Loạt "ông lớn" xăng dầu không nhập khẩu trong quý III, sản lượng giảm 40%

Quý III, sản lượng nhập khẩu xăng giảm 40%, dầu 30%

Bộ Tài chính vừa có công văn số 10281 gửi Bộ Công thương để nêu ý kiến về đề nghị điều chỉnh Premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng trong giá cơ sở xăng dầu của Bộ này.

Bộ Tài chính phân tích, hiện nay, nhà nước không quy định chiết khấu trong hoạt động kinh doanh xăng dầu (KDXD) vì yếu tố này chủ yếu phụ thuộc vào cung cầu thị trường, diễn biến giá xăng dầu thế giới, sản lượng tồn kho xăng dầu của các thương nhân đầu mối và phương thức bán hàng của hai bên.

Trường hợp giá xăng dầu thế giới có xu hướng giảm có thể tác động làm giảm giá xăng dầu trong nước. Nếu các thương nhân đầu mối KDXD có sản lượng tồn kho lớn thì các thương nhân đầu mối có thể tăng chiết khấu để bán hàng và ngược lại.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khi giá xăng dầu thế giới có xu hướng biến động giảm liên tục với biên độ rộng, khó dự báo (giá xăng dầu trong nước giảm trong 9 kỳ điều hành liên tiếp từ kỳ điều hành ngày 1/7/2022 đến nay), có thể dẫn đến tâm lý e ngại khi nhập khẩu xăng dầu.

Thực tế, theo số liệu thống kê sơ bộ từ Tổng cục Hải quan, quý III/2022 (đến 20/9/2022), sản lượng nhập khẩu giảm khoảng 40% đối với xăng, giảm khoảng 35% đối với dầu DO, so với Quý II/2022. Trong đó, chỉ có 19/33 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu nhập khẩu.

Đặc biệt, có thương nhân đầu mối thường nhập khẩu với số lượng lớn nhưng không thực hiện nhập khẩu vào Quý III/2022 như: Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil, Công ty Cổ phần Thương mại Đầu tư dầu khí Nam Sông Hậu, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu xăng dầu Tín Nghĩa.

“Như vậy, nguyên nhân thiếu hàng tại một số đại lý, cửa hàng bán lẻ xăng dầu và chiết khấu giảm có thể do sản lượng nhập khẩu giảm và lượng tồn kho giảm tại các thương nhân đầu mối, nhất là trong bối cảnh giá xăng dầu diễn biến khó lường”, Bộ Tài chính đánh giá.

Ngoài ra, Bộ này cũng cho rằng, chiết khấu xăng dầu có thể còn phụ thuộc vào chính sách bán hàng và năng lực kinh doanh của thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu mà đại lý, tổng đại lý ký hợp đồng trực tiếp.

Căn cứ theo quy định hiện hành, đánh giá diễn biến chiết khấu trong thời gian ngắn, khi các đại lý tổng đại lý đã ký hợp đồng mua bán xăng dầu với 1 thương nhân đầu mối và không được ký hợp đồng với thương nhân đầu mối khác thì chiết khấu kinh doanh xăng dầu mà các đại lý, tổng đại lý được hưởng có thể phụ thuộc vào khả năng điều động nguồn hàng của thương nhân đầu mối đó.

“Đây có thể cũng là nguyên nhân dẫn đến chiết khấu khác nhau giữa các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu”, theo Bộ Tài chính.

Mặt khác, Bộ Tài chính còn cho rằng, chiết khấu xăng dầu còn phụ thuộc vào một số nguyên nhân khách quan, đến từ việc khó khăn trong dự báo, nhập mua, bán hàng của các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu…

Từ những phân tích nêu trên, Bộ Tài chính khẳng định “nhận định của Bộ Công thương cho rằng việc chưa điều chỉnh premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng dẫn đến việc phân bổ mức chiết khấu trong hệ thống kinh doanh bị hạn chế, nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu không có chiết khấu để bảo đảm bù đắp chi phí và duy trì hoạt động kinh doanh, bảo đảm cung ứng xăng dầu liên tục cho thị trường là chưa đủ cơ sở và chưa đúng với diễn biến thực tế thị trường hiện nay”.

Vì vậy, thông qua công văn này, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công thương đánh giá, làm rõ nguyên nhân khó khăn về nguồn hàng như phản ánh tại công văn số 515; Đồng thời rà soát, đánh giá hệ thống phân phối kinh doanh xăng dầu, hệ thống trung gian để có giải pháp phù hợp và tiết kiệm chi phí; Chỉ đạo các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước trong mọi tình huống.

Tăng chi phí vận chuyển xăng dầu từ 11/10

Tuy nhiên, Bộ này cũng đã đồng ý với phương án tăng chi phí vận chuyển xăng dầu từ nhà máy về cảng và mức premium trong nước trong giá cơ sở, sau khi đã tăng chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam (từ tháng 7).

Cụ thể, premium trong nước áp dụng với xăng nền để phối trộn xăng E5 RON 92 là 1.320 đồng/lít, xăng RON 95 là 1.340 đồng/lít, dầu diesel 0,05S là 30 đồng/lít.

Còn chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng: Với xăng nền để phối trộn xăng E5 RON 92 ở mức 290 đồng/lít, xăng RON 95 là 280 đồng/lít, dầu diesel 0,05S là 240 đồng/lít.

Riêng dầu hỏa và dầu mazut 180cst 3,5s không điều chỉnh cả 2 mức chi phí này.

Theo Bộ Công thương, mức chi phí trên sẽ được áp dụng ngay vào kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 11/10/2022.

Để việc điều chỉnh premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu về đến cảng không tác động đến giá cơ sở xăng dầu kỳ điều hành, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công thương nghiên cứu phương án giảm mức trích lập và kết hợp sử dụng Quỹ bình ổn xăng dầu.

Đề xuất biểu giá điện mới, ai hưởng lợi?