Hiểm nguy tuyến đường thủy lòng hồ thủy điện Sơn La

Không quản lý sát sao từ bây giờ, 2-3 năm nữa sẽ khó lập lại trật tự ATGT tuyến lòng hồ thủy điện Sơn La

Phương tiện không đăng ký, đăng kiểm

 
Gần 7h sáng, chúng tôi khởi hành bằng xuồng của CSGT Lai Châu từ TX Mường Lay (Điện Biên) đi thị trấn Nậm Nhùn (huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu) để tìm hiểu thực tế GTVT đường thủy nơi đây. Từ khi nước dâng, cả thị xã Mường Lay giờ ngập sâu dưới nước, tạo thành lòng hồ chạy dài ngút ngàn, bao quanh bởi đồi núi. Trên quãng đường khoảng 30km, chúng tôi liên tục gặp những chiếc thuyền gia dụng lắp máy nổ, đưa người từ bờ bên này sang nương rẫy làm việc. Thêm vào đó là nườm nượp những chiếc thuyền đánh cá đang di chuyển ngang dọc, có khu vực giăng trắng xóa những chiếc can nhựa được dân đánh cá dùng làm dấu vùng ngăn tàu thuyền. 

Ngay trên đường dẫn nước của đập thủy điện Nậm Nhùn đang được xây dựng, dù nước xiết, thuyền cá vẫn tấp nập đậu đỗ, đi lại. Thi thoảng có cả tàu chở hàng trọng tải hơn 200 tấn, tàu chở xăng dầu di chuyển. 

Còn trên bờ nhiều đoạn đang được san lấp làm cảng, có nơi còn triển khai đóng cả những chiếc tàu hàng lên đến khoảng 200 - 500 tấn….

Thượng úy Hoàng Minh Tiến Dũng - Đội trưởng Đội CSGT số 3, Phòng CSGT Công an tỉnh Lai Châu cho biết, ngoài tàu công tác của CSGT, các phương tiện trên tuyến đều không có đăng ký, đăng kiểm, tuyến chưa có báo hiệu đường thủy, hầu hết người điều khiển phương tiện chưa qua lớp đào tạo nào. Đây cũng là thực tế chung trên các đoạn tuyến khác như: Khu vực huyện Sìn Hồ, Mường Tè… dài hàng trăm km.

 “Từ khi hình thành lòng hồ, người H’ Mông dù có tập tục lâu đời là ở trên núi cao, nay cũng đóng thuyền để đi lại, vận chuyển, đánh bắt cá. Hiện Lai Châu có khoảng hơn 500 phương tiện thủy, với đà này, chỉ 2-3 năm nữa, lòng hồ sẽ nhộn nhịp phương tiện qua lại”- Thượng úy Dũng nói.

Cần 500 tỷ lập tuyến

Quản lý giao thông đường thủy vốn có nhiều khó khăn do đặc thù sông nước, nhất là với các tỉnh miền Núi phía Bắc như: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La... Số lượng phương tiện thủy đang gia tăng nhanh chóng, nhưng do khó khăn về kinh phí, Lai Châu vẫn chưa lập được cơ quan đăng kiểm phương tiện thủy. Còn Sơn La và Điện Biên cũng còn 80-90% phương tiện chưa đăng kiểm, đăng ký. 

Ông Mai Quốc Vinh - Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 26.01S (Sơn La) cho biết, lòng hồ thủy điện Sơn La qua địa bàn dài hơn 200km, trong khi phương tiện thủy tăng với tốc độ chóng mặt, nhất là loại 7-15 tấn. Cả tỉnh hiện đã có hơn 2.000 phương tiện thủy, nhưng chỉ hơn 100 chiếc đến đăng kiểm. 3 năm qua, địa phương đã tiến hành nhiều đợt vận động người dân đến đăng kiểm, đăng ký phương tiện và đào tạo miễn phí nhưng số lượng người tham gia rất ít. Thậm chí có người làm xong thủ tục rồi cũng chẳng đến lấy. 

Cũng theo ông Vinh, vướng mắc nhất hiện nay là hầu hết phương tiện đều đóng tự phát, hoạt động rồi mới đến đăng kiểm, không có hồ sơ, giấy tờ. Chủ tàu thậm chí không biết tiếng phổ thông, nếu áp theo quy chuẩn đăng kiểm không chiếc nào đạt yêu cầu.

Theo Luật GTĐT nội địa, bên cạnh trách nhiệm quản lý của các địa phương, để đảm bảo cho các phương tiện hoạt động an toàn, các cơ quan chức năng cần công bố tuyến đường thủy quốc gia và đầu tư hạ tầng để đưa tuyến lòng hồ thủy điện Sơn La vào quản lý. Ông Trần Văn Cừu- Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa VN cho biết, cuối năm trước Cục đã trình và được Bộ GTVT chấp thuận đề án khảo sát xây dựng tuyến đường thủy Sơn La- Lai Châu, thiết lập phao tiêu báo hiệu, làm nhà trạm, tàu công tác… Trước mắt cần khoảng 500 tỷ đồng cho đề án này, nhưng do khó khăn về vốn nên chưa có kinh phí triển khai.

Hồng Xiêm