 |
Các thành viên của tàu HMAS Choules thuộc Hải quân Hoàng gia Australia thăm căn cứ Lombrum năm 2013 |
Căn cứ hải quân Lombrum trên đảo Manus của Papua New Guinea đóng vai trò quan trọng trong thế chiến thứ 2 giúp Mỹ kiến tỏa hải quân Nhật. Nay Mỹ tiếp tục muốn khôi phục căn cứ này để ngăn chặn sự bành trướng phi pháp của Trung Quốc ở biển Đông, nhưng còn gặp trở ngại khi chính Trung Quốc cũng đang nhòm ngó căn cứ này.
Vị trí chiến lược
Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng ngày 4/12 dẫn lời giới phân tích cho rằng, căn cứ hải quân Lombrum trên hòn đảo Manus nhỏ bé có thể là mảnh ghép quan trọng mà các nhà hoạch định chiến lược Mỹ đang tìm kiếm để đẩy lùi các hành động và tuyên bố đòi chủ quyền trên biển vô lý của Trung Quốc ở khu vực biển Đông.
Nhận định này được đưa ra sau khi Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence ngày 17/11 tuyên bố, Washington sẽ tham gia vào kế hoạch nâng cấp căn cứ Lombrum, để bảo vệ chủ quyền cho Papua New Guinea, cũng như quyền tự do hàng hải của tất cả các đảo quốc trên khu vực Thái Bình Dương.
Theo kế hoạch, căn cứ Lombrum sẽ đem lại cho Hải quân Mỹ một điểm tựa hậu cần vững chắc, cho phép tàu chiến của Hoa Kỳ tiếp nhiên liệu, thực phẩm và các trang bị cần thiết khác. Đồng thời, Lombrum đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực giám sát hoạt động của hải quân các nước trên khắp Thái Bình Dương.
Trong quá khứ, căn cứ này được quân đội Mỹ xây dựng vào năm 1944 để mở hướng tấn công nhằm tái chiếm Thái Bình Dương khỏi sự cương tỏa của quân Nhật Bản trong Thế chiến thứ II. Vào thời kỳ cuộc chiến đang cao trào, căn cứ này có cả một đường băng dài 2,7km, nhiều kho nhiên liệu, bệnh viện 3.000 giường và là nơi đồn trú của khoảng 800 tàu cùng hàng chục nghìn lính thủy đánh bộ.
Hiện tại, có 200 lính Hải quân Papua New Guinea đóng quân tại đây. Hiện nay, các quân nhân Papua New Guinea chủ yếu làm nhiệm vụ giám sát hoạt động đánh bắt cá. Và với sự đồng ý của chính quyền Papua New Guinea, Australia đang thực hiện các cam kết an ninh hàng hải khu vực thông qua việc nâng cấp cầu cảng và cơ sở hạ tầng tại căn cứ Lombrum trên đảo Manus.
Thông tin Mỹ, Australia cùng chung tay nâng cấp căn cứ Lombrum được đưa ra vài tháng sau khi có thông tin cho rằng, Trung Quốc muốn xây một cảng biển ở đảo Manus mà nhiều người nghi ngờ rằng, ý đồ thực sự của Bắc Kinh là thành lập một căn cứ hải quân tại khu vực.
Vì vậy, theo giới phân tích, việc tái lập và nâng cấp căn cứ hải quân trên đảo Manus là động thái mới nhất trong nỗ lực đẩy lùi việc Bắc Kinh liên tục mở rộng tầm ảnh hưởng tại Thái Bình Dương, trong đó có việc quân sự hóa trái phép trên biển Đông.
Chặng đường dài
Theo chuyên gia nghiên cứu quân sự Indonesia Evan Laksmana, các công trình nâng cấp căn cứ Lombrum sẽ cần nhiều năm xây dựng mới đủ điều kiện cần thiết để các tàu chiến lớn của Mỹ và Australia neo đậu. Trong khi đó, Washington và Canberra phải cẩn thận để tránh vấp phải rào cản đến từ Indonesia.
Đề cập tới kế hoạch nâng cấp căn cứ trên đảo Manus, ông Abdul Kharis Almasyhari, Chủ tịch Ủy ban Quốc hội về giám sát quốc phòng và an ninh của Indonesia cho rằng, các quốc gia nước ngoài cần tránh tiến hành quân sự hóa ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Thậm chí, ông Almasyhari còn hối thúc chính quyền của Tổng thống Joko Widodo ngăn chặn những cuộc vận động hành lang đồng thuận với kế hoạch nêu trên vì cho rằng, hành động này sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng chính trị trong khu vực.
Các nhà phân tích nói rằng, những bình luận của ông Abdul Kharis có thể liên quan đến những lo ngại tiềm ẩn của Jarkata đối với phong trào đòi ly khai tại Papua, một tỉnh của Indonesia giáp với Papua New Guinea.
Ông Laksmana, chuyên gia từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Jakarta cho rằng: “Những vấn đề liên quan đến tỉnh Papua luôn nhạy cảm. Ngay cả sự hiện diện của lính thủy đánh bộ Mỹ tại căn cứ Darwin ở Australia cũng trở thành vấn đề gây tranh cãi trong vài năm trước chứ đừng nói đến Indonesia. Giới chức Indonesia sợ rằng Washington, Canberra hỗ trợ Papua tách ra độc lập”.
Ngay tại Papua New Guinea cũng xuất hiện ý kiến không hài lòng với kế hoạch của Washington và Canberra. “Thành thật mà nói, Papua New Guinea không có chiến tranh và cũng chẳng cần sự hỗ trợ vào thời điểm hiện tại. Chuyện này chỉ đơn giản là phục vụ lợi ích của Mỹ và Australia”, Tỉnh trưởng Manus Charlie Benjamin tuyên bố sau khi Phó Tổng thống Pence thông báo về kế hoạch tại Manus.
Do vậy, theo ý kiến của ông Anthony Bergin đến từ Viện Nghiên cứu chính sách chiến lược Australia (ASPI), Washington và Canberra có thể xoa dịu những lo lắng đang tồn tại bằng cách lập luận rằng, kế hoạch tái lập căn cứ Lombrum là một phần của chiến lược kiềm chế Trung Quốc, hoặc thậm chí có thể mời Indonesia tham gia vào kế hoạch và nhấn mạnh đến lợi ích mà hoạt động giám sát hàng hải mang lại.
Bình luận bài viết (0)
Gửi bình luận