Mỹ bí mật theo dõi cả trăm triệu lái xe

CSGT bang Arizona sử dụng thiết bị quét bằng lái

“Công dân bị gắn thẻ tội phạm”

Chính phủ Mỹ đang theo dõi hành trình của các loại phương tiện giao thông. Hoạt động này bị lên án gay gắt vì hầu hết các tổ chức nhân quyền cho rằng, đó là bước thử nghiệm trước khi chính thức áp dụng để thiết lập cơ sở dữ liệu về cuộc sống người dân.

DEA được phép giám sát giấy phép lái xe (GPLX) trên quy mô rộng đã gây ra lo ngại về việc xâm phạm quyền tự do dân sự và ACLU tuyên bố: “Câu chuyện này đã cho thấy lại thêm một cơ quan an ninh nữa của Chính phủ lặng lẽ khuếch đại quyền lực của mình bằng cách sử dụng công nghệ mới”.

Jay Stanley, chuyên gia phân tích chính sách của Hiệp hội này nói: “Cũng giống như những vụ việc liên quan đến điều tra, theo dõi trước đây, chúng ta phải có hành động cụ thể, thiết lập những giới hạn nhất định hoặc chẳng làm gì hết để xã hội trở thành một nơi mà chúng ta sẽ không thể nhận ra được.

Mặc dù những dữ liệu chúng tôi thu thập được về hoạt động của DEA từ Sở Tư pháp chưa đầy đủ, nhưng nó cũng cho thấy đây là hoạt động chính của DEA nhằm theo dõi việc đi lại của người dân Mỹ. Trước đây, Chính phủ liên bang đã có kế hoạch theo dõi này, việc DEA đang làm là những bước đầu tiên nhằm hiện thực hóa dự định của Chính phủ”.

ACLU cũng cảnh báo nếu cứ tiếp tục quét bằng lái xe không hạn chế, DEA sẽ sớm có một bộ dữ liệu đầy đủ về từng công dân, đó là một hành động xâm phạm tự do cá nhân. Chưa kể đến việc họ có thể kết nối những thông tin đó với dữ liệu thu thập qua điện thoại cố định, điện thoại di động để hồ sơ cá nhân của công dân càng chi tiết hơn. Điều đó giống như công dân Mỹ bị gắn thẻ tội phạm dưới hình thức bí mật.  

Nhật báo Phố Wall dẫn thông tin từ những quan chức giấu tên cho biết, chương trình này được xây dựng nhằm thu thập thông tin cho kho dữ liệu quốc gia liên quan đến phương tiện giao thông, hiện họ đang lưu trữ hàng trăm triệu báo cáo về người điều khiển phương tiện giao thông.

Tòa án cũng vi hiến?

Mục đích chính của chương trình là theo dõi xe cộ, tiền mặt và một số tài sản khác nhằm hạn chế buôn lậu ma túy, nhưng sau này dữ liệu thu thập được mở rộng nhằm giám sát phương tiện giao thông đề phòng một số loại tội phạm tiềm năng khác như bắt cóc, giết người và hiếp dâm.

Theo ACLU, chương trình này được tiến hành từ năm 2008. Thông tin được lưu giữ trong nhiều năm nhưng lại rất ít người được biết cụ thể về hoạt động của DEA. Không những thế, chính Bộ Tư pháp cũng bí mật hợp nhất và lưu trữ hàng trăm triệu báo cáo về công dân Mỹ.

Dữ liệu này cho phép họ kiểm tra sự di chuyển của phương tiện trên toàn bộ lãnh thổ. Ngay cả các cơ quan thực thi luật pháp ở cấp tiểu bang cũng sử dụng ngày một nhiều hơn biện pháp theo dõi này. Các quan chức Mỹ cho biết, không có dấu hiệu rõ ràng cho thấy DEA mở rộng chương trình này trên khắp lãnh thổ.  

Mặc dù vậy, người dân Mỹ vẫn lo ngại sự xâm phạm thái quá vào đời sống riêng tư vốn rất được tôn trọng ở một quốc gia như Mỹ. Đồng thời, trái với điều khoản bảo vệ công dân trong Hiến pháp nêu rõ: Không một cơ quan nào được phép tìm kiếm thông tin, điều tra về nhân thân khi không có lý do hợp lý.

Trước đó, Thượng nghị sỹ Leahy và Charles E. Grassley, Chủ tịch Ủy ban tư pháp Thượng viện cùng viết một bức thư gửi Tổng Chưởng lý Eric Holder, trong đó có đoạn: “Sự riêng tư ở nhà là cốt lõi (Điều 4 sửa đổi).

Hơn 1 thập kỷ trước, Tòa tối cao quyết định rằng việc sử dụng những thiết bị ghi hình trong nhà của người khác mà không được sự cho phép từ tòa án là hành động vi phạm Điều 4 sửa đổi” và tự hỏi “hiện tại cơ quan thực thi pháp luật còn sử dụng các loại công nghệ xâm phạm sự riêng tư nào tương tự nữa không?”.

Người có GPLX quốc tế được lái xe tại 85 nước