Nếu bà Clinton rút, chuyện gì sẽ xảy ra?

Ứng cử viên Hillary Clinton bị trượt chân khi đi lên cầu thang và phải nhờ người đỡ hôm 24/2/2016 tại North Charleston

Tuần qua, tình hình sức khỏe của ứng viên tổng thống Mỹ Hillary Clinton bị mổ xẻ, đồn đoán và trở thành nỗi hoang mang đối với không ít cử tri Mỹ trong bối cảnh cuộc đua vào chiếc ghế tổng thống đang bước vào những tuần nước rút.

Có tiêu chuẩn để đánh giá?

Tin đồn về tình hình sức khỏe của ứng cử viên đang dẫn đầu cuộc đua Tổng thống Hillary Clinton vốn âm ỉ lâu nay nhưng được thổi bùng vài ngày trở lại đây khi bà Clinton xuất hiện các triệu chứng sức khỏe bất thường.

Điều này khiến những người ủng hộ bà Clinton e ngại những tin đồn bà đang gặp bạo bệnh, chỉ sống được vài năm nữa là sự thật. Khi cuộc đua đang đến hồi gay cấn và là người luôn dẫn đầu thì tình hình sức khỏe của bà trở thành vấn đề không chỉ dư luận Mỹ mà cả thế giới quan tâm. Mặt khác, Đảng Cộng hòa và ứng viên đại diện đảng này - ông Donald Trump nhân cơ hội này chỉ trích bà Clinton cùng truyền thông Mỹ giấu giếm tình hình bệnh tật của ứng viên Clinton; Ông Donald vỗ ngực tự tin sức khỏe vô biên nhằm vượt mặt đối thủ. Từ những lùm xùm này, dư luận đặt câu hỏi, vậy ứng viên tổng thống cần tiêu chuẩn sức khỏe như thế nào?

Ứng cử viên tổng thống phải đảm bảo với người dân Mỹ rằng, họ đủ sức khỏe để “đứng mũi chịu sào” chèo lái cường quốc mạnh nhất thế giới. Song, quay lại lịch sử Tổng thống Mỹ, hầu hết các ứng viên tổng thống đều giữ bí mật về các thông tin y tế. Chỉ gần đây, các ứng viên mới công bố tình hình sức khỏe qua thư của bác sĩ riêng. Thậm chí, một số người còn cẩn thận công bố tới hàng nghìn trang về tình hình sức khỏe cá nhân, chi tiết tới từng “chân tơ kẽ tóc” cho giới truyền thông, điển hình là Thượng Nghị sĩ John Mc Cain trong hai lần chạy đua Tổng thống năm 2000 và 2008. Chủ tịch Văn phòng Luật về sức khỏe, nhân quyền tại Đại học Sức khỏe Cộng đồng Boston - ông George Annas cho biết: “Công chúng có quyền biết nếu ứng viên tổng thống cảm thấy họ không thể qua khỏi trong thời gian tại nhiệm. Còn không, tôi nghĩ, hầu như các tổng thống có quyền giữ bí mật thông tin sức khỏe về thể chất và tinh thần”.

Tờ Los Angeles Times cho biết, Mỹ không tiêu chuẩn hóa việc công bố hồ sơ sức khỏe như với việc công bố hồ sơ thuế. Trong cuộc khảo sát do Gallup thực hiện năm 2004, 96% người được hỏi cho rằng, tình hình sức khỏe của tổng thống là “quan trọng” nhưng 61% cho rằng, tổng thống có quyền không công bố hồ sơ sức khỏe như những người bình thường khác. Ông Robert Streiffer, trợ lý giáo sư về lịch sử y học và đạo đức sinh học đến từ Đại học Wisconsin-Madison khẳng định, chưa có cơ chế pháp lý yêu cầu ứng viên tổng thống phải công bố tình hình sức khỏe.

Công bố hay không là quyền của ứng viên

Trong cuộc họp báo ngày 12/9, người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cho biết, các ứng viên được tự quyết định có công bố thông tin về sức khỏe hay không. “Họ phải tự quyết định thông tin, chi tiết nào về sức khỏe mà họ chuẩn bị công bố”, ông Earnest nói.

Cùng quan điểm trên, ông Lawrence C. Mohr, cựu bác sĩ tại Nhà Trắng cho rằng, mặc dù “người Mỹ có quyền biết tình hình sức khỏe của tổng thống và ứng viên tổng thống nhưng việc có công bố hay không công bố chi tiết nào là quyền của tổng thống và ứng viên, chứ không phải bác sĩ”. “Nếu công bố, thông tin cần phải chính xác, hoàn chỉnh, đúng thời điểm, nên bao gồm thông tin thuốc đang sử dụng; Bác sĩ nên đưa thêm các dự đoán uống thuốc trong bao lâu thì sức khỏe tiến triển”, ông Mohr cho biết thêm.

Ông Mohr từng làm việc tại Nhà Trắng dưới thời chính quyền Tổng thống Reagan, George H.W. Bush và Clinton cho rằng, người dân cần hiểu: Tổng thống ốm yếu không có nghĩa không đủ tiêu chuẩn để điều hành đất nước”. Bằng chứng là Tổng thống Franklin Delano Roosevelt dù tàn tật nhưng vẫn tại vị, điều hành đất nước tới ba nhiệm kỳ. Tên bệnh, triệu chứng bệnh ứng viên tổng thống hay tổng thống mắc phải không quan trọng bằng việc họ có thể suy nghĩ rõ ràng, hành động phù hợp và giao tiếp hiệu quả để làm tròn nhiệm vụ của mình hay không, ông Mohr nhận định thêm.

Lịch sử là vậy nhưng đối mặt với hiện tại, khi ứng viên tổng thống Hillary Clinton luôn chiếm thế thượng phong trong suốt cuộc đua vào chiếc ghế tổng thống lại bất ngờ tỏ rõ sự ốm yếu vào giai đoạn nước rút khiến nhiều người đặt câu hỏi, liệu Mỹ có cần luật hóa tình hình sức khỏe của ứng viên và thiết lập cơ chế kiểm tra, theo dõi sát sao để đảm bảo tiến trình bầu cử cũng như khả năng điều hành đất nước sau khi đắc cử?

Không được chọn người thay mình

Trong trường hợp ứng viên Hillary Clinton quá ốm yếu và không thể tiếp tục đường đua, cuộc đua Tổng thống Mỹ đang đến hồi kết sẽ ra sao? Tờ VOX - một chuyên trang về chính sách chính trị của Mỹ cho biết, theo luật pháp Mỹ, cá nhân hai ứng viên Hillary Clinton và Donald Trump tự quyết định có từ bỏ đường đua hay không, không ai có quyền ép buộc.

Tuy nhiên, ứng viên này không được phép chọn người thay thế mình. Thay vào đó, ứng viên của đảng nào bỏ cuộc, Ủy ban Quốc gia của đảng đó sẽ họp để chọn ra người họ muốn thay thế. Ứng viên giành được đa số phiếu của Ủy ban Quốc gia đảng đó (Đảng Dân chủ có 350 thành viên; Đảng Cộng hòa có 150 thành viên) sẽ trở thành ứng viên đại diện đảng tiếp tục cuộc đua.

Các Ủy ban Quốc gia có rất nhiều sự lựa chọn để thay thế, chẳng hạn, Đảng Dân chủ có ứng viên Phó tổng thống Tim Kaine, Phó tổng thống Joe Biden; Đảng Cộng hòa có ứng viên Mitt Romney hoặc ứng viên Ben Carson. Đó chỉ là giả thuyết; Thực tế, ứng viên Hillary Clinton tuyên bố sẽ quay lại đường đua, tiếp tục các hoạt động vận động tranh cử vào ngày 16/9.

Sốc: Bà Hillary Clinton chỉ còn sống được 1 năm?