Lễ "ban lịch" triều Nguyễn từ 180 năm trước có gì đặc biệt?

Chiều 29/12, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết, sau 180 năm, vào ngày 1/1/2021, lễ Ban Sóc triều Nguyễn (lễ phát lịch) lần đầu tiên sẽ được tái hiện tại Ngọ Môn.

Theo sách sử, lễ Ban Sóc được tổ chức thực sự quy mô là vào đầu triều Minh Mạng. Hằng năm, sau khi nha Khâm Thiên Giám soạn lịch xong, triều đình tổ chức lễ Ban Sóc dưới sự điều hành của hai viên ở bộ Lễ và Khâm Thiên Giám.

Lịch được tiến vào Hoàng Cung để cho Hoàng gia dùng, lịch được phát cho các quan ở Kinh Thành, ở các địa phương và phân phát lại trong dân chúng sử dụng.

Lễ Ban Sóc trước đây vốn được tổ chức ở sân điện Thái Hòa. Tuy nhiên, bắt đầu vào năm Tân Sửu 1841, lần đầu tiên, lễ Ban Sóc được hoàng đế Minh Mạng chỉ dụ thực hiện ở Ngọ Môn, vì việc ban lịch không chỉ dành cho triều đình sử dụng mà được ban ra đến tận thần dân và để khác với các nghi tiết đại triều nghi khác được tổ chức ở điện Thái Hòa.

Trong sách Khâm định Đại nam hội điển sự lệ có chép, vua Minh Mạng định rằng: “Lễ Ban Sóc có khác với ba tiết lớn. Nay đổi định: từ nay về sau làm lễ Ban Sóc ở trước cửa Ngọ Môn”.

“Sau 180 năm, năm nay, cũng đúng vào năm Tân Sửu, lễ Ban Sóc ngày ấy đã được tái hiện qua hình thức sân khấu hóa với những trình thức, nghi tiết thuở xưa”, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho hay.

Cũng theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, người Việt xưa lấy kinh tế nông nghiệp làm trọng, nên quyển lịch đối với đời sống con người có ý nghĩa rất đặc biệt. Xem lịch để theo dõi thời gian, thời tiết mà làm nông vụ. Xem lịch để biết được sự thay đổi tiết trời mà ứng phó, phòng tránh thiên tai.

Lễ Ban Sóc triều Nguyễn được tái hiện đúng vào dịp khai trương không gian Ngọ Môn đưa vào phục vụ du lịch (ngày 1/1/2021) và chào đón những vị khách đầu tiên đến tham quan khu Di sản Huế trong năm 2021.

Ngọ Môn là cổng chính nằm ở phía Nam của Hoàng Thành Huế, được xây dựng vào năm Minh Mạng thứ 14 (1833). Về tổng thể, Ngọ Môn được chia làm hai phần chính gồm phần nền đài và lầu Ngũ Phụng.

Đến thời điểm hiện tại, Ngọ Môn đã được phục hồi toàn diện. Trong thời gian sắp tới, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế sẽ tiếp tục nỗ lực nghiên cứu để tái hiện lại những sự kiện hết sức có ý nghĩa đã gắn liền với công trình này dưới triều Nguyễn như: Lễ Truyền Lô (kết hợp với tuyên dương các học sinh tiêu biểu), Lễ Ban Sóc và kết hợp với các cuộc triển lãm chuyên đề…

Bạc Liêu: Di tích lịch sử Đồng hồ đá Thái Dương hơn 100 năm tuổi “kêu cứu"