Kỳ cuối: Phục sinh những con tàu chết

Lần đầu tiên, đứng ở đây nhìn con tàu Trần Hưng Đạo, ông Ngô Văn Tuấn (giữa) người bỏ tiền mua 61% cổ phần Vinawaco đã muốn khóc

Xót xa những con tàu nghìn tỷ thành tàu chết

Ngày mới về, cuối tuần nào “ông chủ” mới của Vinawaco Ngô Văn Tuấn cũng lặn lội đến các công trường, chi nhánh nắm bắt về nhân lực và các thiết bị còn lại của Tổng công ty. Nhìn những khối tài sản khổng lồ là những con tàu nghìn tỷ nằm đắp chiếu, tàn tạ, hoen gỉ nơi cửa biển, ông Tuấn không khỏi quặn thắt ruột gan. Đấy chính là những con tàu hút bụng, hút phun, múc bùn, tàu đóng cọc từng một thời được coi là biểu tượng làm nên thương hiệu Vinawaco.

Tàu Trần Hưng Đạo cùng với tàu Long Châu và Long Châu 02, HP01, VR940… là những con tàu hút bụng, hút phun, tàu kéo thuộc hàng lớn nhất Việt Nam, được nhập từ Đức, Hà Lan… từ năm 1969. Thời kỳ hoàng kim, con tàu này đã tham gia thi công nạo vét tại các công trình lớn như: Hòn Chông, Định An (Cần Thơ), nạo vét nâng cấp luồng Hòn Gai - Cái Lân (Quảng Ninh)...

Dẫn chúng tôi lên thăm con tàu đã nằm chết ở đây nhiều năm, ông Nguyễn Văn Hiên, Giám đốc Công ty sửa chữa phương tiện thủy và dịch vụ (đơn vị trực thuộc Vinawaco) cho biết: “Nếu bây giờ đóng mới một con tàu tương tự như tàu Trần Hưng Đạo này sẽ mất hàng trăm tỷ đồng”.

Với con số ấy nếu so với số vốn điều lệ của Vinawaco 300 tỷ đồng, quả là lớn vô cùng. Nhưng thật chua xót, trong suốt mấy năm qua, con tàu này giống như một đống sắt vụn.

Do không được sử dụng, đại tu, sửa chữa, bảo dưỡng nên toàn bộ thân vỏ tàu bị ăn mòn, máy móc, thiết bị trên tàu đã bị hư hỏng nặng. Chiếc tàu trở thành một con tàu ma, có thời điểm nó còn được dự định tháo dỡ để bán sắt vụn.

Ông Hiên dẫn chúng tôi lên thăm con tàu phủ đầy bụi sắt, những khối thép đã bị ô xi hóa làm cho mục ruỗng. Bước chân lên tàu cảm giác rờn rợn bởi những tấm sàn bằng thép bong tróc, mỏng tang, cảm tưởng có thể bị sụp xuống bất cứ lúc nào.

Từ hai tháng trước, con tàu Trần Hưng Đạo đã được quyết định tiến hành đại tu sửa chữa. Lúc đầu theo tính toán, để khôi phục toàn bộ phải mất tới 85 tỷ đồng. Thế nhưng khi tính toán kỹ lưỡng, mức đầu tư chỉ còn khoảng trên 40 tỷ đồng.

Trực tiếp dẫn chúng tôi đi khám phá con tàu, ông Hiên bảo: “Tàu Trần Hưng Đạo chính là niềm kiêu hãnh của Vinawaco, mỗi khi nhắc đến Tổng công ty là người ta nghĩ ngay đến con tàu này. Thế nhưng, do không được bảo dưỡng, phần vỏ của tàu gần như bị ô xi hóa, mục ruỗng. Chỉ cần lấy tay gõ nhẹ vào những cỗ máy là cả một lớp sắt bị ôxi hóa rơi ra từng mảng”.

Trên khắp con tàu tàn tạ tưởng chừng như chỉ có thể tháo ra bán sắt vụn ấy giờ đây đang được đại tu, khôi phục. Những tấm thép mục được cắt đi. Những cỗ máy khổng lồ, han gỉ được tháo ra thay mới, phần khung tàu được gia cố chắc chắn. Khắp các khoang tàu, những chùm “hoa lửa” phát ra từ những mũi hàn làm sáng lên về một sự hồi sinh của con tàu từng vang bóng nơi các công trình đường thủy.

Ông Tuấn (ngoài cùng bên trái) trong lòng con tàu Trần Hưng Đạo với ngổn ngang máy móc bị rụng rời, hoen gỉ

“Con tàu” Vinawaco chắc chắn hồi sinh

Tờ mờ sáng, không cần lái xe riêng, cũng chẳng ban bệ hộ tống, ông Tuấn tự lái chiếc Mercedes cáu cạnh chỉ hướng QL5 để về Hải Phòng. Hôm nay, đích thân ông sẽ đi xem một chiếc tàu cũ được một chủ tàu ở Hải Dương rao bán. Nghe nói con tàu này có tải trọng đến hơn 2 nghìn tấn, giá bán khoảng chục tỷ đồng. Ông Tuấn đang lên kế hoạch tìm mua thêm mấy đoàn sà lan chở đất, sang cạp để tăng cường cho đội tàu của Vinawaco phục vụ nạo vét, thi công các công trình đường thủy.

Phải đi qua một bến phà giáp ranh giữa huyện Kinh Môn (Hải Dương) sang huyện Thủy Nguyên (Hải Phòng), lách qua những đám lau sậy và trên con đường đất mòn vẹt mới tới bến đỗ của con tàu. Người môi giới cho biết, con tàu này hơn một năm nay không có việc nên chủ nhân muốn bán.

Để nắm rõ hơn nội thất, máy móc con tàu, ông Tuấn liền cởi giày, tay đu bám vào thành tàu gỉ sét, dầu mỡ nhem nhuốc để xem xét tổng thể. Thậm chí, “ông chủ” mới của Vinawaco còn chui xuống tận khoang máy, xem từng chi tiết máy móc, ngó từng khoang hàng. Chứng kiến những hình ảnh ấy, chủ tàu và những thủy thủ trên boong, không ai nghĩ đó lại là một đại gia tầm cỡ, dốc hàng trăm tỷ đồng mua một Tổng công ty lớn của ngành GTVT.

“Phải tự mình đi, tự đánh giá, việc mua hay không mới quyết nhanh được, nếu cứ theo nếp cũ, có khi duyệt hết cấp này cấp kia, bàn lên bàn xuống cả năm cũng không xong. Ngoài chuyện giá cả, quan trọng hơn là việc mua sắm ấy có thực sự phát huy được hiệu quả hay không”, ông Tuấn chia sẻ.

Cũng vì trực tiếp xem tàu nên khi vừa lên đến bờ, ông Tuấn bảo ngay với chủ tàu: “Anh gửi email tất cả những thông số về con tàu này. HĐQT sẽ bàn bạc, nếu mua được chúng tôi sẽ quyết định lấy ngay trong tuần này”.

Ông Tuấn kể thêm, ngoài việc mua sắm thêm tàu, sà lan để tăng cường năng lực cho Vinawaco, những con tàu bấy lâu đang bị bỏ hoang, không sử dụng đang được đại tu, sửa chữa tại các Nhà máy đóng tàu như Ba Son, Bạch Đằng. Số tiền để làm cuộc tái thiết này có khi phải tốn cả trăm tỷ đồng. Chỉ có làm được những việc ấy mới mong “trục vớt” được con tàu Vinawaco. Chỉ có làm được như vậy mới đảm bảo được chất lượng, tiến độ các dự án lớn Vinawaco đang và sắp thi công, từng bước xây dựng lại lòng tin của Bộ GTVT, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án cũng như các đối tác một thời gắn bó với Vinawaco.

Hà Thanh - Ngọc Anh