Lương 9 lần tăng vẫn chưa đủ sống

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại buổi làm việc với Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam

Ngày 17/10, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng BCĐ T.Ư về cải cách chính sách tiền lương, BHXH và ưu đãi người có công làm việc với Tổng liên đoàn Lao động (LĐLĐ) VN để nghiên cứu, khảo sát phục vụ xây dựng đề án cải cách chính sách tiền lương, BHXH và ưu đãi người có công.

Tăng lương chưa đủ chi để bù trượt giá

Đó là nhận định được ông Trần Văn Lý, Phó chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam đưa ra khi báo cáo với Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tại buổi làm việc. Ông Lý thẳng thắn cho rằng, cải cách tiền lương chưa đem lại hiệu quả nhiều đối với người lao động trong cơ quan Nhà nước. Sau 9 lần điều chỉnh mức lương cơ sở, tiền lương của công chức, viên chức vẫn chưa đảm bảo mức sống tối thiểu.

Theo ông Lý, từ năm 2004 - 2017, tốc độ tăng lương cơ sở đã lên tới 4,5 lần, nhưng so với thị trường lao động thì còn quá thấp, chưa đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu cho cán bộ, công chức, viên chức và gia đình họ. Cụ thể, so với lương tối thiểu vùng Chính phủ công bố áp dụng năm 2018, thì mức tiền lương cơ sở của cán bộ công chức mới chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu sống tối thiểu.

Phân tích rõ hơn, ông Lý dẫn chứng và cho rằng, các khoản phụ cấp đối với các chức danh lãnh đạo là quá thấp so với trách nhiệm họ được phân công. Ví dụ, một thứ trưởng chỉ có phụ cấp trách nhiệm 1,3; tương đương là 1.733.000 đồng/tháng; một vụ trưởng được trả thù lao trách nhiệm khoảng 1.200.000/tháng. Trong khi đó, lương của một cán bộ công chức ở bậc đại học mới ra trường hiện nay có hệ số 2,34 (cộng thêm 25% trợ cấp công vụ), thì lương thực tế nhận được vào gần 4 triệu đồng/tháng. Với mức lương của chuyên viên chính hệ số 4,4 (sau khoảng 10-15 năm công tác) thì lương thực tế của cán bộ công chức nhận được khoảng 7,4 triệu đồng/tháng và nếu là cán bộ công chức loại C thì tiền lương của họ còn thấp hơn nhiều. “Việc cải cách tiền lương đã không mang lại kết quả như mong muốn, vẫn ở mức quá thấp so với thị trường lao động, nhiều người tiền lương tăng thêm còn chưa đủ để chi bù cho tốc độ trượt giá”, ông Lý nhận định.

Trên cơ sở đó, Tổng liên đoàn kiến nghị cần xác định lại mức lương cơ sở cho đúng và đủ trong khu vực Nhà nước phù hợp với thị trường lao động là điều hết sức quan trọng và cần thiết; sớm cải cách tiền lương, đặt lại mức lương cơ sở khu vực Nhà nước.

Hội nghị T.Ư 7 sẽ thảo luận về cải cách tiền lương

Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, cải cách tiền lương không chỉ là điều chỉnh tiền lương cơ bản, tiền lương tối thiểu mà còn rất nhiều vấn đề khác liên quan đến chính sách tiền lương, ở nhiều khu vực, tiền lương của cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, tiền lương của người lao động khu vực Nhà nước, khu vực sản xuất kinh doanh...

Tuy nhiên, mỗi lần Chính phủ trình Đề án cải cách tiền lương để T.Ư Đảng thảo luận thì vấn đề quan trọng là nguồn để cải cách tiền lương. Qua thảo luận, T.Ư thấy rằng cải cách tiền lương không phải chỉ mỗi việc tạo nguồn mà phải dựa vào cả tinh thần sắp xếp lại bộ máy, tinh giản biên chế…

Do đó, Phó Thủ tướng cho rằng, việc Hội nghị T.Ư 6 khoá XII thông qua 2 Nghị quyết quan trọng về tiếp tục đổi mới, sắp xếp lại tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị quyết về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng dịch vụ và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ tạo tiền đề quan trọng để Hội nghị T.Ư lần thứ 7 thảo luận cặn kẽ và thông qua một nghị quyết về cải cách tiền lương.

Chỉ ra những bất cập của chính sách tiền lương hiện nay, Phó Thủ tướng cho rằng chúng ta chưa làm người lao động gắn bó với công việc, mức lương tối thiểu chưa bảo đảm mức sống tối thiểu, quan hệ tiền lương mang tính bình quân, thấp hơn nhiều quan hệ tiền lương trên thị trường lao động, hệ thống thang bảng lương phức tạp và lạc hậu.

Nguyên nhân của thực trạng này là đối tượng hưởng lương tăng nhanh mà ngân sách không đáp ứng kịp (tính tới nay là hơn 8 triệu người hưởng lương từ ngân sách), nguồn lực ngân sách hạn chế; chậm cụ thể hoá quan điểm chi tiền lương là chi đầu tư phát triển để nâng cao chất lượng công chức; chưa tạo đột phá về quản lý ngân sách; chưa quản lý tốt tiền lương; chưa khắc phục bất cập quản lý DNNN, đơn vị sự nghiệp công.

Do đó, Phó Thủ tướng cho biết, các đoàn khảo sát của Ban chỉ đạo sẽ tập trung làm rõ các vấn đề về tiền lương cơ sở, lương tối thiểu vùng, quan hệ tiền lương tối thiểu- lương tối đa, các chế độ phụ cấp, cơ chế quản lý tiền lương và thu nhập; tạo nguồn cải cách tiền lương.

Người lao động “sống mòn” giữa bẫy tăng lương tối thiểu