Hiệu quả sân bay không chỉ đo lường về tài chính

Hiệu quả sân bay không chỉ đo lường về tài chính - Ảnh: Tạ Tôn

Đầu tư hạ tầng cảng hàng không (CHK) khó có thể đo đếm bằng việc thu về bao nhiêu tiền. Hiện, trên cả nước có 22 CHK, nhưng chỉ có rất ít cảng như: Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Cam Ranh có lãi và bù đắp cho những cảng khác.

Nói như vậy không có nghĩa những CHK nhỏ, thu không đủ bù chi thì cắt. Theo PGS. TS. Nguyễn Thiện Tống, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không (Đại học Bách khoa TP.HCM), việc đầu tư vào những sân bay nhỏ có ý nghĩa rất lớn về mặt kinh tế - xã hội. Trong chính sách công, việc đầu tư nhiều lúc cũng phải chấp nhận có thể về mặt tài chính sẽ lỗ nhưng lại mang giá trị lịch sử, hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, vùng và cả nước thì phải bù lỗ. Vì vậy, không thể quá máy móc tự cân bằng tài chính, nhưng cần nói rõ là bù bao nhiêu, thời gian bao lâu và cần giảm dần. Chẳng hạn, sân bay Điện Biên Phủ trong giai đoạn hiện nay bù lỗ vì có nhiều ý nghĩa lịch sử, xã hội là điều cần thiết.

Cũng theo PGS. TS. Tống, các nước như Hàn Quốc vẫn đầu tư xây dựng sân bay nhỏ, nhưng ở đó loại máy bay nhỏ phát triển rất nhiều. Chúng ta cần khuyến khích phát triển máy bay nhỏ loại 19 chỗ, kiểu như Air taxi để gom khách từ những sân bay nhỏ về sân bay lớn. Lúc đó, sân bay loại nhỏ có điều kiện phát triển hơn, vai trò kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng cũng được củng cố.

Nói về việc một số CHK vừa được đầu tư vài năm đã phải mở rộng, nâng cấp, PGS. TS. Tống cho rằng, đây là một sự đầu tư đúng đắn. Không thể mạo hiểm ngay từ đầu làm một sân bay lớn để lãng phí mà phải theo từng thời điểm. Việc mở rộng từng bước là cần thiết, bình thường và đúng cách đầu tư phát triển sân bay. Việc đầu tư sân bay phải phụ thuộc vào quy mô và thời điểm phù hợp.

Tốc độ phát triển ngành hàng không khó lường, nên việc đầu tư theo từng giai đoạn là rất cần thiết. Quan trọng là chiến lược phát triển ngành Hàng không phải phù hợp. Xây sân bay nhỏ cần khuyến khích để phát triển tàu bay nhỏ, khi có nhu cầu sẽ mở cho tàu bay lớn hơn. 

Không thể chờ có khách mới xây sân bay, mở đường bay