Nghi vấn doanh nghiệp luân chuyển rác tại Cần Thơ để "ăn tiền" hai lần

Bất thường hành trình những chuyến xe rác

Cuối năm 2020, Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại Minh Thông, đơn vị đầu tư nhà máy xử lý chất thải rắn ở huyện Cờ Đỏ có văn bản đề nghị UBND TP Cần Thơ bổ sung thêm… rác để đơn vị hoạt động.

Ông Nguyễn Văn Hậu, Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại Minh Thông cho biết, nhà máy được đầu tư vào năm 2015 với công suất xử lý khoảng 150 tấn/ngày. Nguồn rác được nhà máy tiếp nhận, xử lý ở 5 quận, huyện của TP Cần Thơ, gồm: Cờ Đỏ, Vĩnh Thạnh, Thới Lai, Phong Điền và Ninh Kiều.

Tuy nhiên, từ ngày 15/10/2018 đến cuối năm 2020, khối lượng rác thải vào nhà máy đã bị cắt giảm, chỉ còn tiếp nhận rác của 3 huyện với khối lượng khoảng 65 - 70 tấn/ngày, chỉ đủ cung cấp cho 2 lò đốt. Vì thế, công ty này đề nghị UBND TP Cần Thơ có chỉ đạo, điều tiết thêm để đạt khối lượng khoảng 80 tấn/ngày...

Tuy nhiên, theo phản ánh của một số người dân sống cạnh bãi xử lý rác huyện Cờ Đỏ, từ tháng 3/2022, sáng nào họ cũng thấy xe chở rác ra khỏi nhà máy. Điều khiến họ băn khoăn là nhà máy kêu thiếu rác, nhưng liên tục có xe chở rác đi nơi khác?

Từ phản ánh trên, PV Báo Giao thông đã vào cuộc tìm hiểu trong nhiều ngày.

Gần 5h sáng, khu vực Nhà máy Xử lý chất thải rắn ở xã Đông Thắng, huyện Cờ Đỏ khá vắng vẻ. Sau cánh cửa barie kiểm soát chặt người ra vào, chỉ có vài công nhân lui cui làm việc.

Len theo lối nhỏ, PV tiếp cận được sát khu vực phân loại rác, lúc nào cũng có 2 - 3 người rảo quanh canh chừng. Lò đốt bên trong được canh rất nghiêm ngặt, không cách nào tiếp cận.

Bên ngoài lò đốt, nhiều bao tải khủng chứa rác chất thành đống. Thỉnh thoảng, có công nhân mở cửa đi ra, trong lò đốt chỉ thấy ánh lửa le lói, cháy cầm chừng… Nhà máy có 3 ống khói, nhưng chỉ có 1 ống khói hoạt động.

Gần 6h sáng, 1 xe, rồi 2 xe rác… loại chở tối đa 7 tấn xuất phát từ bãi rác. Thùng xe được che kín nhưng không có dấu hiệu xe rỗng.

Hành trình kỳ lạ

Theo chân chiếc xe này, PV phát hiện xe rẽ về hướng thị trấn Cờ Đỏ, rồi quay ngược lại theo đường Bốn Tổng - Một Ngàn, chạy về hướng huyện Thới Lai.

Điểm tập kết là Nhà máy Đốt rác phát điện Cần Thơ nằm ở huyện Thới Lai. Nhà máy này tiếp nhận rác hầu như 24/24h, đốt rác của các nơi chuyển đến.

Một người bán nước đối diện Nhà máy xác nhận, xe chở rác của Công ty Minh Thông từ Cờ Đỏ ngày nào cũng chở rác xuống đây để đốt, có hôm khoảng 7h, có hôm tầm 7h30 sáng.

“Tôi bán nước ở đây lâu rồi, cánh lái xe ngồi kể hết sự việc, đa số là lái xe của Minh Thông”, người bán hàng cho hay.

Khi PV liên hệ với ông Phan Trung Hiếu, Trưởng phòng TN&MT huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ để hỏi về việc quản lý giám sát khu xử lý chất rắn sinh hoạt của huyện, ông Hiếu nói “đang bận, bữa khác sẽ trả lời sau”.

Theo tìm hiểu, TP Cần Thơ hiện có 4 khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Trong số này, có Nhà máy Đốt rác phát điện ở huyện Thới Lai, mỗi ngày tiếp nhận xử lý hơn 500 tấn rác thải sinh hoạt của 6 quận, huyện gồm: Ninh Kiều, Cái Răng, Bình Thủy, Thới Lai, Ô Môn và Thốt Nốt.

Số rác thuộc các địa phương khác sẽ được đưa đến 3 khu còn lại để xử lý, không luân chuyển qua lại.

Công ty Minh Thông được giao làm chủ đầu tư, vận hành 3 lò đốt rác tại khu xử lý chất thải rắn huyện Cờ Đỏ, phụ trách đốt và xử lý rác cho 3 huyện gồm: Phong Điền, Vĩnh Thạnh và Cờ Đỏ.

Công ty Minh Thông còn trúng thầu, thu gom vận chuyển rác cho huyện Phong Điền. Hai huyện còn lại do Công ty Công trình đô thị Cần Thơ trúng thầu thực hiện thu gom, vận chuyển rác.

Mỗi ngày, tổng số rác của 3 huyện được 2 công ty đưa vào khu xử lý ở Cờ Đỏ khoảng 76 tấn, trong đó, huyện Phong Điền khoảng 30 tấn, Cờ Đỏ khoảng 25 tấn và Vĩnh Thạnh khoảng 21 tấn.

Công ty Minh Thông cũng là đơn vị trúng thầu thu gom, vận chuyển rác trên địa bàn quận Bình Thủy để đưa về xử lý tại Nhà máy Đốt rác phát điện Thới Lai.

Như vậy, công ty này trúng thầu vận chuyển rác đến cả 2 nhà máy.

Theo điều tra của PV, vào buổi chiều tối mỗi ngày, sau khi thu gom rác từ nhà dân ra điểm tập kết, các xe rác của Công ty Minh Thông di chuyển từ quận Bình Thủy về Nhà máy Đốt rác điện Thới Lai để đưa rác vào đây xử lý. Xong việc, những chiếc xe trống không này đã không quay trở lại Bình Thủy mà tiếp tục di chuyển về khu xử lý chất thải rắn ở Cờ Đỏ.

“Nằm” ở đó 1 đêm, đến rạng sáng hôm sau, những chiếc xe này bất ngờ di chuyển ngược lại xuống Nhà máy Đốt rác điện Thới Lai, tiếp tục đưa rác vào đây để xử lý. Trong khi giữa huyện Cờ Đỏ và Thới Lai cũng như giữa 2 khu xử lý này hoàn toàn không liên quan gì nhau.

Nhiều nghi vấn

Theo Phòng TN&MT quận Bình Thủy, Công ty Minh Thông là đơn vị trúng thầu thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn quận, với số lượng 95 tấn/ngày.

Quận chỉ ký hợp đồng với công ty, trả tiền để công ty thu gom vận chuyển rác về Nhà máy Đốt rác Thới Lai, còn việc đốt rác như thế nào, số lượng bao nhiêu… do Chi cục Bảo vệ môi trường ký hợp đồng thực hiện với nhà máy ở Thới Lai.

Ông Lương Sỹ Nam, Trưởng phòng TN&MT quận Bình Thủy cho hay: “Con số 95 tấn rác/ngày chỉ mang tính tương đối, vì có ngày ít, ngày nhiều. Mỗi ngày, đều có cán bộ theo dõi số lượng thu gom rác của Công ty Minh Thông.

Qua theo dõi từ số liệu báo cáo từ Nhà máy Đốt rác điện Thới Lai, mỗi ngày, nơi đây đốt cho quận khoảng 90 - 91 tấn rác. Trước phản ánh của báo chí, quận sẽ cho kiểm tra lại việc này”.

Một cán bộ giám sát có thâm niên thi công trong lĩnh vực vệ sinh môi trường trên địa bàn quận Bình Thủy trước đây cho biết: “Tôi khẳng định, toàn quận này không thể đạt được con số 95 tấn rác/ngày!”.

Vị này cũng đặt nghi vấn là liệu có hay không việc Công ty Minh Thông đã đem rác ở Cờ Đỏ - mà đúng ra phải đốt hết ở đó, mang về đốt ở Thới Lai để bù vào con số hụt tại đây và ăn tiền 2 đầu? Lý do đơn giản, Công ty Minh Thông vừa quản lý Nhà máy Đốt rác huyện Cờ Đỏ, vừa là đơn vị thu gom rác đưa vào nhà máy Thới Lai.

Từng bị công an xử lý

Một cán bộ có chức trách (thuộc 1 huyện trong số 3 địa phương có đốt rác ở Cờ Đỏ) cho biết: Theo hợp đồng kinh tế được ký kết, Công ty Minh Thông trúng thầu thu gom vận chuyển rác cho huyện trong 3 năm (2019, 2020, 2021) với đơn giá vận chuyển là hơn 335.000 đồng/tấn. Còn đơn giá xử lý, đốt rác là hơn 400.000 đồng/tấn. Rác đưa ra khỏi huyện, công ty sẽ xử lý, huyện không nắm.

Thậm chí, đơn vị xử lý có đốt rác hay không huyện cũng không biết được. Để phát hiện có khuất tất hay không, chỉ có thể lập đoàn kiểm tra đột xuất, việc này thuộc thẩm quyền của ngành TN&MT TP Cần Thơ.

Vị này thừa nhận: Không ai giám sát, cân đếm số rác thu gom hàng ngày của các công ty xử lý rác như Trưởng phòng TN&MT quận Bình Thủy viện dẫn. “Không hề có cán bộ nào đi đếm xe rác mỗi ngày!”, vị này nói.

Được biết, năm 2019, Công ty Minh Thông đã có hành vi thu gom rác ở địa bàn huyện Phong Điền sau đó vận chuyển về quận Cái Răng xử lý. Vụ việc đã được Công an quận Cái Răng theo dõi, bắt quả tang, nhưng đến nay chưa thấy công bố kết quả xử lý.

Xe rác làm sập cầu ở Cần Thơ: Sửa chữa cầu, bên gây thiệt hại đền gì?