NASA làm nên lịch sử: Lấy thành công 60 gram vật liệu ngoài hành tinh quý giá

Theo thông tin mới nhất từ Space, NASA đang chờ đợi khoảnh khắc quan trọng vào ngày 24/9/2023 khi tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA sẽ làm nên lịch sử khi đưa các mẫu của tiểu hành tinh Bennu về Trái đất sau hành trình 7 năm trong không gian sâu.

Bên trong tàu vũ trụ đang chứa một mẫu quý giá mà NASA đã miệt mài theo dõi suốt 7 năm qua: 60 gram vật liệu tỷ năm tuổi từ một tiểu hành tinh đường kính 500 mét, cách Trái đất 79.808.688 km.

Ra mắt vào năm 2016, tàu vũ trụ OSIRIS-REx đã hạ cánh thành công xuống bề mặt tiểu hành tinh Bennu vào tháng 10/2020 sau 4 năm du hành vũ trụ và thu thập các mẫu có khả năng chứa thông tin về lịch sử của Hệ Mặt trời từ bề mặt Bennu.

Cuộc chạm trán của tàu vũ trụ OSIRIS-REx lên tiểu hành tinh Bennu đã tạo ra một 'bức tường' mảnh vụn khổng lồ. Nguồn: Trung tâm bay không gian Goddard của NASA/Phòng thí nghiệm CI/Jonathan North

Như vậy, NASA đã lấy thành công vật liệu ngoài hành tinh từ tiểu hành tinh Bennu. Điều NASA ngóng chờ là tận mắt nhìn vào 60 gram vật liệu đó.

Dự kiến vào ngày 24/9, OSIRIS-REx sẽ trả lại những mẫu quý giá đó vào lúc 14:00 GMT (21h giờ Việt Nam) tại Khu thử nghiệm và huấn luyện Utah của Bộ Quốc phòng Mỹ gần Dugway, Utah.

Hành trình 7 năm của OSIRIS-REx

Sau khi được phóng đi từ năm 2016, cách đây khoảng 3 năm, tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA đã đổ bộ Bennu và thu thập vật liệu đá từ địa điểm lấy mẫu Nightingale trong quá trình thu thập mẫu Touch-and-Go (TAG). 

Hai ngày sau, nhóm sứ mệnh mặt đất nhận được hình ảnh từ OSIRIS-REx xác nhận tàu vũ trụ đã thu thập đủ vật liệu - 60 gram - trên bề mặt của tiểu hành tinh.

Nhóm nghiên cứu sau đó đã lưu trữ thành công mẫu trong Viên nang trả lại mẫu (SRC) cho hành trình trở lại Trái đất của tàu vũ trụ.

Vào ngày 10/5/2021, tàu OSIRIS-REx nói lời chia tay với Bennu và trở về Trái đất để giao mẫu tiểu hành tinh vào ngày 24/9/2023 tới đây.

Các nhà khoa học NASA đang rất hào hứng nhưng cũng hồi hộp khi họ chuẩn bị cho chuyến trở lại Trái đất của tàu OSIRIS-REx. 

Tàu vũ trụ sẽ lao vào bầu khí quyển của Trái đất, được bảo vệ bởi tấm chắn nhiệt và đạt tốc độ lên tới 43.452 km/giờ trước khi triển khai máy bay không người lái và dù chính để giảm tốc độ xuống mức 16 km/giờ, Space thông tin.

Tàu vũ trụ sẽ trở về Trái đất cùng 60 gram vật liệu quý hiếm. Ảnh: NASA

Sau khi thả mẫu xuống Trái đất, tàu vũ trụ OSIRIS-REx không nghỉ ngơi mà sẽ bắt đầu một sứ mệnh mới với tên gọi OSIRIS-APophis EXPlorer (OSIRIS-APEX), tiến tới cuộc chạm trán với tiểu hành tinh Apophis vào năm 2029.

Nhân chứng cổ xưa của Thái dương hệ

Là một di tích cổ xưa về những ngày đầu của Hệ Mặt trời, Bennu đã chứng kiến hơn 4,5 tỷ năm lịch sử hình thành của Thái dương hệ. 

Các nhà khoa học cho rằng trong vòng 10 triệu năm kể từ khi hình thành Hệ Mặt trời của chúng ta, thành phần cấu tạo (ngày nay) của Bennu đã được hình thành.

Bennu có khả năng đã tách ra từ một tiểu hành tinh giàu carbon lớn hơn nhiều vào khoảng 700 triệu đến 2 tỷ năm trước. 

Nó có khả năng hình thành trong Vành đai tiểu hành tinh chính giữa sao Hỏa và sao Mộc và đã trôi dạt đến gần Trái đất hơn nhiều kể từ đó. 

Bởi vì vật liệu của nó quá cổ nên Bennu có thể chứa các phân tử hữu cơ tương tự như những phân tử có thể liên quan đến sự khởi đầu của sự sống trên Trái đất, NASA cho biết.

Dữ liệu của NASA cho thấy, Bennu có thể rất giàu các phân tử hữu cơ, được tạo thành từ các chuỗi carbon liên kết với các nguyên tử oxy, hydro và các nguyên tố khác trong một công thức hóa học tạo nên tất cả các sinh vật sống đã biết. 

Ngoài carbon, Bennu còn có thể có một thành phần khác quan trọng đối với sự sống: Nước, được giữ lại trong các khoáng chất tạo nên tiểu hành tinh.

So sánh kích thước của Bennu với 2 công trình nổi tiếng thế giới. Nguồn: NASA

Tiểu hành tinh này được phát hiện đầu tiên trong cuộc khảo sát của Nghiên cứu tiểu hành tinh gần Trái đất Lincoln (LINEAR) vào ngày 11/9/1999. Tên định danh ban đầu của Bennu là 1999 RQ36.

Các nhà khoa học ước tính Bennu có 1/2.700 khả năng va chạm với Trái đất trong một trong những lần nó tiếp cận gần Trái đất vào cuối thế kỷ 22. 

Đó là lý do NASA phóng tàu thu thập mẫu vật tại Bennu nhằm học cách bảo tồn sự sống thông qua việc ngăn chặn các tiểu hành tinh gần Trái đất.

Ngoài ra, một điểm thu hút các nhà khoa học NASA của Bennu là quỹ đạo đặc biệt của Bennu. Nó đã trôi đi khoảng 280 mét mỗi năm về phía Mặt trời kể từ khi nó được phát hiện.

Điều này có thể là do một hiện tượng gọi là hiệu ứng Yarkovsky, một quá trình trong đó ánh sáng Mặt trời làm ấm một mặt của một tiểu hành tinh nhỏ, tối và sau đó tỏa nhiệt ra khỏi tiểu hành tinh khi nó quay.

Năng lượng nhiệt đẩy một tiểu hành tinh ra xa Mặt trời, nếu nó có chuyển động quay thuận giống như Trái đất, nghĩa là nó quay cùng hướng với quỹ đạo của nó; Hoặc về phía Mặt trời trong trường hợp của Bennu, quay theo hướng ngược lại với quỹ đạo của nó.

Việc OSIRIS-REx đo hiệu ứng Yarkovsky từ cự ly gần để giúp các nhà khoa học dự đoán chuyển động của Bennu và các tiểu hành tinh khác.

Nguồn: NASA/Solarsystem, Space