Kiến nghị bỏ đấu giá, đấu thầu đối với đất xây dựng nhà ở xã hội

Đang triển khai 201 dự án nhà ở xã hội

Sáng nay (19/5), Bộ Xây dựng đã tổ chức Hội nghị triển khai đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”.

Bộ Xây dựng cho biết, tính đến 18/5, trên cả nước đã hoàn thành hoàn thành 41 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị, quy mô xây dựng khoảng 19.516 căn; đang tiếp tục triển khai 294 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 288.499 căn.

Chương trình phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 34 dự án, quy mô xây dựng khoảng 14.202 căn hộ. Đang tiếp tục triển khai 201 dự án, quy mô xây dựng khoảng 161.227 căn hộ.

Bộ Xây dựng cho biết, tiếp tục triển khai mục tiêu 1 triệu nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đã hoàn thiện dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), đề xuất Chính phủ trình Quốc hội cho phép các chính sách về nhà ở xã hội;

Ban hành Thông tư số 03 sửa đổi Thông tư 09, cho phép các dự án chưa có quy hoạch chi tiết thì được sử dụng quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chung tại những khu vực không yêu cầu lập quy hoạch phân khu để đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư dự án....

Chồng chéo giữa các luật khi triển khai nhà ở xã hội

Dù vậy, nhiều địa phương, bộ ngành cũng đã chỉ ra những khó khăn đang cản trở kế hoạch phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, đại diện tỉnh Bắc Giang đưa ra một số vấn đề cần làm rõ như: Tiêu chí không có nhà ở, đất ở không rõ được thực hiện tại nơi nào? Đối tượng nằm trong gia đình được cấp sổ đỏ đứng tên chung hộ gia đình có được coi là đã có đất ở, có đủ điều kiện mua nhà ở xã hội không?

Cũng theo đại diện tỉnh Bắc Giang, theo quy định hiện tại, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được UBND cấp tỉnh hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi dự án xây dựng nhà ở xã hội; trường hợp xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê thì được hỗ trợ toàn bộ kinh phí này.... Tuy nhiên, thực tế hiện nay, việc xác định hỗ trợ “một phần kinh phí” là như thế nào, triển khai thực hiện ra sao?

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho biết, đang có sự chồng chéo giữa Luật Đất đai và Luật Nhà ở. Theo đó, pháp luật đất đai quy định, các dự án phát triển nhà ở xã hội thuộc trường hợp được Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Nhưng pháp luật về nhà ở quy định dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng không phải bằng nguồn vốn đầu tư công thì Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án thông qua đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Ngoài ra, việc dành quỹ đất 20% thuộc các khu đô thị mới, các dự án nhà ở thương mại chưa được thực hiện triệt để hoặc chưa được sử dụng đúng mục đích. Thiếu quỹ đất để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tại vị trí thuận lợi ở các đô thị lớn; nhiều khu công nghiệp được hình thành nhưng chưa bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở cho công nhân. Việc xác định quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội vẫn dựa hoàn toàn vào quy hoạch và quyết định của UBND cấp tỉnh.

Để giải quyết tình trạng chồng chéo giữa 2 luật, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, Tờ trình số 136 của Chính phủ về dự án Luật Đất đai sửa đổi (Luật Đất đai sửa đổi đã được Chính phủ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5, tháng 5 năm 2023) đã có quy định cụ thể hơn về chính sách giao đất, cho thuê đất, miễn giảm tiền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở xã hội.

Theo đó, dự án nhà ở xã hội thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, thuộc trường hợp dự án thu hồi đất để tạo quỹ đất; được giao đất, cho thuê không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất và được giao đất có thu tiền sử dụng đất nhưng được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất...

Về tình trạng "bỏ quên" 20% quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội trong dự án thương mại, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương phải đôn đốc chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20%, rà soát các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư, trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Xây dựng...

Bộ Xây dựng đề nghị doanh nghiệp, tập đoàn kinh doanh bất động sản lớn ngoài việc phát triển các dự án khu đô thị, nhà ở thì cần quan tâm hơn nữa đến việc đầu tư phát triển nhà ở xã hội và đạt mục tiêu đề ra của đề án đề ra.

Hà Nội: Danh sách nhà ở xã hội giá bán dưới 20 triệu/m2, ra hàng năm nay