Hà Tĩnh cho Formosa thuê đất 70 năm là sai quy định

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Đức Hạnh công bố kết luận Thanh tra

Chiều 25/3, tại Hà Tĩnh, Đoàn công tác của Thanh tra Chính Phủ (TTCP) do ông Nguyễn Đức Hạnh, Phó Tổng TTCP dẫn đầu đã có buổi làm việc, công bố công khai kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật về đầu tư xây dựng cơ bản và quản lý, sử dụng đất đai đối với một số dự án trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn 2004 - 2011. Đồng thời công bố các văn bản của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện sau kết luận thanh tra. 

Sai phạm về quản lý đầu tư dự án 

Kết luận TTCP chỉ rõ trong quản lý đầu tư còn một số sai phạm, khuyết điểm như: Bố trí nguồn vốn theo kế hoạch đạt thấp so với tổng mức đầu tư được phê duyệt (44,2%); một số dự án đã triển khai đầu tư nhưng thiếu vốn. Ngoài nguyên nhân khách quan, thì vẫn có nguyên nhân chủ quan là khi quyết định đầu tư ở một số dự án, UBND tỉnh Hà Tĩnh  không xem xét kỹ khả năng thu xếp nguồn vốn và khả năng cấp vốn theo tiến độ dẫn đến tình trạng đầu tư dàn trải, kéo dài, hiệu quả đầu tư đạt thấp, nợh đọng xây dựng cơ bản còn nhiều. Trách nhiệm thuộc về Sở KH-ĐT, cơ quant ham mưu cho UBND tỉnh về kế hoạch và đầu tư hàng năm; đồng thời trách nhiệm thuộc Thường trực UBND tỉnh. 

Tình trạng chậm tiến độ các gói thầu quá lớn, có 557/1.120 gói thầu chậm tiến độ (chiếm 49,73%). Đáng chú ý có 60% số gói thầu trong tổng số 405 gói thầu thực hiện đấu thầu hạn chế và 34,92% gói thầu trong tổng số 252 gói thầu được thực hiện chỉ định thầu chậm tiến độ. Ngoài những nguyên nhân khách quan thì nguyên nhân chủ quan cần phải được lưu ý, đó là chậm giải phóng mặt bằng (vi phạm Điều 69 Luật Xây dựng 2003), năng lực của nhà thầu từ năng lực tài chính đến năng lực tổ chức thi công yếu. 

Một góc dự án Formosa

Việc Ban quản lý Khu kinh tế Vũng Áng (KKT) cấp Giấy chứng nhận đầu tư với thời hạn 70 năm cho nhà đầu tư Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa khi chưa được Chính phủ đồng ý là vi phạm điều 52 Luật Đầu tư 2005. Trách nhiệm của thường trực UBND tỉnh, Sở KHĐT, Ban quản lý Khu kinh tế Vũng Áng. 

Việc chậm thu thuế tài nguyên và thu chưa đủ phí bảo vệ môi trường đối với cát dùng để san lấp mặt bằng xây dựng nhà máy liên hợp gang thép và cảng nước sâu Sơn Dương của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa, chưa thu phí xả thải là không đúng quy định. Trách nhiệm thuộc về Sở TNMT Hà Tĩnh, Sở Tài chính Hà Tĩnh, Cục Kiểm soát ô nhiễm (Tổng Cục môi trường), Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa. 

Sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai

Không những để xảy ra phạm trong quản lý đầu tư, tỉnh Hà Tĩnh còn có nhiều sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai. Cụ thể, trong quản lý đất đai đối với một số dự án khai thác khoáng sản còn một số tồn tại, thiếu sót như: cấp 30 giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng nằm ngoài quy hoạch. Cấp 15 giấy phép khai thác khoáng sản trong KKT Vũng Áng không đúng với quy hoạch chung xây dựng KKT Vũng Áng đến năm 2025. Trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh, Giám đốc Sở TN-MT, Chủ tịch UBND huyện Kỳ Anh, Chủ tịch UBND huyện Hương Sơn, Trưởng BQL KKT Vũng Áng, các tổ chức và cá nhân có trách nhiệm liên quan. 

Bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và tái định cư ở dự án mỏ sắt Thạch Khê tiến độ quá chậm. (Tính đến tháng 4/2013 chi trả 316,853 tỷ đồng, chỉ đạt 9,11%), gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và đời sống bình thường của người dân trong vùng bị ảnh hưởng. 

Lãnh đạo Sở KHĐT và Sở TNMT Hà Tĩnh

 Sai phạm trong lĩnh vực tài chính

Tại thời điểm kết thúc thanh tra trực tiếp, tổng số tiền sai phạm là 493,666 tỷ đồng. Trong đó, Công ty Formosa không thực hiện trách nhiệm kê khai và chưa nộp 136,746 tỷ đồng tiền thuế tài nguyên vào ngân sách nhà nước; vi phạm pháp luật về quản lý thuế và thuế tài nguyên. Công ty Formosa tính thiếu 53,89 tỷ đồng phí bảo vệ môi trường so với quy định.(Theo báo cáo của UBND tỉnh Hà Tĩnh, đến nay Cục Thuế Hà Tĩnh đã thu số tiền này vào ngân sách nhà nước). 

Tiền thuê đất, thuê mặt nước đối với Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa tính theo Hợp đồng thuê đất thiếu 46,052 tỷ đồng so với tiền thuê đất, thuê mặt nước tính theo giá cho thuê (đất, mặt nước) quy định tại thời điểm bàn giao đất thực tế. 

UBND huyện Kỳ Anh phê duyệt, chi trả 32,94 tỷ đồng bồi thường đối với diện tích đất “tranh chấp” cho hộ gia đình, cá nhân, phê duyệt chi trả 15,52 tỷ đồng bồi thường đối với diện tích đất “công ích”, đất do UBND xã quản lý cho các đối tượng (cho cả hộ gia đình, cá nhân) không đúng quy định. 

Các chủ đầu tư đã thực hiện việc nộp tiền sử dụng đất không đúng tiến độ quy định, còn nợ 208,518 tỷ đồng tiền sử dụng đất (Tập đoàn phát triển nhà và đô thị HUD nợ 103,274 tỷ đồng, Công ty Tecco Hà Tĩnh nợ 35,055 tỷ đồng; Công ty CP đầu tư phát triển đô thị và KCN Sông Đà – Miền Trung nợ 56,389 tỷ đồng; Công ty CP ĐT và XNK Cầu Treo nợ 13,8 tỷ đồng).

Theo báo cáo của UBND tỉnh Hà Tĩnh, đến ngày 4/4/2014, UBND tỉnh đã thu hồi dự án của Công ty Tecco Hà Tĩnh, Công ty Sông Đà – Miền Trung. Công ty XNK Cầu Treo đã thực hiện nghĩa vụ tài chính về ngân sách nhà nước; Tập đoàn phát triển nhà và đô thị HUD đã nộp vào ngân sách nhà nước 74 tỷ đồng, còn nợ 39,274 tỷ đồng. 

Lãnh đạo các Sở, ban, ngành Hà Tĩnh đều tham dự

Đặc biệt, về việc Hà Tĩnh cấp phép cho Formosa thuê thời hạn 70 năm, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Đức Hạnh tái khẳng định: "Việc cấp phép cho nhà đầu tư Formosa với thời hạn 70 năm là sai quy định (theo Điều 52 Luật Đầu tư 2005). Và vì có rất nhiều điều khoản đi theo nên TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính  phủ giao cho Bộ KHĐT xem xét, đề xuất báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định. Bộ KHĐT đã có văn bản trên cơ sở thực tiễn của dự án, Khu kinh tế Vũng Áng và đặc biệt Formosa đã kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ cho phép dự án được tiếp tục thực hiện 70 năm như giấy phép đã cho. Tôi phải nói rõ là như vậy". 

Hà Tĩnh: Bắt giữ xe khách biển Lào chở gỗ quý