Khi đọc thông tin giá máy Real-Time PCR được mua cho CDC Đà Nẵng sử dụng có giá gần 1,4 tỷ đồng, nhiều đơn vị kinh doanh xuất nhập khẩu và logistics không khỏi giật mình vì quá cao so với giá nhập về Việt Nam.
Việt Á “đón sóng” Covid - 19 thế nào?
Thông qua quá trình phản ánh tình hình chuỗi cung ứng và vận chuyển hàng hóa bị đứt gãy bởi dịch Covid - 19, PV Báo Giao thông vô tình tiếp cận “điểm sáng” về các đơn vị nhập khẩu sản phẩm y tế.
Cụ thể, như công ty cổ phần công nghệ Việt Á ngoài nhập sinh phẩm để làm Kit test, trong 2 năm qua đơn vị này đã nhập về hơn 200 máy Real-time PCR. Công ty này là đối tác lớn nhất Việt Nam của nhà cung ứng Agilent Technologies và là đơn vị cung ứng cho nhiều CDC toàn quốc.
Theo tìm hiểu của Báo Giao thông, ngày 10/1/2020, công ty Agilent Technologies ký hợp đồng cung cấp máy Real- Time PCR cho công ty cổ phần công nghệ Việt Á (công ty Việt Á). Đây là lô hàng máy Real- Time PCR đầu tiên của năm 2020 mà công ty Việt Á nhập về Việt Nam theo điều kiện giao hàng CIP (Cước và bảo hiểm trả tới điểm đến). Phía công ty Agilent ký hợp đồng chuyên chở và trả cước đến TP.HCM.
Kho công ty Việt Á tại Bình Duong
Theo đánh giá của nhiều cá nhân có thâm niên kinh doanh quốc tế, Agilent Technologies đã làm việc với hàng loạt đại lý tại Hà Nội và TP.HCM để phát triển thị trường vì nhận thấy tiềm năng lớn về nhu cầu máy PCR khi dịch bùng phát.
Thông qua các đầu mối thông tin khác nhau, PV Báo Giao thông đã tìm hiểu được lô hàng máy Real - Time PCR đầu tiên của năm 2020 là một máy model AriaMx G8830A. Máy có chức năng khuếch đại và xác định nồng độ Acid Nucleic bằng phương pháp quang phổ trên dải tần số 56-60hz. Giá trị một máy này là 15.862 USD. Quy đổi theo tỷ giá giao dịch quốc tế lúc bấy giờ, giá trị của máy này là hơn 366.412.000 đồng. Ngày 15/01/2022, máy về đến TP.HCM. Ngày 20/1/2020, Việt Á làm thủ tục thông quan và nộp thuế suất hơn 57.860.000 đồng. Chiều ngày hôm sau, máy được nhập về kho Việt Á.
Cũng trong ngày 20/01/2020, công ty Việt Á tiếp tục ký hợp đồng mua thêm 1 máy Real-Time PCR cùng chủng loại như đơn hàng trước. Quá trình thương thảo, Agilent Technologies giảm 219 USD/1 máy so với đơn hàng trước đó còn 15.643 USD, tương đương giá mua vào hơn 361.431.000 đồng.
Ngày 23/1/2020 (29 Tết âm lịch), Bệnh viện Chợ Rẫy xác nhận 2 bệnh nhân Covid-19 đầu tiên là hai cha con người Vũ Hán (Trung Quốc). Cuộc chiến chống COVID - 19 tại Việt Nam chính thức bắt đầu. Ngày 31/1/2020, WHO tuyên bố sự bùng phát chủng corona mới từ Vũ Hán, Trung Quốc là tình trạng khẩn cấp y tế công cộng quốc tế. Ngày 4/2/2020, công ty Việt Á làm thủ tục thông quan cho lô hàng tiếp theo để nhập máy Real-Time PCR. Chiều ngày 6/2/2020, máy được chuyển về kho Việt Á.
Máy Real-Time PCR Việt Á nhập 500 triệu, CDC Đà Nẵng mua 1,4 tỷ?
Đợt dịch đầu tiên vào đầu tháng 3/2020, Đà Nẵng ghi nhận 6 trường hợp nhiễm Covid-19 (trong đó chỉ có 1 ca bệnh là người Đà Nẵng, số còn lại là các trường hợp nhập cảnh). Vào thời điểm này, thành phố Đà Nẵng chuẩn bị bước vào đợt bùng dịch đầu tiên.
Ngày 28/4/2020 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) TP Đà Nẵng công bố trong tháng 3/2020 đơn vị đã đề xuất Sở Y tế mua 1 máy nhân gen và đọc kết quả xét nghiệm Real-time PCR. Theo đó, thiết bị này được mua với giá gần 1,4 tỉ đồng, quy trình mua sắm được Sở Y tế TP Đà Nẵng thực hiện. Việc mua thiết bị này theo CDC Đà Nẵng là nhằm tăng cường năng lực khi được chủ động xét nghiệm SARS-CoV-2 trong dịch Covid-19.
Trả lời báo chí, bác sĩ Tôn Thất Thạnh, Giám đốc CDC Đà Nẵng cho rằng, để xét nghiệm SARS-CoV-2 cần 3 thiết bị là máy tách chiết ADN/ARN tự động, máy chia mẫu tự động, máy nhân gen và đọc kết quả xét nghiệm Real-time PCR. Tuy nhiên, CDC Đà Nẵng chỉ đề xuất mua 1 thiết bị là máy nhân gen và đọc kết quả xét nghiệm Real-time PCR như nói trên. Các công đoạn còn lại gồm tách chiết và chia mẫu, CDC Đà Nẵng chưa đề xuất mua thiết bị mà thực hiện thao tác thủ công bởi các nhân viên kỹ thuật.
Searies máy Realtime PCR tại CDC Đà Nẵng
Xác minh thực tế của PV Báo Giao Thông, hiện CDC Đà Nẵng đang sử dụng bộ máy Real-Time PCR model AriaDx ký hiệu G8830A AriaMx Real, có số Serial No. MY20045219 của hãng Agilent (Mỹ), sản xuất tại Malaysia.
Máy này cùng chủng loại ký hiệu với máy mà công ty Việt Á nhập về trước đó. So sánh giá hai chủng máy này thì máy mà CDC Đà Nẵng mua về có giá đắt hơn gấp 2 lần so với máy Việt Á nhập.
Giai đoạn này, giám đốc Sở y tế thành phố Đà Nẵng là bà Ngô Thị Kim Yến. Bà Yến được bổ nhiệm chức vụ Giám đốc Sở Y tế vào tháng 7/2015. Đến ngày 1/9/2021, tại kỳ họp thứ 3 HĐND thành phố Đà Nẵng khoá X, nhiệm kỳ 2021-2026, bà Ngô Thị Kim Yến đã được bầu giữ chức danh Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng nhiệm kỳ 2021-2026.
PV Báo Giao Thông đã liên hệ phỏng vấn bà Ngô Thị Kim Yến để nắm thông tin, tuy nhiên bà Yến cho biết “Về quy chế phát ngôn Sở Y tế sẽ trả lời, mình không được phép, tất cả hồ sơ mua sắm được Sở Y tế quản lý”.
Ông Võ Thu Tùng - Chánh văn phòng Sở y tế Đà Nẵng sau khi nhận được nội dung mà PV Báo Giao thông đề cập đã hướng dẫn “Bạn mang văn bản đến để lãnh đạo nghiên cứu. Gửi vào chỗ một cửa Sở y tế nhé”.
PV Báo giao thông liên hệ ông Trương Văn Trình - Phó giám đốc Sở Y tế Đà Nẵng, từng giữ chức vụ Chánh thanh tra Sở Y tế giai đoạn duyệt chi mua máy Real-Time PCR cho CDC Đà Nẵng. Sau khi nghe PV giới thiệu nói, ông Trình nói: “Tôi đang họp. Gọi lại sau nghe” rồi tắt máy. Cuối buổi chiều, khi PV liên hệ vào số điện thoại trước đó thì ông Trình không nghe máy.
Tháng 12/2021, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lê Trung Chinh đã phê duyệt kế hoạch thanh tra năm 2022 của Thanh tra TP Đà Nẵng. Trong số các đối tượng thanh tra, có Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thuộc Sở Y tế TP Đà Nẵng (CDC Đà Nẵng). Nội dung thanh tra tại đây là việc mua sắm trang thiết bị y tế, sinh phẩm, kit xét nghiệm phục vụ phòng, chống COVID-19 năm 2021. Lý do là trước đó vào tháng 5/2021, CDC Đà Nẵng có đề xuất mua sắm 70.000 test sinh phẩm xét nghiệm LightPower iVA SARS-CoV-2 1stRT-IPCR Kit của công ty cổ phần công nghệ Việt Á với đơn giá dự toán 509.250 đồng/test.
Tuy nhiên, trong kế hoạch thanh tra của TP Đà Nẵng không hề nhắc đến việc mua máy Real-Time PCR với giá gần 1,4 tỷ đồng mà Sở Y tế TP Đà Nẵng duyệt cho CDC Đà Nẵng vào tháng 3/2020.
Cũng chiếc máy Real - Time PCR tương tự, CDC Bình Phước đã mua với giá 1,050 tỷ đồng (thấp hơn cả giá CDC Đà Nẵng đã mua) bằng hình thức chỉ định thầu rút gọn. Cục cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu (C03) đang xác minh làm rõ.
Hiện chưa có thông tin Sở Y tế Đà Nẵng công khai là đấu thầu hay chỉ định thầu đối với máy Real-time PCR cấp cho CDC Đà Nẵng vào tháng 3/2020.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận