Lo ngại sẽ hình sự hóa hàng loạt vụ việc chậm, trốn đóng bảo hiểm y tế

Cần bổ sung hình thức cảnh báo doanh nghiệp chậm đóng BHYT

Chiều 24/10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT).

Nêu ý kiến hoàn thiện dự luật, đại biểu Trần Thị Hiền (đoàn Hà Nam) cho rằng, quy định hành vi chậm đóng, trốn đóng BHYT là cần thiết, song phải nghiên cứu kỹ hơn để tương đồng với Luật Bảo hiểm xã hội về trốn đóng bảo hiểm xã hội.

"Quy định như dự thảo luật hiện nay chưa thực sự chặt chẽ và dễ dẫn đến việc có thể sẽ ngay lập tức hình sự hóa hàng loạt vụ việc, điều này không ổn, nhất là đối với người sử dụng lao động", bà Hiền nói.

Theo đại biểu đoàn Hà Nam, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 đã quy định hành vi chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm, trong đó có quy trình đăng ký, mốc thời gian đăng ký và thời hạn đóng kèm theo điều kiện đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc.

"Trong các trường hợp có lý do chính đáng thì không bị coi là trốn đóng bảo hiểm xã hội", bà Hiền nêu.

Trước đó, trình Quốc hội sáng nay (24/10), Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết luật sửa đổi, bổ sung đối tượng tham gia, trách nhiệm đóng BHYT để khắc phục bất cập và đồng bộ với Luật Bảo hiểm xã hội. Đồng thời, dự luật cũng sửa đổi, bổ sung hành vi chậm đóng, trốn đóng BHYT.

Cụ thể, dự thảo sửa đổi, bổ sung theo hướng bắt buộc đóng đủ số tiền chậm đóng, trốn đóng; nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHYT chậm đóng, trốn đóng và số ngày chậm đóng, trốn đóng vào quỹ BHYT.

Dự thảo cũng quy định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật đối với hành vi chậm đóng; xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với hành vi trốn đóng BHYT.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, việc bổ sung quy định làm rõ khái niệm "chậm đóng BHYT", "trốn đóng BHYT" và cụ thể hóa chế tài xử lý khi chậm đóng, trốn đóng BHYT là cần thiết, song cần có đánh giá tác động kỹ lưỡng và lấy ý kiến rộng rãi đối tượng chịu tác động.

"Việc vận dụng quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội cần được tính toán kỹ và điều chỉnh phù hợp với lĩnh vực BHYT. Bên cạnh đó, đề nghị nghiên cứu bổ sung hình thức cảnh báo, đôn đốc, nhắc nhở các doanh nghiệp chậm đóng BHYT cho người lao động trước khi áp dụng các biện pháp hành chính, hình sự", bà Nguyễn Thúy Anh cho hay.

Bảo đảm công bằng, bình đẳng trong thụ hưởng BHYT

Đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) đề nghị xem xét, tăng mức hỗ trợ đóng BHYT từ ngân sách nhà nước cho học sinh, sinh viên và hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm, ngư nghiệp. Cụ thể, đại biểu đề xuất mức hỗ trợ từ 30% lên tối thiểu 50% mức đóng để giảm bớt khó khăn cho các đối tượng này.

Ông Tuấn phân tích, mặc dù đối tượng này đang được nhà nước hỗ trợ tối thiểu 30% mức đóng, còn lại 70% người tham gia BHYT phải tự đóng và tùy thuộc vào ngân sách của từng địa phương có thể hỗ trợ thêm. Tuy nhiên, đa phần nhóm đối tượng này đều phải tự đóng 70% và mức đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở.

Trên thực tế vừa qua khi mức lương cơ sở tăng thêm 30% thì giá trị thẻ BHYT cũng tăng thêm 30%. Điều này đồng nghĩa với việc người tham gia bảo hiểm phải chi từ tiền túi của họ thêm 30% so với trước đây, tương đương với 884.000 đồng/người/năm, thay vì trước đây chỉ mất 680.000 đồng/năm.

Đại biểu đoàn Trà Vinh cho rằng, việc tăng mức hỗ trợ lên tối thiểu 50% như đề xuất vừa đạt mục tiêu bao phủ tỷ lệ người dân tham gia BHYT, nhưng cũng vừa giảm bớt khó khăn cho đối tượng này.

Đại biểu Quàng Thị Nguyệt (đoàn Điện Biên) cho rằng, việc quy định đối tượng học sinh, sinh viên được tự lựa chọn tham gia BHYT theo hộ gia đình sẽ dẫn đến khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện như: Việc đùn đẩy trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong công tác lập danh sách và quản lý đối tượng;

Việc trích kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhà trường không chính xác; học sinh, sinh viên viện cớ tham gia theo hộ gia đình để trốn tránh tham gia BHYT học sinh, sinh viên vào đầu năm học; đồng thời khó khăn trong quản lý và đánh giá tỷ lệ bao phủ BHYT tại trường học.

"Đề nghị dự thảo Luật giữ nguyên như quy định Luật BHYT hiện hành (học sinh, sinh viên tham gia theo đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng). Đối với việc tham gia BHYT theo hộ gia đình từ người thứ 3 trở đi, số tiền người tham gia đóng sẽ thấp hơn đóng theo học sinh, sinh viên. Vì vậy, để giải quyết bất cập trên, đề xuất nâng mức hỗ trợ đóng BHYT cho nhóm học sinh, sinh viên tối thiểu là 50% mức đóng", đại biểu Nguyệt nói.