Hành trình tương trợ gần 850 tỷ cho nhà đầu tư gặp khó trên cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt

Chi gần 850 tỷ “giải cứu” nhà đầu tư gặp khó

Dự án thành phần đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt là một trong 3 dự án cao tốc được thực hiện theo hình thức PPP, do liên danh nhà đầu tư là Công ty TNHH Hòa Hiệp - Công ty Cổ phần Tập đoàn Cienco 4 - Công ty TNHH Đầu tư Núi Hồng - Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn - Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Vina 2. Doanh nghiệp dự án là Công ty Cổ phần Đầu tư Phúc Thành Hưng.

Tổng chiều dài của dự án là 49,3km, đi qua 2 tỉnh Nghệ An (44,4km) và Hà Tĩnh (4,9km) với tổng mức đầu tư 11.157 tỷ đồng. Trong đó, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, 30km đầu tuyến (từ nút giao QL7A đến nút giao QL46B) sẽ hoàn thành vào dịp lễ 30/4/2024.

Dự án có 4 gói thầu xây lắp chính gồm: XL01 do liên danh Hòa Hiệp - Thái Yên - Đại Hiệp - 456 thực hiện, với tổng giá trị lên đến 4.532 tỷ. Trong đó Công ty Hòa Hiệp thực hiện 2.410 tỷ, đóng vai trò vừa là nhà đầu tư vừa là đơn vị thi công, chiếm 53% giá trị gói thầu. 

Gói thầu XL02 có giá trị 1.290 tỷ đồng do Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn thực hiện. Gói thầu XL03 có giá trị 1.270 tỷ đồng do Tập đoàn Cienco 4 thực hiện. Cuối cùng là gói thầu XL04 có giá trị 1.289 tỷ đồng, do Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Vina 2 thực hiện. 

Hợp đồng BOT được ký từ tháng 5/2021, nhưng do dịch Covid-19 và việc huy động vốn tín dụng gặp khó nên mãi đến đầu năm 2022 mới được triển khai thi công. Trong khi các gói thầu XL01, 02 và 03 đã ồ ạt thi công trên công trường thì gói thầu XL04 vẫn “dậm chân tại chỗ”. 

Lý do là nhà đầu tư gói thầu này không đáp ứng được tài chính. Cùng với đó là đơn giá các loại vật tư tăng phi mã, khan hiếm nguồn vật liệu… nên các đơn vị thi công dần “bỏ cuộc”.

Đến tháng 7/2022, gói thầu XL04 hiện hữu nguy cơ không thể hoàn thành tiến độ như kế hoạch đã đề ra. Đứng trước tình hình đó, với vai trò là nhà đầu tư chính của dự án, Công ty TNHH Hòa Hiệp đã đứng ra tiếp nhận lại, trở thành nhà đầu tư mới và cũng là đơn vị thi công chính của gói thầu XL04. 

Tổng giá trị mà Hòa Hiệp tiếp nhận đầu tư lên đến gần 850 tỷ/1.289 tỷ đồng, gồm gần 1,7km tuyến chính, 1 nút giao QL46B và 6 cầu.

Nhớ lại những ngày tháng "nước sôi lửa bỏng", ông Phạm Đình Hạnh, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Hòa Hiệp cho biết: Dự án này, Hòa Hiệp tham gia với tư cách nhà đầu tư, cũng là nhà thầu liên doanh. 

Ban đầu, Hòa Hiệp chỉ đảm nhiệm một phần dự án. Tuy nhiên, sau đó Vina2 gặp khó khăn về tài chính, dù đã nhiều lần kêu gọi nhưng không nhà đầu tư nào tiếp nhận thay. Vì lời hứa với Thủ tướng Chính phủ, với Bộ trưởng Bộ GTVT nên Hoà Hiệp đứng ra tiếp nhận.

Sau đó, do Vina 2 không giới thiệu được nhà thầu nên Hòa Hiệp phải đứng ra đảm nhận nhận thi công phần việc của đơn vị này. Đến khoảng tháng 10/2023, khi Vina 2, Nam Hải, Thái Sơn bị chậm tiến độ, chúng tôi lại một lần nữa đứng ra làm thay.

Ông Ngô Trọng Nghĩa, Phó ban điều hành Ban QLDA 6 (đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền ở dự án) cho biết: Gói thầu XL04 ban đầu Vina 2 đảm nhiệm từ việc góp vốn chủ sở hữu, cho đến điều phối quản lý thi công. 

Tuy nhiên, trong quá trình góp vốn thì Vina 2 gặp khó khăn nên không thể góp vốn chủ sở hữu theo đúng quy định. Trước tình hình đó, 3 nhà thầu phụ ban đầu cũng đã “tạm biệt” dự án.

Đến tháng 10/2022, cả ba gói thầu XL01, XL02 và XL03 đã giải ngân, riêng gói thầu XL04 vẫn không giải ngân được. Sau khi trao đổi, cân nhắc, Hòa Hiệp đứng ra cho Vina 2 vay tiền để góp vốn chủ sở hữu phục vụ công tác giải ngân. Và mãi đến tháng 3/2023, thì gói thầu XL04 mới giải ngân được, bắt đầu chính thức triển khai thi công.

“Trong gói thầu này, cầu thì vượt địa hình phức tạp (Xuân Dương 1, Xuân Dương 2), còn đường thì cả tuyến chính và nút giao QL46B đều nền đất yếu. Trong khi 3 hạng mục này đều là đường găng tiến độ, nếu không điều chỉnh khối lượng, tăng cường nhà thầu thì có nguy cơ “trễ hẹn”. Trước tình hình đó, Hòa Hiệp đã tiếp nhận nhiệm vụ khó khăn này và đã đưa ra nhiều giải pháp thi công để hoàn thành đúng như kế hoạch”, ông Nghĩa cho biết thêm.

Ông Trịnh Văn Hưng, Phó tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư và xây dựng Vina 2 cũng thừa nhận: Trong 5 liên danh thì Vina 2 chỉ tham gia là nhà đầu tư, còn năng lực thi công không có. Đến tháng 2/2023, do các nhà thầu mà Vina 2 giới thiệu vào không đủ lực, nên đã họp liên danh thống nhất điều chuyển toàn bộ khối lượng công việc của Vina 2 cho liên doanh nhưng không ai nhân. 

Sau đó, Hoà Hiệp đứng ra đảm nhận gần như toàn bộ khối lượng công việc trên tuyến chính, cầu, nút giao QL46B. Còn lại, Vina 2 chỉ tham gia làm trạm thu phí và hệ thống điện chiếu sáng...

Bù hàng chục tỷ đồng, hiện thực hóa lời hứa với Thủ tướng và Bộ trưởng

Trao đổi với PV, ông Phạm Chiến Hữu, Phó tổng Giám đốc Công ty TNHH Hòa Hiệp cho biết: Phần lớn khối lượng của gói thầu XL04 nằm trong đoạn 30km đầu tuyến phải hoàn thành vào dịp 30/4/2024, như cầu Xuân Dương 1, cầu Xuân Dương 2, nút giao QL46B, tuyến chính qua xã Hưng Yên Nam... nên áp lực là rất lớn.

Trong khi đó, thời điểm tiếp nhận lại XL04, chỉ có cầu vượt QL46B thi công được 2 trụ, còn phần tuyến và 5 cầu còn lại chưa hề triển khai. Đứng trước tình cảnh việc vừa khó, thời gian không còn nhiều, mốc hoàn thành dự án cận kề, nhưng với quyết tâm đã hứa với Chính phủ, với Bộ GTVT là phải làm. Ban giám đốc công ty đã quyết định xuống tiền - lỗ cũng phải làm và phải làm bằng được.

Ngay lập tức, bên cạnh gói thầu XL01, Công ty TNHH Hòa Hiệp đã huy động hàng trăm phương tiện, thiết bị và nhân lực ồ ạt thi công các công trình của gói thầu XL04. Quá trình thi công, công ty chấp nhận bỏ hàng chục tỷ đồng tiền túi ra để đẩy nhanh tiến độ, dù biết rằng hợp đồng BOT là trọn gói.

Đơn cử, cầu Xuân Dương 2 vì sai khác địa chất thiết kế, Hòa Hiệp đã tự khoan khảo sát, phối hợp các bên điều chỉnh thêm 2.336m cọc khoan nhồi ở các trụ. Chi phí phát sinh thêm 20 tỷ đồng.

Cầu vượt QL46B, cầu Hưng Tây và cầu Hưng Yên Nam thiết kế móng cọc bê tông xi măng. Thế nhưng, do thời gian không còn nhiều, địa chất phức tạp nên Hòa Hiệp xin đề xuất đổi sang phương án cọc khoan nhồi, phát sinh thêm khoảng 11 tỷ đồng.

Hay như, hạng mục đắp nền tuyến chính và nút giao QL46B. Theo dự toán cự ly vận chuyển vật liệu là 2km tại các mỏ trong địa bàn xã Hưng Tây. Tuy nhiên do người dân cản trở, đơn vị phải lấy vật liệu từ Nghi Lộc với cự ly 27km, “còng lưng” bù lỗ thêm 25 tỷ đồng do phát sinh cự ly vận chuyển.

“Đứng trước muôn vàn khó khăn, vừa phải tập trung hoàn thành tiến độ gói thầu XL01, vừa phải “giải cứu” gói thầu XL04 nhưng tập thể từ lãnh đạo đến công nhân công ty không hề nao núng. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, công ty đã huy động hàng trăm thiết bị thi công chuyên dụng, công suất lớn; cùng hàng trăm kỹ sư, thợ lành nghề; “vượt nắng thắng mưa”, tổ chức thi công xuyên 3 ca 4 kíp, xuyên lễ tết”, ông Hữu nói và cho biết thêm:

Đến nay gói thầu XL01 đáp ứng tiến độ, còn khối lượng nhận lại của Vina 2 tại gói thầu XL04 cũng đã cơ bản hoàn thành, sẵn sàng cho lễ thông xe vào chiều ngày 28/4 tới.