Hà Nội cho thuê miễn phí 15ha đất rừng phòng hộ làm viện dưỡng lão

Dự án ba lần gia hạn thời gian thực hiện

Gần đây, nhiều người tham gia giao thông tuyến TL35, đoạn qua xã Quang Tiến (Sóc Sơn) không khỏi ngạc nhiên khi ven hồ Đồng Quan, khu vực quy hoạch rừng phòng hộ lại "mọc" lên một quần thể công trình bê tông cao tầng đồ sộ.

Theo tìm hiểu của PV Báo Giao thông, đây là Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi Ngọc Hà, do Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Ngọc Hà (Công ty Ngọc Hà) làm chủ đầu tư. Dự án thuộc khoảnh 19, đất rừng Lâm trường Sóc Sơn, xã Quang Tiến, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội.

Dự án này được TP Hà Nội cấp giấy chứng nhận đầu tư từ năm 2009 (01121000297). Theo đó, mục tiêu đầu tư dự án nhằm chăm sóc và nghỉ dưỡng thường xuyên cho người già kết hợp các dịch vụ vui chơi, giải trí cho người cao tuổi, trên cơ sở duy trì, bảo vệ và phát triển rừng, hình thành khu sinh thái vườn rừng.

Quy mô diện tích sử dụng đất là 15ha, trong đó diện tích được xây dựng 7.500m2, diện tích rừng phòng hộ giữ nguyên, tổ chức trồng thêm, chăm sóc, quản lý và bảo vệ hơn 14ha, tổng mức đầu tư 65 tỷ đồng. Thời gian hoạt động của dự án 50 năm kể từ ngày cấp giấy chứng nhận đầu tư. Ưu đãi nhà đầu tư thực hiện theo quy định. Tiến độ thực hiện dự án trong 24 tháng (2009-2011).

Trên cơ sở chủ trương đầu tư, tháng 2/2012, Hà Nội đã ban hành quyết định (927) thu hồi 148.513m2, thuộc khoảnh 19, đất rừng phòng hộ Lâm trường Sóc Sơn, xã Quang Tiến, huyện Sóc Sơn; cho Công ty Ngọc Hà thuê để kết hợp thực hiện dự án (141.851m2 triển khai dự án Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi, 6.662m2 đất hành lang bảo vệ đường bộ). Theo quyết định này, Hà Nội cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm.

Nhưng sau đó, giấy chứng nhận đầu tư này điều chỉnh 2 lần, theo hướng có lợi cho nhà đầu tư như gia hạn thời gian thực hiện dự án, miễn phí tiền thuê đất.

Cụ thể: Giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh lần thứ nhất năm 2015 (01121000297), dự án điều chỉnh vốn đầu tư từ 65 tỷ lên 100 tỷ. Tiến độ thực hiện dự án kéo dài đến quý IV/2017. Đồng thời, Hà Nội miễn 100% tiền thuê đất cho cả thời gian thực hiện dự án 2012-2059 và các quy định ưu đãi khác.

TP Hà Nội cũng đã ban hành quyết định điều chỉnh từ thuê đất trả tiền thuê hàng năm sang miễn tiền thuê đất trong suốt thời gian thực hiện dự án trên quyết định thu hồi giao đất năm 2012.

Dù đã được hưởng thêm nhiều ưu đãi, song dự án tiếp tục ''lụt" tiến độ. Do vậy, tháng 10/2021, TP Hà Nội một lần nữa gia hạn sử dụng đất 24 tháng (quyết định 4461, người ký là Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Trọng Đông. Đầu năm 2022, Hà Nội tiếp tục ký ban hành Giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh lần thứ hai (Quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư 728), gia hạn thời gian thực hiện đến 15/10/2023.

Cần làm rõ một số vấn đề

Điều lạ là, thay vì thu hồi dự án do chậm triển khai, gây lãng phí nguồn lực đất đai, dự án Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi Ngọc Hà gia hạn thời gian đầu tư lại được hưởng kèm chính sách ưu đãi, trong đó có miễn tiền thuê đất rừng phòng hộ 50 năm.

Trao đổi với PV Báo Giao thông, ông Vũ Văn Hà, Trưởng ban Quản lý dự án Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi Ngọc Hà, lý giải dự án Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi Ngọc Hà được ưu đãi miễn tiền thuê đất vì nằm trong quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều Danh mục chi tiết các loại hình, tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn của các cơ sở thực hiện xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường (693/QĐ-TTg). 

Dự án thuộc cơ sở bảo trợ xã hội do ngành lao động - thương binh và xã hội, mà trực tiếp là Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội quản lý.

Ông Lê Minh Tuyên, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hà Nội, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội, cho biết thành phố Hà Nội đã có quyết định thu hồi, giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án nhưng chưa làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.

Theo ông Tuyên, quy định hiện nay, không giao rừng phòng hộ cho tổ chức kinh tế, chỉ giao rừng phòng hộ xen kẽ trong rừng sản xuất. Do đó, Chi cục Kiểm lâm Hà Nội đang tham mưu TP Hà Nội cho thuê môi trường rừng thay vì cho thuê rừng.

Theo tìm hiểu của PV Báo Giao thông, để thu hút đầu tư xây dựng các cơ sở xã hội hóa, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Danh mục chi tiết các loại hình, tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn của các cơ sở thực hiện xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường (QĐ1466/QĐ-TTg ngày 10/10/2008). Quyết định này không có cơ sở bảo trợ xã hội do ngành lao động - thương binh và xã hội quản lý.

Sau đó, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành quyết định (693/QĐ-TTg, 6/5/2013) sửa đổi bổ sung một số nội dung (QĐ 1466) Danh mục chi tiết các loại hình, tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn của các cơ sở thực hiện xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường. Quyết này bổ sung thêm cơ sở bảo trợ xã hội do ngành lao động - thương binh và xã hội quản lý.

Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi Ngọc Hà "khai sinh" năm 2009, phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 năm 2010, giao đất năm 2012; nhưng thay vì áp dụng theo Quyết định 1466/QĐ-TTg năm 2008, lại được áp dụng theo Quyết định 693 năm 2013 để hưởng ưu đãi miễn tiền sử dụng đất.

Luật sư Hoàng Tùng, Trưởng văn phòng Luật sư Trung Hòa, Hà Nội cho rằng, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 có một số quy định liên quan đến việc áp dụng pháp luật như quy định về việc sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc đình chỉ văn bản quy phạm pháp luật.

Luật sư Tùng viện dẫn Điều 152 của Luật này: "Chỉ trong trường hợp thật cần thiết để bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan trung ương mới được quy định hiệu lực trở về trước".

Trở lại trường hợp Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi Ngọc Hà, Luật sư cho rằng Quyết định 693/QĐ-TTg, Điều 2 quy định: "Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký". Như vậy, Quyết định 693 không có hiệu lực trở về trước. Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi Ngọc Hà được phê duyệt quy hoạch 1/500 năm 2010 thì phải áp dụng chính sách ưu đãi của Chính phủ năm 2008 (QĐ1466/QĐ-TTg). Việc Trung tâm Chăm sóc người cao tuổi Ngọc Hà được áp dụng theo Quyết định 693 năm 2013 để hưởng ưu đãi miễn tiền sử dụng đất là trái nguyên tắc áp dụng quy định pháp luật.

Luật sư Tùng kiến nghị các cơ quan chức năng cần vào cuộc kiểm tra, làm rõ trách nhiệm nếu cố tình áp dụng chính sách trái quy định, gây thất thoát nguồn thu ngân sách, trục lợi chính sách của nhà nước.