Khẩn trương xác định nguồn cát còn thiếu cấp cho dự án cao tốc ở miền Tây

Tiếp tục chuyến công tác tại miền Tây, chiều 20/11, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dẫn đầu đoàn công tác của Chính phủ đã có buổi làm việc với các địa phương về việc thúc tiến độ các dự án cao tốc đang triển khai tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Tăng công suất, thống nhất giá

Chỉ đạo tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng giao Bộ GTVT phối hợp với các địa phương, các ban quản lý dự án, nhà thầu rà soát, tổng hợp lại trữ lượng, công suất khai thác tại các mỏ cát theo tiến độ từng dự án.

Đồng thời đề nghị các tỉnh Vĩnh Long, Tiền Giang, An Giang khẩn trương xác định nguồn cung đối với trữ lượng 7,45 triệu m3 cát còn lại. Cạnh đó đẩy nhanh thủ tục, sớm cấp mỏ cho dự án khai thác để đảm bảo tiến độ thi công.

Đối với các mỏ cát được cấp cho dự án, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương tăng cường giám sát, lắp đặt thiết bị quan trắc, xác định độ sâu khai thác các mỏ cát, đảm bảo các yếu tố liên quan môi trường, không để xảy ra tình trạng sạt lở ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Đối với mỏ cát biển tại khu vực chưa xác định ranh giới quản lý giữa các địa phương, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nội vụ khẩn trương xác định ranh giới quản lý khu vực biển giữa các địa phương.

Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Xây dựng chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát quy chuẩn, tiêu chuẩn về nguồn vật liệu, đặc biệt là cát biển phục vụ trong hoạt động san lắp.

Liên quan đến vấn đề về giá cung cấp cát từ mỏ thương mại cho các dự án cao tốc, Phó Thủ tướng giao các địa phương và các bộ ngành có liên quan cùng làm việc, thống nhất phương án về giá trên nguyên tắc "lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ".

Vật liệu cho cao tốc còn nhiều khó khăn

Báo cáo tại cuộc làm việc, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn cho biết, hiện nay, khu vực ĐBSCL đang triển khai dự án cao tốc, trọng điểm ngành GTVT.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, đến nay đã xác định nguồn cung ứng với tổng trữ lượng khoảng 56,75 triệu m3 cát san lấp cho 4 dự án.

Trong đó, cao tốc Cần Thơ - Cà Mau đã xác định được nguồn 25,7 triệu m3, đã cấp bản xác nhận, đủ điều kiện khai thác 23,1 triệu m3; đang hoàn thiện thủ tục khai thác 2,6 triệu m3. 

Tuy nhiên, công suất khai thác các mỏ hiện nay không đáp ứng khả năng cung ứng 4 triệu m3 còn lại phải hoàn thành gia tải vào 31/12/2025.

Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đã xác định nguồn 24 triệu m3 cát. 

Hiện dự án thành phần 3 (Hậu Giang) và 4 (Sóc Trăng) đã xác định đủ nguồn cung, dự án thành phần 1 (An Giang) thiếu 3 triệu m3; dự án thành phần 2 (thành phố Cần Thơ) thiếu 1,85 triệu m3 cát.

Hai dự án cao tốc còn lại hiện đã xác định đủ nguồn cung. Chủ đầu tư đang phối hợp với ngành chức năng thực hiện các thủ tục liên quan để cấp mỏ.

Về nguồn cấp phối dăm, tổng nhu cầu 4 dự án khoảng 5,19 triệu m3. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo An Giang triển khai thủ tục để khai thác trở lại mỏ Antraco trong 8. 

Tuy nhiên, đến nay việc triển khai thủ tục đóng mỏ và tổ chức đấu giá quyền khai thác mất nhiều thời gian. 

Việc này đã ảnh hưởng đến việc cung ứng vật liệu cho cao tốc Cần Thơ - Cà Mau đoạn Cần Thơ - Hậu Giang.

Các tỉnh Kiên Giang, An Giang, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đã hỗ trợ hoàn thiện các thủ tục pháp lý cung ứng cho dự án Cần Thơ - Cà Mau.

Tuy nhiên, do cự ly vận chuyển xa dẫn đến giá thành cao hơn nguồn đá tại mỏ Antraco.

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT, việc cung ứng vật liệu cho các dự án vẫn còn một số khó khăn vướng mắc, công suất khai thác của các mỏ còn hạn chế, chưa đáp ứng tiến độ thi công. 

Một số mỏ phải dừng khai thác do khai thác quá độ sâu hoặc có nguy cơ sạt lở bờ sông nên không đảm bảo khối lượng.

Bên cạnh đó, việc triển khai thủ tục cấp mỏ tại tỉnh Tiền Giang và Bến Tre chưa đáp ứng được tiến độ thi công. Đặc biệt, dự án Cần Thơ - Hậu Giang có kế hoạch hoàn thành năm 2025 rất cần thêm nguồn cát từ các địa phương.

Để đảm bảo các dự án hoàn thành theo kế hoạch, Thứ trưởng Bộ GTVT đề nghị các tỉnh Tiền Giang, Bến Tre, Sóc Trăng, Vĩnh Long đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các thủ tục cấp phép và tăng công suất mỏ cát sông và cát biển đã đủ thủ tục.

Tỉnh Tiền Giang, An Giang khẩn trương xác định đủ nguồn cát theo chỉ tiêu được giao và sớm hoàn thành thủ tục cấp phép đưa vào khai thác.

Mở rộng đưa cát biển về vùng nước ngọt

Lý giải về việc chưa tăng công suất khai thác ba mỏ cát được cấp cho nhà thầu khai thác phục vụ cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, ông Nguyễn Văn Liệt, Phó chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết những mỏ cát này nằm trên địa bàn huyện Trà Ôn.

Thời gian qua, vẫn còn xảy ra tình trạng người dân khiếu nại gây ảnh hưởng đến thời gian xem xét nâng công suất.

"Tỉnh sẽ xem xét sớm nâng công suất khai thác cho giai đoạn 2 theo đề nghị của nhà thầu. Đồng thời khẩn trương lập thủ tục khai thác hai mỏ mới cung ứng cho dự án, phấn đấu cấp phép trong tháng 12", lãnh đạo tỉnh Vĩnh Long khẳng định.

Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cho biết, dự án thành phần 2 cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng do địa phương triển khai thực hiện cần khoảng 7 triệu m3 cát. 

Hiện An Giang đã hỗ trợ 2,3 triệu m3, Tiền Giang 2,97 triệu m3. Hiện, còn thiếu 1,73 triệu m3 đang nhờ Bến Tre hỗ trợ.

"Thành phố Cần Thơ rất mong muốn Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ ngành có liên quan, nghiên cứu tham mưu Thủ tướng Chính phủ có văn bản chỉ đạo cụ thể hướng dẫn cho thành phố được sử dụng cát biển để xây dựng các công trình giao thông, khu công nghiệp. 

Bởi hiện nay chưa có bất cứ văn bản nào làm cơ sở pháp lý cho sử dụng cát biển ở khu vực Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp", Phó chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ kiến nghị.

Ông Lâm Hoàng Nghiệp, Phó chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cho biết, về vấn đề khai thác cát, đầu năm 2023, cuối năm 2024 mới phát sinh thủ tục giao mỏ cát cho các nhà thầu thi công cao tốc để khai thác, phục vụ dự án. 

Dù trong thời gian ngắn, nhưng địa phương cũng đã hoàn tất các thủ tục xác nhận bản đăng ký khai thác cho hai nhà thầu với trữ lượng khoảng 1 triệu m3. Đồng thời gian hạn cho hai mỏ cát với trữ lượng hơn 5,4 triệu m3.

"Tuy nhiên hiện nay, các mỏ này vẫn chưa được các nhà thầu khai thác, chưa đảm bảo tiến độ. 

Điển hình như mỏ số 12, một ngày có thể khai thác trữ lượng đến 3.000m3, nhưng các nhà thầu chỉ khai thác khoảng 700-800m3", Phó chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng chỉ rõ.

Lãnh đạo tỉnh Sóc Trăng kiến nghị, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với bộ, ngành để thống nhất xử lý việc khai thác cát biển và giao khu vực biển tại tiểu khu B1.3.

Cùng với đó, xem xét, hướng dẫn tỉnh Sóc Trăng việc khai thác cát tầng sâu tại mỏ cát sông MS11 để phục vụ dự án giao thông trọng điểm.