Hà Nội và TP.HCM có nhiều dự án giao thông chậm tiến độ, tăng vốn đầu tư

Hơn 350 nghìn tỷ đồng ngân sách, vốn nhà nước được tiết kiệm trong 5 năm

Sáng nay (14/9), tiếp tục chương trình làm việc tại kỳ họp thứ 15, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo báo cáo kết quả giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021".

Báo cáo của Đoàn Giám sát Quốc hội khóa XV cho biết, tổng số tiết kiệm kinh phí ngân sách, vốn nhà nước giai đoạn 2016-2021 là 350,54 nghìn tỷ đồng; Bội chi ngân sách Nhà nước (NSNN), nợ công được kiểm soát chặt chẽ. Bội chi NSNN bình quân giai đoạn 2016-2020 khoảng 3,37% GDP.

Nợ công giảm mạnh từ 63,7% GDP vào đầu nhiệm kỳ xuống còn 55,2% GDP cuối năm 2020 và được cơ cấu lại bền vững, an toàn.

Về sắp xếp tinh gọn bộ máy, đã giảm 13,5% số đơn vị sự nghiệp công lập so với năm 2015, vượt mục tiêu Nghị quyết số 19-NQ/TW (tối thiểu bình quân cả nước giảm 10%).

Tinh giản biên chế công chức giảm 10,01%; viên chức giảm 11,12% so với năm 2015, vượt mục tiêu Nghị quyết số 39/NQ/TW của Bộ Chính trị.

Tuy nhiên, Đoàn Giám sát của Quốc hội cho biết, qua giám sát thấy rằng, công tác tham mưu, ban hành văn bản quy phạm pháp luật còn một số tồn tại, còn sơ hở để các tổ chức, cá nhân lợi dụng vi phạm, dẫn đến những lãng phí lớn về nguồn lực của ngân sách và xã hội, ảnh hưởng lớn đến công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Còn tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết; chưa kịp thời sửa đổi, bổ sung một số văn bản có các nội dung chồng chéo, chưa thống nhất hoặc khó khăn trong quá trình thực hiện; cá biệt một số trường hợp ban hành không đúng thẩm quyền hoặc ban hành quy định không đúng quy định của luật...

Từ những tồn tại trên, Đoàn Giám sát đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát và ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn luật còn thiếu; kịp thời sửa đổi, bổ sung các quy định chưa rõ, chưa đầy đủ, còn mâu thuẫn, chồng chéo có liên quan đến thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Nhiều dự án đội vốn chậm tiến độ

Kết quả giám sát cho thấy, tại một số địa phương cho thấy, tiến độ thực hiện dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A còn chậm, tác động tiêu cực đến đời sống xã hội, phá vỡ các kế hoạch, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội không chỉ một địa phương mà còn cả khu vực, cả nước.

Báo cáo nêu ví dụ cụ thể, tại TP.HCM, một số dự án thuộc diện quan trọng quốc gia quyết định đầu tư từ nhiều nhiệm kỳ trước đây chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư lên gấp nhiều lần, thực hiện chưa đúng quy định, gây bức xúc dư luận.

Như, Dự án Xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1, tuyến Bến Thành - Suối Tiên (JICA), được phê duyệt năm 2008, qua 14 năm thực hiện vẫn tiếp tục xin lùi thời hạn hoàn thành (dự kiến năm 2028 mới kết thúc dự án), đội vốn quá lớn từ 7.387 tỷ đồng lên 43.757 tỷ đồng.

Dự án Xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2, Bến Thành - Tham Lương (ADB, KfW, EIB), được phê duyệt tháng 10/2010, song theo báo cáo của TP.HCM thì dự kiến năm 2030 mới hoàn thành. Tổng mức đầu tư ban đầu là 26.116 tỷ đồng vào 2010, đến 2018 đội vốn là 47.891,28 tỷ đồng.

Ngoài ra, TP.HCM có 2 dự án dừng thực hiện, song chưa đánh giá kỹ nguyên nhân tiến độ thực hiện các dự án nhóm A chậm, các vướng mắc phát sinh, lý do và phương án xử lý đối với 2 dự án dừng thực hiện; chưa đánh giá việc lãng phí nguồn lực trong những trường hợp này.

Với TP Hà Nội, Đoàn giám sát nhận định, nhiều dự án lớn, nhất là các tuyến đường sắt đô thị cũng ở tình trạng chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư, chưa rõ thời hạn hoàn thành.

Như, Dự án tuyến đường sắt đô thị thí điểm TP Hà Nội, đoạn Nhổn-ga Hà Nội có tổng mức đầu tư 32.910 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ năm 2008-2022; Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đang làm thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 19.555 tỷ đồng lên 35.678,632 tỷ đồng. Dự án Xây dựng hệ thống xử lý nước thải Yên Xá tổng mức đầu tư: 16.293,444 tỷ đồng, thời gian thực hiện 2013-2021.

Ngoài các dự án chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư, còn có những dự án nhóm A đã hoàn thành, đưa vào hoạt động nhưng kém hiệu quả như: Dự án Bảo tàng Hà Nội, Tuyến xe buýt nhanh (BRT) Cát Linh - Hà Đông...

"Các loại dự án trên là những điển hình của việc thất thoát, lãng phí, xảy ra trong thời gian dài, nhưng chậm được các cấp có thẩm quyền khắc phục, xử lý. Đối với các dự án ODA, việc chậm tiến độ, kém hiệu quả ngoài thất thoát, lãng phí, còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia", Đoàn giám sát khẳng định.

Thủ tướng yêu cầu địa phương có tỷ lệ tiêm chủng thấp kiểm điểm trách nhiệm