tây Bắc sông Pô Kô, từ trung tuần tháng 2 đến ngày 2/4/1972, địch đã đưa lực lượng dự bị chiến lược, thường gọi là anh cả đỏ của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa, là Tiểu đoàn số 2 Lữ đoàn dù 2 và Tiểu đoàn số 11, Lữ đoàn dù 3 chiếm dãy cao điểm Tây Bắc Kon Tum, lập vành đai ngăn chặn, tăng cường phòng ngự ở khu vực này.

Khu vực Điểm cao 1015, được người Mỹ và Quân đội Sài Gòn gọi là Charlie, mắt xích quan trọng trong tuyến phòng thủ dày đặc phía Tây sông Pô Kô, được giao cho Tiểu đoàn dù 11 chốt giữ.

Lợi dụng địa thế trên cao, địa hình hiểm trở, phức tạp, địch xây dựng công sự, vật cản dày đặc, tổ chức hỏa lực nhiều tầng quyết ngăn chặn quân ta.

Để thực hiện ý định nhanh chóng đập vỡ tuyến phòng thủ ngăn chặn vòng ngoài của địch, đưa lực lượng tiến sang đường 14, Bộ Tư lệnh chiến dịch và Sư đoàn 320 giao cho Trung đoàn 64 tiến công tiêu diệt Tiểu đoàn dù 11 ở Tây Nam Điểm cao 1015.

Đêm 11 rạng ngày 12/4, Trung đoàn 64 do Trung đoàn trưởng Khuất Duy Tiến và Chính ủy Phạm Văn Đông chỉ huy bí mật tiến vào chiếm lĩnh trận địa xung quanh điểm cao 1015.

Sau một ngày chiến đấu, quân ta chiếm được một số mục tiêu quan trọng, tiêu diệt một phần Tiểu đoàn 11 dù nhưng cũng gặp tổn thất. Xét thấy không còn khả năng mở tiếp các đợt tiến công, Trung đoàn trưởng Khuất Duy Tiến lệnh cho các phân đội củng cố công sự, giữ bàn đạp để hôm sau tiếp tục tấn công.

Từ 9h - 16h35 ngày 14/4, quân ta dùng pháo Đ74, pháo lựu 122, cối 120mm bắn phá mạnh vào các mục tiêu M1, D2, trúng sở chỉ huy tiểu đoàn địch, phá sập nhiều công sự, diệt nhiều sinh lực và cháy 2 kho, hạ 9 máy bay các loại…

Đêm 14 rạng ngày 15/4, Trung đoàn 64 đã làm chủ hoàn toàn Điểm cao 1015. Ở phía Điểm cao 1045, được người Mỹ và Quân đội Sài Gòn đặt tên là Delta, các chiến sĩ quả cảm của Trung đoàn 52, Sư đoàn 320 cũng hoàn thành nhiệm vụ, tiêu diệt Tiểu đoàn dù 2.

Chiến thắng ở dãy Điểm cao 1015 và 1049 ở bờ Tây sông Pô Kô của quân và dân ta trong chiến dịch Xuân Hè 1972 góp phần tạo thế phát triển cho toàn chiến dịch, đồng thời hạ uy thế “lực lượng tin cậy nhất trong các lực lượng trù bị quốc gia” của địch.

Từ thắng lợi này, quân ta tiến tới thực hiện bước 2 của chiến dịch là tiêu diệt Sư đoàn bộ binh 22 và Trung đoàn thiết giáp 14, giải phóng Đăk Tô - Tân Cảnh vào ngày 24/4/1972, tạo thế và lực thực hiện chiến dịch tổng tiến công giải phóng tỉnh Kon Tum và toàn miền Nam năm 1975 thống nhất đất nước.

Gói thuốc lào gửi những người lính

Chiến tranh đã đi qua gần nửa thế kỷ, dưới chân ngọn đồi Charlie, rừng cao su, cà phê ngút ngát một màu xanh, xa xa, thị trấn Sa Thầy đang thay đổi từng ngày.

Nghĩa trang liệt sỹ huyện Sa Thầy là nơi quy tụ gần 1.400 hài cốt liệt sỹ. Họ đa phần là những người con miền Bắc tuổi đời còn rất trẻ, xung phong lên đường chiến đấu vì sự nghiệp thống nhất tổ quốc và anh dũng hy sinh.

Cuối mùa mưa, những cây đào do các cựu chiến binh mang từ miền Bắc vào trồng ở Nghĩa trang Liệt sĩ Sa Thầy mấy năm trước bắt đầu trổ hoa, nảy lộc. Bí thư huyện uỷ Sa Thầy cho biết, những cựu chiến binh muốn đồng đội mình nằm lại nơi đây vẫn có được chút sắc xuân của quê nhà.

Dẫn chúng tôi đến những điểm cao, những sườn đồi bạt ngàn cỏ tranh xanh ngút ngàn, ông Sâm kể, khi xây dựng con đường lên di tích và nhà bia, vào một đêm không trăng sao, một người công nhân xây dựng thức dậy ra khỏi lán bỗng như lạc vào thế giới tâm linh.

Trong màn sương khói phủ dày, anh thấy một đoàn quân thấp thoáng hành quân. Những tiếng hô xung phong, những người lính xung trận lẫn vào giữa mù mịt sương giăng…

“Gần nửa thế kỷ trôi qua nhưng nơi này vẫn còn những đầu đạn, vỏ đạn rocket lẫn vào đất đá, cây cỏ”, ông Sâm nói.

Ông Khuất Việt Hùng, con trai út Trung tướng Khuất Duy Tiến cho biết, ký ức tuổi thơ của ông gắn liền với câu chuyện đi cùng năm tháng của vị cha già. Trong thâm tâm ông luôn đau đáu thực hiện một chuyến hành trình về với mảnh đất Sa Thầy này.

“Nơi đây gắn liền với ký ức tuổi thơ tôi qua câu chuyện kể của cha. Niềm đau đáu bởi nơi đây có nhiều đồng đội của cha đến nay vẫn chưa xác định được nơi an nghỉ, nhiều người nằm xuống và xương thịt vĩnh viễn hòa vào đất đai, cây cỏ. Các bác, các chú, các cô đã vĩnh viễn lưu lại cuộc đời thanh xuân trên chiến trường Tây Nguyên khốc liệt. Những bia mộ vô danh ở Nghĩa trang liệt sĩ Sa Thầy hay mỗi lùm cỏ sót lại trên Điểm cao Charlie là nỗi trăn trở, day dứt không nguôi của cha tôi”, ông Hùng chia sẻ và cho biết: “Ông cụ bảo, mày vào Sa Thầy thì nhớ mang ít thuốc lào Vĩnh Bảo để gửi đến cho các bác, các chú và cũng nên gửi một ít cho hương hồn những người lính Sài Gòn tử trận, họ cũng là người Việt mình, nhiều người là dân Bắc đấy”.

Mở bọc nilon, thứ lá thuốc khô vàng màu cánh gián bọc trong gói giấy báo, ông Hùng đặt lên ban thờ rồi cung kính thắp nhang. Giữa hương khói nghi ngút, mùi thuốc lào thơm quyện vào gió bay xa, phảng phất…

“Thưa hương hồn các bác, các chú, các cô, con là Khuất Việt Hùng, con trai út của ông Khuất Duy Tiến, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 64, Sư đoàn 320A. Hôm nay con có duyên lành được về đây thắp nén hương thơm bày tỏ lòng biết ơn của toàn thể gia đình con và bản thân con với sự hy sinh của các bác, các cô, các chú. Con được sinh ra, lớn lên, trưởng thành, lập gia đình, có được những đứa con khỏe mạnh là nhờ ơn các bác, các chú, các cô, những người đã hy sinh để cho cha của con được sống. Do tuổi cao sức yếu, hôm nay cha con không cùng về thăm các bác, các chú, các cô được nên cha con dặn vợ chồng con đi Sa Thầy thì phải vào nghĩa trang rồi lên đồi Charlie và qua Delta gửi lời thăm hỏi đến tất cả anh em, đồng đội của ông đang nằm lại đây. Vợ chồng con mang vào ít thuốc lào Vĩnh Bảo, gửi các bác, các chú dùng dần! Con cầu mong hương hồn các bác, các cô, các chú được siêu sinh nơi cõi vinh quang vĩnh hằng, cùng hương linh của các anh hùng liệt sĩ ngàn đời, phù hộ độ trì cho gia đình, người thân luôn mạnh khỏe, an lành, cho dân tộc luôn thống nhất, cho tổ quốc mãi trường tồn, cho hòa bình, ấm no, hạnh phúc đến với mọi người dân Việt Nam”, ông Hùng nguyện cầu.

Lãnh đạo Bộ GTVT dâng hương tưởng nhớ công ơn các Anh hùng, liệt sĩ