Nếu không muốn trẻ quá vất vả trong tương lai, cha mẹ cần “giáo dục về sự thất vọng” trước 12 tuổi

Đôi khi bị thầy cô la mắng, bạn bè chê cười, cha mẹ hiểu lầm, thi trượt, chia tay người yêu…, trẻ sẽ thất vọng tột cùng, tự hành hạ bản thân. Đặc biệt, đối với các em học sinh từ THCS trở đi, áp lực học tập tăng cao dễ khiến chúng chán học. Một trong số đó trở nên bất cần, chỉ muốn ở nhà, từ chối giao tiếp với xã hội, trở thành một con người gần giống như vô dụng.

Tại sao trẻ em lại mỏng manh, yếu đuối như vậy? Chia sẻ về điều này, chuyên gia giáo dục Trung Quốc, bà Lý Mỹ Kim cho hay: “Trẻ em ngày nay sống quá sung sướng khi còn nhỏ, vì thế khi lớn lên chúng thường không thể chịu đựng những điều không vừa ý. Những đứa trẻ như vậy cần được giáo dục về sự thất vọng”.

Nếu một đứa trẻ sống quá sung sướng trước năm 12 tuổi, chúng không có bất kỳ cảm xúc hay điều gì tiêu cực nào sẽ bỏ lỡ cơ hội miễn nhiễm tâm lý. Trẻ sẽ gặp rất nhiều điều bất mãn trong tương lai và không thể thoát khỏi những nỗi đau này.

Gia đình ngày nay thường chỉ có 1 hoặc 2 con nên sự chiều chuộng của người lớn dành cho trẻ tăng cao hơn. Trẻ muốn gì là được đáp ứng, kết quả là đứa trẻ không thể chịu đựng được thử thách khi đối mặt với xã hội một mình.

Trước đây, vì con cái đông nên nhiều cha mẹ bận rộn với việc lo cái ăn cái mặc, không quan tâm nhiều đến con mình. Trong một môi trường khó khăn như vậy, trẻ em đặc biệt có khả năng chống lại sự thất vọng.

Những lợi ích của giáo dục sự thất vọng là gì?

Nhà nghiên cứu về nghịch cảnh, chuyên gia người Mỹ Katie Frey cho biết, những đứa trẻ thành công trong việc vượt qua nghịch cảnh đều có những đặc điểm chung về tính cách: tự lực, độc lập, tự chủ, tràn đầy hy vọng và ý thức về mục tiêu.

Những đứa trẻ từng trải qua thời thơ ấu khổ cực sẽ không ngại khó khăn khi lớn lên, bởi chúng ý thức được không có gì ngăn cản được mình theo đuổi ước mơ.

Katie Frey nói: “Thế hệ chúng tôi ai nấy đều làm việc chăm chỉ. Việc đạp xe hàng chục km đến trường cũng là điều bình thường. Tôi học đại học xa nhà, đứng làm thêm hơn 10 tiếng mỗi ngày mà không phàn nàn. Sau giờ làm còn tăng ca, dù chỉ trích cũng không bỏ đi mà tiếp tục làm việc”.

Những người nổi tiếng như Edison và Einstein đã trải qua nhiều thất bại khi còn trẻ. Vô số thất bại, sự giễu cợt, họ không quan tâm và cuối cùng đã thành công.

Trong điều kiện hiện nay, làm thế nào để trau dồi khả năng thất vọng của trẻ?

Bà Lý Mỹ Kim nói rằng, sau 12 tuổi, những gì cha mẹ nói ít khi tác động vào con cái. Vì thế, trẻ cần được giáo dục về sự thất vọng trong khi chúng vẫn có thể nghe lời cha mẹ.

1. Thỉnh thoảng làm khổ trẻ và để chúng chịu được sự kích thích về ngôn ngữ

Bà Lý Mỹ Kim cho biết: “Khi đứa trẻ còn nhỏ, thỉnh thoảng chúng cần bị quát mắng hoặc tổn thương bởi điều gì đó”.

Ưu điểm của việc này là hóa giải sự mẫn cảm cho trẻ, cho chúng trải nghiệm trước một số kích thích ngôn ngữ. Hãy cho trẻ biết rằng, nhiều điều nghe có vẻ tồi tệ, thực ra không phải là ác ý, mà chỉ là sự chế giễu, một loại gia vị cuộc sống. Sau này, chúng sẽ không nhạy cảm với những từ ngữ khó chịu và nhìn nhận vấn đề một cách khách quan hơn.

Không phải lúc nào cha mẹ cũng khuyến khích con cái, nếu chúng làm sai hãy cứ phê bình, chỉ trích. Đứa trẻ liên tục làm một điều sai nhưng không bị la mắng thực sự rất nguy hiểm, khi lớn lên dễ trở thành kẻ hư hỏng.

2. Để trẻ phải chịu đựng

Bà Lý Mỹ Kim tin rằng, chạy đường dài và tập bơi là cách tốt nhất để cho trẻ trải qua những thất bại.

“Chạy đường dài có thể rèn luyện sức bền, nếu kiên trì bạn có thể chịu thử thách về thể chất. Tất cả chúng tôi, những người đã có kinh nghiệm chạy bộ đều biết rằng sau khi chạy được vài km sẽ cảm thấy khó thở, chân như bị kẹp lại. Ngày hôm sau, chân đau đến mức không muốn đi. Đây là điều thực sự không dễ dàng cho những người có thể tiếp tục tập thể dục”, bà Lý cho hay.

Bơi lội rất dễ có cảm giác sợ hãi. Khi mới bắt đầu học bơi, mọi người thường không nín thở được, rất dễ sặc nước, cơ thể không giữ được thăng bằng, cảm giác bị chìm xuống nước rất đáng sợ. Vì thế, việc vượt qua được cảm giác sợ hãi này là điều rất đáng nể.

3. Để trẻ học cách chống lại sự thất vọng

Có rất nhiều cuốn sách giới thiệu những cung bậc cảm xúc khác nhau, cho trẻ trải nghiệm ảo thông qua sách cũng có tác dụng tâm lý tốt. Ngoài việc xem, trẻ còn có thể học cách giải quyết vấn đề và dễ dàng đối phó với thất bại tốt hơn.

Ví dụ, khi một đứa trẻ bị trượt trong kỳ thi, nó sẽ không cảm thấy buồn, mà sẽ xem lại chỗ sai, kiểm tra kỹ càng vào lần sau, vài lần như thế sẽ tiến bộ thấy rõ.

Sau khi trẻ lớn lên, chúng cần phải thoát khỏi sự bảo bọc của cha mẹ. Cha mẹ nên dạy con mình một số cách đối mặt với thất bại, ngay cả khi không có sự giúp đỡ của cha mẹ, chúng sẽ không bị đánh gục bởi khó khăn.