Liên hoan phim quốc tế Hà Nội bao giờ có thương hiệu?

Dustin Nguyễn và Thu Trang trong phim “Trúng số” tham dự LHP quốc tế Hà Nội lần 4

Nếu so với kỳ liên hoan lần đầu tiên (năm 2010), Liên hoan phim (LHP) quốc tế Hà Nội lần thứ V (năm 2018) đã nâng tầm về số lượng các phim và quốc gia tham dự. Nhưng sẽ còn xa để liên hoan được như kỳ vọng của những người làm điện ảnh - một “Cannes” của Việt Nam.

Chưa tạo được tiếng vang

Nếu so với kỳ LHP đầu tiên năm 2010 có 68 phim của 23 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự thì đến LHP quốc tế Hà Nội lần thứ V - 2018 đã có 500 phim của 49 quốc gia, vùng lãnh thổ tham dự. Nhưng đáng tiếc, LHP chưa thực sự tạo được tiếng vang trong khu vực.

Điểm cộng cho một trong những yếu tố để tạo thương hiệu của LHP chính là sự tham gia của các nghệ sĩ tên tuổi trong và ngoài nước. LHP lần I từng thu hút những nghệ sĩ nổi tiếng thế giới như đạo diễn Philip Noyce của Hollywood, bà Hellen Harrington, Giám đốc tổ chức các sự kiện Viện Hàn lâm Điện ảnh Hoa Kỳ, nữ diễn viên Hàn Quốc Kang Soo Yeon, nam diễn viên Trung Quốc Trương Gia Huy nhiều các tên tuổi khác đến từ các LHP Toronto, Berlin, Cannes, Busan, Bangkok.

Ở kỳ LHP gần đây nhất đầu tháng 11/2016, cả một dàn sao điện ảnh Pháp gồm đạo diễn gạo cội Régís Wargnier và nữ diễn viên Catherine Deneuve của phim Đông Dương (từng được đề cử Oscar) cũng đến dự. Nhưng đáng tiếc, đây là những ngôi sao đã qua thời kỳ nổi bật nhất của họ và bộ phim Đông Dương cũng đã ra mắt từ năm 1992.

Bên cạnh đó là nhiều điểm trừ về công tác tổ chức còn có nhiều sạn, như ở LHP năm 2014, khi có những nghệ sĩ như Colleen Camp không phải là một cái tên quá nổi bật trên đấu trường điện ảnh thế giới nhưng khi xuất hiện trên thảm đỏ lại được MC thổi phồng quá mức tạo cảm giác gượng cho cả người xem lẫn chính “vị khách” này.

Ngoài ra, thành phần Ban giám khảo gồm nhiều gương mặt phần lớn đã già và lâu không làm phim, còn người trẻ thì không thực sự nổi tiếng. Kéo theo đó, các giải thưởng đã trao tại các kỳ LHP trước chưa để lại dấu ấn, các tác phẩm được vinh danh tại đây không được vinh danh tại các LHP quốc tế khác. Điều đó cho thấy, sức hấp dẫn của LHP quốc tế Hà Nội chưa cao khi không có những tác phẩm thực sự nổi bật của khu vực và thế giới tham gia ở phần dự thi.

Điểm trừ tiếp nữa là LHP vẫn chưa lựa chọn được những nền điện ảnh nổi tiếng nhất hiện nay để thực hiện. Năm 2018, chọn điện ảnh Ba Lan làm tiêu điểm điện ảnh, trước đó là các nền điện ảnh như Italia, Philippines, Nga… chưa thực sự tạo được ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả.

Bao giờ có dấu ấn thương hiệu?

Là đạo diễn “có duyên” với các giải thưởng ở các LHP quốc tế, đạo diễn Lương Đình Dũng cho hay: Để tạo được thương hiệu cho một LHP, điều cần thiết nhất chính là quy mô và uy tín. Uy tín thể hiện ở khách mời, giám khảo và những bộ phim mà LHP quy tụ được. Có nhiều LHP quy tụ được đội ngũ ban giám khảo ổn định.

“Hiện tại, tôi là thành viên LHP quốc tế Black Nights - LHP hạng A và là 1 trong 15 LHP lớn của thế giới. Đây là một LHP bài bản và rất có uy tín quốc tế về chuyên môn. Một Ban giám đốc ổn định, mỗi năm có đến vài trăm phim tốt gửi đến từ mọi quốc gia. Nên những phim được lựa chọn hay đoạt giải rất quan trọng với nhà làm phim, bởi những phim lựa chọn hoặc đoạt giải ở đây sẽ dễ đoạt giải ở nhiều LHP phim uy tín khác. Cứ như vậy tạo ra một sự lan truyền tốt để gây tiếng vang cho họ”, đạo diễn Cha cõng con nhận định.

Để xây dựng được thương hiệu của LHP quốc tế Hà Nội, đạo diễn Lương Đình Dũng nói tiếp: “Chúng ta cần nhiều thời gian hơn và chiến lược bài bản mới có thể tiến đến một LHP uy tín. Mới 4 lần tổ chức thì tôi nghĩ LHP Hà Nội đã làm được nhiều điều tốt. Đặc biệt cần phải có tính liên kết quốc tế.

Không chỉ là tổ chức mà còn quảng bá mạnh vừa cho liên hoan, vừa cho người tham dự hay người có cơ hội đoạt giải. Họ phải coi đây là cơ hội quảng bá hay bệ phóng từ phim của mình. Và LHP Hà Nội cần được tổ chức hàng năm, bây giờ phim được sản xuất liên tục nên việc tổ chức 2 năm/lần là chậm so với thực tế và phim tốt họ có nhiều cơ hội đi các LHP diễn ra thường niên”.

Đạo diễn, NSND Đào Bá Sơn, từng là giám khảo của LHP quốc tế Hà Nội 2016 cho hay: “Điện ảnh Việt Nam đã bước sang trang mới. Sự tồn tại, phát triển của Điện ảnh Việt Nam do thị trường quyết định. Các LHP trong nước và LHP quốc tế Hà Nội khích lệ rất nhiều cho các nhà làm phim. Ở các nước có nền điện ảnh phát triển, họ có LHP theo từng năm, thậm chí theo từng tháng. Trong bối cảnh hội nhập, nếu không có những liên hoan như thế này thì không thể nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp của đội ngũ làm phim, đặc biệt về kĩ thuật, âm thanh, kĩ xảo của các nhà làm phim trong nước”.

Chính bà Ngô Phương Lan, Cục trưởng Cục Điện ảnh, Giám đốc LHP quốc tế Hà Nội lần thứ V cũng thừa nhận: “Nhiều liên hoan phim quốc tế trên thế giới được tổ chức hàng năm, trong khi đó, ở Việt Nam, LHP quốc tế Hà Nội tổ chức 2 năm/lần, đây là một trong những cái khó để Ban tổ chức có thể “hâm nóng thương hiệu”, thu hút sự chú ý của các nhà làm phim quốc tế. Hơn nữa, Ban tổ chức liên hoan phim thế giới đều rất chuyên nghiệp, còn thành viên Ban tổ chức Liên hoan phim quốc tế Hà Nội phải chia sẻ việc quản lý nhà nước với sự kiện điện ảnh, đó cũng là thách thức không nhỏ”.

Đúng là không thể qua vài lần tổ chức, LHP quốc tế Hà Nội đã có thể có được thương hiệu trong khu vực và quốc tế. Nhưng thiết nghĩ, nhà tổ chức cũng cần nhìn thẳng vào thực tế còn nhiều bất cập để xây dựng một thương hiệu cho LHP quốc tế Hà Nội.

Trao giải Liên hoan phim toàn quốc về An toàn giao thông năm 2017