Khoảng trống lớn trong quản lý tàu thuyền loại nhỏ

Tàu thuyền gia dụng chiếm 78% người chết

Ngày 26/8, thông tin tại Hội nghị trực tuyến tăng cường các giải pháp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường thủy nội địa, Cục Đường thủy nội địa VN cho biết, 8 tháng đầu năm 2020, toàn quốc xảy ra 44 vụ TNGT đường thủy, làm 37 người chết. Đáng chú ý, tai nạn do phương tiện loại nhỏ (tàu thuyền gia dụng, dân sinh phục vụ đi lại làm nông nghiệp, lâm nghiệp, nông nghiệp… sức chở trên dưới 10 người) chiếm hơn 43% số vụ và hơn 78% người chết.

Mổ xẻ nguyên nhân dẫn đến tai nạn phương tiện loại nhỏ tăng, nhiều ý kiến cho rằng, dù Luật Giao thông đường thủy năm 2004 (sửa đổi năm 2014) đã quy định chặt chẽ, phân cấp rõ ràng việc quản lý phương tiện loại nhỏ, song thực tế còn nhiều khoảng trống, dẫn đến phổ biến tình trạng phương tiện không được quản lý, giám sát từ khâu đóng đến lưu hành. Hầu hết phương tiện loại này hiện không có đăng ký, đăng kiểm, không trang bị phao cứu sinh, chở quá tải và chủ yếu hoạt động ở vùng sâu, xa nên ít bị lực lượng chức năng kiểm tra, xử phạt.

Dẫn chứng 2 vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng do phương tiện nhỏ xảy ra ngày 25/2 trên sông Vu Gia (xã Đại Cường, Đại Lộc, Quảng Nam) làm 6/10 người trên phương tiện thiệt mạng, Đại tá Nguyễn Vĩnh Giang, Trưởng phòng Hướng dẫn TTKS và đấu tranh phòng, chống tội phạm của Cục Cảnh sát giao thông cho biết, phương tiện trên là vỏ nhôm, chiều dài hơn 5m, rộng hơn 1m, không đăng ký và chỉ được phép chở 4 người. Hay vụ tai nạn xảy ra ngày 9/5 trên sông Thu Bồn (xã Đại Nghĩa, Duy Xuyên, Quảng Nam) làm 5/11 người trên phương tiện thiệt mạng cũng tương tự. Trong cả hai vụ tai nạn, người điều khiển phương tiện đều thiệt mạng nên không xử lý trách nhiệm hình sự.

“Công tác tuần tra, kiểm soát của cảnh sát đường thủy mới chủ yếu tập trung ở các tuyến đường thủy chính và chưa đủ lực lượng để kiểm tra, xử lý vi phạm trên các tuyến lẻ, khu vực chưa được công bố khai thác vận tải. Trong khi phương tiện loại nhỏ, gia dụng chủ yếu hoạt động ở vùng sâu, vùng xa nên việc xử lý vi phạm loại phương tiện này còn bị trống”, Đại tá Giang cho biết.

Cũng theo Đại tá Giang, Luật Giao thông đường thủy đã phân cấp quản lý phương tiện nhỏ cho chính quyền cấp xã. Phương tiện nhỏ cũng chỉ hoạt động trên địa bàn hành chính nhất định, vì vậy cần tăng cường trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong công tác tuyên truyền, quản lý, bảo đảm an toàn đối với phương tiện thủy loại nhỏ.

Về phía các địa phương, đại diện một số ban ATGT cho biết, dù địa phương đã ban hành quy định đăng ký đối với phương tiện loại nhỏ (loại không phải đăng kiểm), nhưng chưa có phương tiện được đăng ký.

Mở chiến dịch tuyên truyền, đề nghị cấp xã vào cuộc

Theo Cục trưởng Cục Đường thủy nội địa VN Bùi Thiên Thu, hạn chế hiện nay là chưa có số liệu thống kê toàn quốc về phương tiện thủy nói chung, phương tiện thủy loại nhỏ, gia dụng nói riêng. Vì vậy, lực lượng liên ngành đường thủy - đăng kiểm - CSGT toàn quốc cần tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, quản lý và đảm bảo an toàn giao thông đường thủy, đặc biệt là phương tiện loại nhỏ, đò ngang.

“Tới đây cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động quyên góp, ủng hộ phao, dụng cụ nổi cứu sinh cho người dân vùng sâu, vùng xa sử dụng phương tiện thủy gia dụng loại nhỏ và có các hình thức tuyên truyền, vận động để người dân tự giác thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn giao thông đường thủy. Cục Đường thủy nội địa VN đang xây dựng dự thảo sửa đổi, bổ sung nghị định về xử phạt vi phạm trong lĩnh vực đường thủy theo hướng tăng mức xử phạt, chế tài xử lý vi phạm để tạo sức răn đe, ngăn ngừa vi phạm dẫn đến tai nạn đường thủy”, ông Thu cho biết.

Ông Nguyễn Vũ Hải, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm VN cũng cho rằng, ban ATGT các địa phương cần tăng cường chỉ đạo chính quyền cấp xã vào cuộc bảo đảm an toàn đối với phương tiện thủy gia dụng, loại nhỏ bằng việc giao trách nhiệm cụ thể.

“Cục Đăng kiểm VN đang chỉ đạo các đơn vị đăng kiểm thủy trên toàn quốc triển khai tuyên truyền mạnh mẽ quy định về quản lý kỹ thuật đối với phương tiện thủy gia dụng để chính quyền cấp xã, người dân biết. Đồng thời, thực hiện miễn, giảm phí tối đa cho phương tiện làm thủ tục đăng kiểm lần đầu, đăng kiểm định kỳ”, ông Hải nói.

Cũng theo ông Hải, phương tiện thủy gia dụng dù không có hồ sơ thiết kế vẫn được đơn vị đăng kiểm lập hồ sơ để cấp chứng nhận đăng kiểm lần đầu và không thu phí đối với phương tiện phù hợp với mẫu thiết kế định hình.

Có nhất thiết phải khai báo trước khi cải tạo xe ô tô?