Khẩn trương giao vốn đầu tư công, tránh đùn đẩy trách nhiệm

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại phiên điều trần

Đặt câu hỏi tại phiên điều trần, ĐB Hoàng Quang Hàm, Uỷ viên thường trực Uỷ ban Tài chính - Ngân sách băn khoăn: “Chúng ta đã bố trí 80.000 tỷ đồng cho các công trình quan trọng quốc gia nhưng đến nay vẫn chưa triển khai gì. Tại sao một nguồn lực quan trọng như vậy nhưng không thể triển khai được, bao giờ thì triển khai?”.

Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng trả lời ĐB và cho biết, trong 80.000 tỷ đồng này có 10.000 tỷ đồng dành cho dự án chống ngập của TP.HCM. “Chúng tôi đã yêu cầu rất nhiều lần để TP.HCM thực hiện thủ tục triển khai, nhưng đến nay thủ tục vẫn chưa xong, vẫn chưa có báo cáo chính thức nên rất khó có thể giao vốn 10.000 tỷ đồng này”, ông Dũng nói.

Ông Dũng cũng thông tin thêm, với 70.000 tỷ đồng còn lại được giao cho Bộ GTVT, Bộ đang đề nghị giao 7.000 tỷ đồng cho 4 dự án đường sắt, 8.000 tỷ đồng tập trung cho các dự án quan trọng cấp bách đang bị giãn, hoãn. “55.000 tỷ đồng còn lại chúng ta dự kiến đưa vào một số dự án thuộc cao tốc Bắc - Nam. Cái này Bộ GTVT đã tiến hành nghiên cứu báo cáo, đã trình Chính phủ và sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp tới đây”, ông Dũng cho biết.

Đề cập đến việc làm sao bố trí đủ vốn cho dự án sân bay Long Thành, Bộ trưởng Dũng cho rằng, khi dự kiến xây dựng sân bay Long Thành lúc đầu chưa xác định được nguồn vốn là bao nhiêu nên mới dành 5.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nay tỉnh Đồng Nai đã lập báo cáo khả thi và xác định là 23.000 tỷ đồng cho nên chưa có nguồn bố trí. Theo kế hoạch đến hết năm 2020, cần 11.000 tỷ đồng cho giải phóng mặt bằng. Như vậy, từ nay đến năm 2020 thiếu 6.000 tỷ đồng. Do đó, đang xem xét chuyển nguồn từ các dự án không triển khai để dồn cho Long Thành. Hiện nay, đang tập hợp nguồn từ các dự án để báo cáo lên Thủ tướng.

Trước chất vấn của các ĐB về nguyên nhân khiến việc giải ngân vốn đầu tư công chậm trễ, gây lãng phí nguồn lực, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thừa nhận trong đó có phần do chất lượng chuẩn bị dự án chưa tốt, vẫn còn tình trạng một số dự án chuẩn bị đầu tư và phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư dự án mang tính hình thức để có điều kiện ghi kế hoạch vốn; phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư không phù hợp với thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, dẫn đến sau khi bố trí kế hoạch lại yêu cầu điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, thậm chí phải thẩm định lại nguồn vốn và khả năng cân đối vốn.

Bên cạnh đó, ông Dũng cho rằng, thủ tục quá chặt chẽ cũng được coi là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng vốn đầu tư công giải ngân chậm. Cụ thể là, 9 tháng đầu năm 2016 mới giải ngân được 51% và 9 tháng đầu năm 2017 theo tính toán sơ bộ mới giải ngân được 46%.

Theo Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Huy Đông, Luật Đầu tư công đã quy định phân cấp rõ trách nhiệm của ai, đến đâu. Trách nhiệm của Bộ là xem phân bổ vốn có đúng theo quy định hay không. Bộ đã đi giám sát, kiểm tra, với những công trình đầu tư không đúng theo danh mục phê duyệt đều đã báo cáo Chính phủ…

Chưa hài lòng, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển hỏi: “Vừa qua, việc thực hiện luật còn nhiều bất cập, vướng mắc. Vậy, do luật hay do tổ chức thực hiện? Bộ chịu trách nhiệm đến đâu? Trách nhiệm của địa phương đến đâu?”. Ông Hiển nhận định, qua 3 năm qua thực hiện, việc phân bổ vốn còn chậm, tức là sử dụng vốn ngân sách không đem lại hiệu quả cao nhất. “Vì sao có luật, nghị quyết rồi mà vẫn có nhiều tỉnh, thành vi phạm? Tại sao cao tốc Bắc - Nam Quốc hội phê duyệt 70.000 tỷ đồng nhưng lại chỉ được 55.000 tỷ đồng?”, ông Hiển nêu vấn đề.

Theo ông Hiển, nguyên nhân chậm trễ chủ yếu do chủ quan, nhận thức chưa đầy đủ, còn tư duy cũ. “Vậy trách nhiệm thuộc về ai phải nói rõ. Chính phủ thống nhất quản lý đầu tư công, Bộ KH&ĐT giúp cho Chính phủ thì phải chịu trách nhiệm chính, cùng một số bộ, ngành có liên quan. Phải chỉ rõ trách nhiệm dự án nào, địa phương nào, bộ ngành nào để công khai minh bạch sai phạm”, ông Hiển nhấn mạnh và đề nghị cần tiếp tục thực hiện nghiêm Luật Đầu tư công, khẩn trương giao vốn cho xong không để chậm trễ, tránh cố tình làm sai, tránh đùn đẩy không dám chịu trách nhiệm. 

Kiến nghị đầu tư cống Cầu Chùa trên QL50