Hàng loạt chính sách có hiệu lực từ 1/1/2018

Từ 1/1/2018, hình phạt tử hình sẽ không còn được áp dụng với một loạt tội danh. Ảnh minh họa

Bỏ hình phạt tử hình với nhiều tội danh

Đây là một trong những nội dung mới tại Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 của Quốc hội, có hiệu lực từ ngày 1/1/2018.

Theo đó, hình phạt tử hình sẽ không còn được áp dụng với một loạt tội danh, trong đó có: Tội cướp tài sản; Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm; Tội phá hủy công trình, cơ sở phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; Tội chống mệnh lệnh; Tội đầu hàng địch…; mức phạt cao nhất với các tội này là tù chung thân.

Đáng chú ý, lần đầu tiên tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động được đưa vào Bộ luật Hình sự.

Bộ luật này quy định, người nào có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ từ 06 tháng trở lên, đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà tiếp tục vi phạm có thể bị phạt tù đến 07 năm; pháp nhân phạm tội có thể bị phạt tiền đến 03 tỷ đồng.

Hỏi cung bị can phải được ghi âm, ghi hình

Ngày 1/1/2018, Bộ luật Tố tụng Hình sự số 101/2015/QH13 sẽ chính thức có hiệu lực với nhiều nội dung mới, đáng chú ý.

Bộ luật này quy định, việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc tại trụ sở cơ quan điều tra phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh. Trường hợp hỏi cung bị can tại địa điểm khác cũng phải được ghi âm, ghi hình có âm thanh theo yêu cầu của bị can hoặc của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Cũng theo Bộ luật này, bị can, bị cáo bao gồm cả pháp nhân. Bị can được quyền đọc, ghi chép bản sao tài liệu liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội. Bị cáo được tự mình hỏi người tham gia phiên tòa nếu được chủ tọa đồng ý; tranh luận tại phiên tòa.

Người bị tạm giam vẫn được gặp người thân

Theo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam số 94/2015/QH13 của Quốc hội, người bị tạm giam được gặp thân nhân 01 lần/tháng; người bị tạm giữ được gặp thân nhân 01 lần trong thời gian tạm giữ và 01 lần trong mỗi lần gia hạn tạm giữ; thời gian mỗi lần gặp không quá 01 giờ. Trường hợp người bị tạm giam, tạm giữ là người dưới 18 tuổi, số lần thăm gặp được tăng gấp đôi.

Người bị tạm giam được nhận quà của thân nhân gửi không quá 03 lần/tháng; người bị tạm giữ được nhận quà 01 lần trong thời gian tạm giữ; nếu gia hạn tạm giữ, được nhận quà 01 lần với mỗi lần gia hạn.

Cũng theo Luật này, người đồng tính, người chuyển giới; phụ nữ có thai hoặc có con dưới 36 tháng tuổi ở cùng; người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A; người bị kết án tử hình… có thể sẽ được bố trí giam giữ ở buồng riêng.

Luật này có hiệu lực từ ngày 01/01/2018.

Vi phạm về kinh doanh đa cấp bị phạt tù đến 5 năm

Từ năm 2018, vi phạm quy định về kinh doanh đa cấp sẽ được đưa vào Bộ luật Hình sự với mức phạt tiền tối đa 5 tỷ đồng hoặc phạt tù đến 5 năm.

Cụ thể, mức phạt nêu trên được áp dụng trong trường hợp người tổ chức hoạt động kinh doanh đa cấp mà không có Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp hoặc không đúng với nội dung của Giấy chứng nhận, thu lợi bất chính từ 1 tỷ đồng trở lên hoặc gây thiệt hại cho người khác từ 1,5 tỷ đồng hoặc có quy mô mạng lưới từ 100 người tham gia.

Vi phạm về kinh doanh đa cấp bị phạt tù đến 5 năm. Ảnh minh họa

Cũng theo quy định của Bộ luật này, luật sư sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về việc không tố giác thân chủ nếu trong quá trình bào chữa, biết rõ thân chủ đang chuẩn bị, đang thực hiện hoặc đã thực hiện các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội khác là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Trên đây là những nội dung đáng chú ý tại Luật số 12/2017/QH14, sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13, có hiệu lực từ ngày 01/01/2018.

Miễn, giảm thuế cho hộ kinh doanh chuyển sang doanh nghiệp

Theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa số 04/2017/QH14, từ năm 2018, doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được hưởng một số ưu đãi nhất định, như: Được áp dụng có thời hạn mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn mức thuế suất thông thường; Hỗ trợ giá thuê mặt bằng tại các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp trong thời hạn tối đa 05 năm…

Đặc biệt, hộ kinh doanh chuyển đổi sang hình thức doanh nghiệp nhỏ và vừa còn được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp có thời hạn; miễn, giảm tiền sử dụng đất có thời hạn; miễn lệ phí đăng ký doanh nghiệp và phí cung cấp thông tin doanh nghiệp lần đầu; miễn lệ phí môn bài trong thời hạn 03 năm...

Luật này có hiệu lực từ ngày 1/1/2018.

Được tự đăng ký xếp hạng sao cho khách sạn

Luật Du lịch số 09/2017/QH14 của Quốc hội cho phép tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch được tự nguyện đăng ký xếp hạng cơ sở lưu trú du lịch với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Các cơ sở lưu trú du lịch này sẽ được xếp hạng theo tiêu chuẩn từ 01 sao đến 05 sao.

Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ lưu trú du lịch chỉ được sử dụng từ “sao” hoặc hình ảnh ngôi sao để quảng cáo về hạng cơ sở lưu trú du lịch sau khi được công nhận; phải treo biển công nhận hạng và quảng cáo đúng với loại, hạng đã được công nhận.

Luật này có hiệu lực từ ngày 1/1/2018.

14 đối tượng được trợ giúp pháp lý

Luật Trợ giúp pháp lý số 11/2017/QH14 của Quốc hội quy định 14 đối tượng được nhận trợ giúp pháp lý, thay vì chỉ có 04 đối tượng như trước đây.

Các đối tượng này gồm: Người có công với cách mạng; Người thuộc hộ nghèo; Trẻ em; Người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng đặc biệt khó khăn; Người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi; Người bị buộc tội thuộc hộ nghèo; Người thuộc các trường hợp sau có khó khăn về tài chính: Cha đẻ, mẹ đẻ, vợ, chồng, con của liệt sĩ và người có công nuôi dưỡng khi liệt sĩ còn nhỏ; Người nhiễm chất độc da cam; Người cao tuổi; Người khuyết tật; Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là bị hại trong vụ án dân sự; Nạn nhân trong vụ việc bạo lực gia đình; Nạn nhân của hành vi mua bán người; Người nhiễm HIV.

Các đối tượng nêu trên được trợ giúp pháp lý hoàn toàn miễn phí.

Luật này có hiệu lực từ ngày 1/1/2018.

Giá vận tải đường sắt phải được công khai

Theo Luật Đường sắt số 06/2017/QH14 có hiệu lực từ ngày 01/07/2018, giá vận tải đường sắt phải được niêm yết tại ga đường sắt và công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng hoặc trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt trước thời điểm áp dụng.

Luật cũng quy định, doanh nghiệp kinh doanh vận tải phải mua bảo hiểm cho hành khách đi tàu; phí bảo hiểm được tính trong giá vé hành khách. Như vậy, vé hành khách, giấy tờ đi tàu sẽ là bằng chứng để chi trả tiền bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.

Một nội dung đáng chú ý khác của Luật này là thay đổi điều kiện đối với lái tàu. Theo đó, lái tàu không bắt buộc phải có từ 24 tháng liên tục làm phụ lái như quy định trước đây.

Trước khi xả lũ phải thông báo với chính quyền địa phương

Luật Thủy lợi số 08/2017/QH14 của Quốc hội yêu cầu tổ chức, cá nhân trước khi vận hành xả lũ có trách nhiệm thông báo cho chính quyền địa phương và các cơ quan có liên quan theo quy trình vận hành được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Trước khi xả lũ phải thông báo với chính quyền địa phương

Luật nhấn mạnh, việc bảo đảm an toàn cho đập, hồ chứa nước là ưu tiên cao nhất trong quản lý, khai thác. Tổ chức, cá nhân khai thác đập, hồ chứa nước phải có trách nhiệm đánh giá hiện trạng đập trước mùa mưa hàng năm. Khi xuất hiện nguy cơ gây mất an toàn đập, phải cứu hộ đập khẩn cấp và báo ngay với cơ quan phòng, chống thiên tai để kịp thời hỗ trợ, ứng cứu, chỉ đạo.

Luật này có hiệu lực từ ngày 1/7/2018.

Gây oan sai, cơ quan Nhà nước phải chủ động xin lỗi

Theo Luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước số 10/2017/QH14, trong 15 ngày từ ngày có văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường, cơ quan Nhà nước chủ động thông báo bằng văn bản cho người bị thiệt hại về việc Nhà nước tổ chức thực hiện phục hồi danh dự.

Việc phục hồi danh dự đối với người bị thiệt hại được thực hiện bằng các hình thức: Trực tiếp xin lỗi và cải chính công khai tại nơi cư trú trong trường hợp người bị thiệt hại là cá nhân hoặc tại nơi đặt trụ sở trong trường hợp đối tượng bị thiệt hại là pháp nhân thương mại; Đăng báo xin lỗi và cải chính công khai.

Trường hợp người bị thiệt hại đã chết thì cơ quan Nhà nước vẫn phải thực hiện đăng báo xin lỗi và cải chính công khai.

Luật này có hiệu lực ngày 1/7/2018.

Các trường hợp được nổ súng quân dụng

Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ số 14/2017/QH14 của Quốc hội quy định:

Người thi hành nhiệm vụ độc lập phải cảnh báo bằng hành động, lời nói hoặc bắn chỉ thiên trước khi nổ súng vào đối tượng trong các trường hợp: Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vũ lực tấn công hoặc chống trả đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác; Khi biết rõ đối tượng đang thực hiện hành vi phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng…

Trường hợp đối tượng đang sử dụng vũ khí, trực tiếp thực hiện hành vi khủng bố, giết người, bắt cóc con tin; Đối tượng sản xuất, mua bán, tàng trữ, vận chuyển hoặc tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy trực tiếp sử dụng vũ khí chống lại việc bắt giữ; Đối tượng đang trực tiếp thực hiện hành vi cướp súng của người thi hành công vụ… thì người thi hành nhiệm vụ được nổ súng vào đối tượng không cần cảnh báo.

Luật này có hiệu lực từ ngày 1/7/2018.

Đồng thuận ủng hộ quy định ghi âm, ghi hình các cuộc hỏi cung