Hủy thầu, hai dự án PPP cao tốc Bắc - Nam thực hiện thế nào?

Báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định

Cuối tuần qua, Bộ GTVT đã ban hành quyết định hủy thầu dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn QL45 - Nghi Sơn thuộc dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 do hồ sơ đề xuất kỹ thuật của nhà đầu tư không đáp ứng các yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

Đây là dự án thứ 2 trong tổng số 5 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam thực hiện đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) buộc phải hủy thầu. Trước đó, ngày 12/10/2020, Bộ GTVT đã có quyết định hủy thầu đối với dự án thành phần đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu do không có nhà đầu tư nộp hồ sơ dự thầu.

Theo thông tin của Báo Giao thông, trong 3 dự án còn lại (Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo), dự án PPP Nha Trang - Cam Lâm đã được Bộ GTVT phê duyệt danh sách nhà đầu tư đáp ứng yêu cầu về hồ sơ đề xuất kỹ thuật. Hai dự án PPP đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt và Cam Lâm - Vĩnh Hảo đã hoàn thành công tác thẩm định hồ sơ đề xuất kỹ thuật của nhà đầu tư, dự kiến trong tuần này, Bộ GTVT sẽ phê duyệt kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật của nhà đầu tư hai dự án.

Về lộ trình triển khai, 3 dự án PPP có nhà đầu tư đạt điểm kỹ thuật theo yêu cầu sẽ được tiếp tục mở và đánh giá đề xuất tài chính thông qua phương pháp vốn góp nhà nước để đánh giá về tài chính, thương mại. Trên cơ sở kết quả đánh giá về tài chính, bên mời thầu sẽ trình Bộ GTVT phê duyệt kết quả lựa chọn nhà đầu tư.

Dự kiến, công tác lựa chọn nhà đầu tư của 3 dự án này sẽ hoàn thành trong tháng 12/2020 (nếu không phát sinh tình huống đấu thầu phức tạp).

Liên quan đến hai dự án PPP cao tốc Bắc - Nam đoạn QL45 - Nghi Sơn và Nghi Sơn - Diễn Châu buộc phải hủy thầu, trao đổi với Báo Giao thông, ông Bùi Quang Thái, Phó Vụ trưởng Vụ PPP (Bộ GTVT) cho biết, theo Nghị quyết 52/2017 của Quốc hội, Chính phủ sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định trong trường hợp việc đấu thầu các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam không lựa chọn được nhà đầu tư.

“Hiện nay, Bộ GTVT đang chỉ đạo Ban QLDA2 và Ban QLDA6 tiến hành rà soát, cập nhật lại số liệu, đề xuất sử dụng nguồn vốn phù hợp đối với hai dự án trên để Bộ GTVT báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.

Kiến nghị chuyển đổi sang đầu tư công

Theo thông tin của Báo Giao thông, đối với dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đoạn QL45 - Nghi Sơn, Ban QLDA2 đã xây dựng hai phương án về kế hoạch triển khai tiếp theo. Phương án 1 là tổ chức lại việc lựa chọn nhà đầu tư.

Ông Lê Thắng, Quyền Giám đốc Ban QLDA2 cho biết, với phương án này, trong trường hợp không gặp vướng mắc cũng sẽ phải kéo dài thêm thời gian khoảng 10 tháng dẫn đến không đảm bảo tiến độ thực hiện dự án (hoàn thành cơ bản trong năm 2022). Hơn nữa, khi tổ chức đấu thầu lại, trường hợp không lựa chọn được nhà đầu tư tại bước sơ tuyển hoặc đấu thầu sẽ không xác định được thời gian thực hiện dự án.

Phương án 2 là xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép chuyển đổi hình thức đầu tư từ PPP sang đầu tư công. Với phương án này sẽ khắc phục được những khó khăn vướng mắc, bảo đảm chắc chắn thành công trong quá trình thực hiện dự án.

“Khi thực hiện phương án này sẽ thúc đẩy tiến độ triển khai, hoàn thành đồng bộ với các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam đã khởi công xây dựng, đặc biệt là thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi để khôi phục, phát triển KT-XH”, ông Thắng phân tích và kiến nghị Bộ GTVT xem xét, báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép chuyển đổi hình thức đầu tư.

Tương dự, đối với dự án Nghi Sơn - Diễn Châu, Ban QLDA6 cũng vừa có văn bản kiến nghị Bộ GTVT xem xét, báo cáo cấp thẩm quyền cho phép chuyển đổi hình thức đầu tư để làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo.

Trao đổi với Báo Giao thông, TS. Nguyễn Hữu Đức, nguyên chuyên gia tư vấn cao cấp của JICA cho rằng, hai dự án PPP cao tốc Bắc - Nam đoạn Nghi Sơn - QL45 và Nghi Sơn - Diễn Châu đấu thầu không thành công, buộc phải hủy thầu, chứng tỏ không có sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.

“Nếu cấp thẩm quyền tiếp tục yêu cầu tổ chức đấu thầu lại sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Bởi khi đó, nếu vẫn không có nhà đầu tư tham gia, tiến độ triển khai dự án càng kéo dài, gây lãng phí nguồn lực, công trình chậm đưa vào khai thác”, ông Đức phân tích.

Tuy nhiên, ông Đức cũng cho rằng, trường hợp chuyển đổi sang đầu tư công, cơ quan có thẩm quyền cũng cần xem xét thận trọng. “Trong bối cảnh ngân sách khó khăn hiện nay, chúng ta phải phân tích, cân nhắc kỹ lưỡng về tính cấp thiết, tầm quan trọng của hai dự án từ hiệu quả kinh tế, tài chính, đến cơ chế thực hiện. Trường hợp, hai dự án này cấp thiết thì đầu tư công chúng ta cũng phải làm”, ông Đức nhấn mạnh.

Hủy thầu cao tốc Bắc - Nam đoạn QL45 - Nghi Sơn