Hơn 23 nghìn tỷ GPMB dự án CHK Long Thành

Phối cảnh nhà ga Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Sớm GPMB để người dân ổn định cuộc sống

Tờ trình của Bộ GTVT nêu rõ, dự án đầu tư xây dựng CHK quốc tế Long Thành là dự án quan trọng quốc gia, có quy mô thu hồi đất lớn, được quy hoạch từ năm 2005. Trong nhiều năm qua, người dân sống trong vùng dự án bị hạn chế quyền sử dụng đất, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Việc sớm thực hiện dự án sẽ giúp người dân sớm ổn định cuộc sống, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người có đất bị thu hồi.

Cũng theo Bộ GTVT, báo cáo Nghiên cứu khả thi (NCKT) của dự án đầu tư xây dựng CHK quốc tế Long Thành sẽ được hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét thông qua vào năm 2019 nên cần sớm triển khai dự án để thực hiện GPMB, bàn giao cho chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng, đáp ứng tiến độ theo Nghị quyết số 94/2015/QH13. Nếu GPMB sau khi Báo cáo NCKT Dự án CHK Long Thành được phê duyệt, việc triển khai các bước tiếp theo sẽ kéo dài do phải phụ thuộc tiến độ bàn giao mặt bằng. Chưa kể, kinh phí GPMB tăng do biến động giá thị trường và đời sống của người dân, hoạt động của các doanh nghiệp, cơ quan trong vùng dự án sẽ tiếp tục gặp thêm nhiều khó khăn.

Được biết, kết quả điều tra, khảo sát, xin ý kiến của người dân bị thu hồi đất bởi dự án cho thấy, 100% số hộ đều có nhu cầu nhận đất tái định cư. Theo quy hoạch phát triển KT-XH của huyện Long Thành đã được phê duyệt, có 2 khu tái định cư có thể phục vụ nhu cầu tái định cư cho dự án (khu Lộc An - Bình Sơn và khu Bình Sơn).

Theo Tờ trình, tổng mức đầu tư của dự án khoảng 23.049 tỷ đồng. Trong số này, đáng kể nhất là hơn 18 nghìn tỷ đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, hơn 4 nghìn tỷ đồng xây dựng hạ tầng các khu tái định cư, gần 480 tỷ đồng tái lập hạ tầng ngoài ranh giới CHK và 388 tỷ đồng đào tạo nghề, giải quyết việc làm, ổn định cuộc sống người dân.

Ngân sách Trung ương đảm bảo bố trí đầy đủ để thực hiện thu hồi đất một lần cho toàn bộ dự án; toàn bộ các khoản thu từ đấu giá quyền sử dụng đất, giao đất tái định cư, cho thuê đất được hoàn trả ngân sách Trung ương theo quy định.

Nguồn vốn và cơ cấu vốn triển khai dự án theo đề xuất của Chính phủ là ngân sách Trung ương hơn 21,8 nghìn tỷ đồng (chiếm 95% tổng mức đầu tư dự án), Ngân sách Trung ương ứng 1.160 tỷ đồng (chiếm 5% tổng mức đầu tư dự án), UBND tỉnh Đồng Nai có trách nhiệm hoàn trả ngân sách Trung ương theo quy định.

Như vậy, ngoài 5.000 tỷ đồng đã được Quốc hội khóa XIV, Kỳ họp thứ 2 về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 thông qua, dự án cần tiếp tục bố trí bổ sung nguồn vốn 18.049 tỷ đồng. Nếu được Quốc hội chấp thuận, Chính phủ sẽ chỉ đạo xây dựng phương án thực hiện công tác thu hồi đất một lần cho toàn bộ dự án. Do khối lượng công việc quá lớn nên không thể triển khai trong một năm mà sẽ được UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện liên tục từ năm 2018 với khung chính sách đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và nguồn được bố trí. Trước mắt, ưu tiên triển khai trước việc đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn; xây dựng nghĩa trang; ưu tiên chi trả bồi thường GPMB phạm vi giai đoạn 1 của Dự án CHK quốc tế Long Thành và tiếp tục thu hồi phần diện tích còn lại theo Nghị quyết số 94/2015/QH13”.

Dự án lớn, cần cơ chế đặc thù

Để tạo thuận lợi cho việc triển khai dự án, nhất là trong điều kiện nguồn vốn đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay, ngoài những chính sách đặc thù thuộc thẩm quyền, Chính phủ đề xuất Quốc hội 5 cơ chế đặc thù cho dự án.

Cụ thể, không áp dụng Điểm i, Khoản 1, Điều 64, Luật Đất đai năm 2013 mà được khai thác, sử dụng ngắn hạn quỹ đất đã được giao chưa xây dựng hạ tầng và không phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; không bị thu hồi đất khi chưa đưa đất vào sử dụng theo tiến độ thực hiện dự án. Thứ hai, để thực hiện có hiệu quả chương trình phục hồi thu nhập và ổn định cuộc sống của người dân, ngoài các chính sách hiện hành, cần hỗ trợ mỗi hộ gia đình bị ảnh hưởng với mức tương đương 4,5 tháng lương tối thiểu vùng do Chính phủ quy định theo từng thời kỳ tại thời điểm hỗ trợ như đề xuất của UBND tỉnh Đồng Nai.

Thứ ba, trong điều kiện ngân sách địa phương còn khó khăn, cho phép ứng trước phần vốn thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh Đồng Nai từ ngân sách Trung ương để triển khai đồng bộ các công trình theo quy hoạch được duyệt. UBND tỉnh Đồng Nai có trách nhiệm hoàn trả nguồn vốn ngân sách Trung ương được ứng theo quy định.

Thứ tư, một phần nguồn vốn cho dự án dự kiến huy động từ việc đấu giá quyền sử dụng đất để xây dựng các công trình thương mại và dịch vụ, khấu trừ tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư, nguồn thu từ việc cho thuê đất ngắn hạn đối với các khu vực chưa triển khai xây dựng các hạng mục công trình của dự án sẽ được hoàn trả ngân sách. Tuy nhiên, với đặc thù công tác GPMB thì việc thu hồi các nguồn vốn nêu trên cần phải có thời gian (thu hồi sau khi giao đất tái định cư, cho thuê đất). Vì vậy, trước mắt ngân sách cần ứng đủ vốn để thực hiện dự án, nguồn thu này sẽ được cân đối hoàn trả ngân sách theo quy định.

Cuối cùng, theo Chính phủ, do đây là dự án lớn, nội dung chủ yếu tập trung cho công tác thu hồi đất, GPMB phục vụ dự án đầu tư xây dựng CHK Long Thành nên một số nội dung theo yêu cầu của dự án đầu tư xây dựng (như đánh giá hiệu quả kinh tế, tài chính...) và diện tích đất thu hồi để xây dựng các công trình giao thông kết nối của CHK Long Thành sẽ được Chính phủ tiếp tục làm rõ trong Báo cáo NCKT Dự án đầu tư xây dựng CHK Long Thành.

Đại gia Việt "bắt tay" tập đoàn Trung Quốc xin xây CHK Long Thành