Ngoại trưởng Mỹ Blinken tới Israel, nỗ lực "hồi sinh" lệnh ngừng bắn ở Gaza

Một năm 11 chuyến công du

Theo hãng tin Reuters, đây đã là chuyến công du thứ 11 tới Trung Đông của ông Blinken kể từ khi lực lượng Hamas bất ngờ đột kích vào miền Nam Israel ngày 7/10/2023 khiến xung đột tại Gaza bùng phát.

Chuyến công du của ông Blinken diễn ra trong bối cảnh trong những ngày gần đây Israel liên tục tăng cường chiến dịch quân sự tại Gaza và Lebanon chống lại lực lượng Hezbollah được Iran hậu thuẫn.

Ngoài ra, Israel được cho là đang chuẩn bị cho một đợt tấn công trả đũa vụ Iran phóng loạt 200 quả tên lửa đạo vào Israel đêm 1/10 làm dấy lên những lo ngại về khả năng thị trường dầu mỏ bị gián đoạn đồng thời thổi bùng lên một cuộc chiến tranh toàn diện giữa Israel và Iran.

Tuần trước, ông Blinken cùng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã yêu cầu giới chức Israel cung cấp chi tiết các biện pháp nhằm giải quyết tình trạng ngày càng tồi tệ hơn ở Gaza nếu không muốn đối mặt với khả năng bị giới hạn viện trợ quân sự từ Mỹ. 

Theo lịch trình, tại Gaza, ông Blinken sẽ tập trung thảo luận về cách thức chấm dứt chiến tranh, các kế hoạch thời hậu chiến và các biện pháp cải thiện viện trợ nhân đạo tại đây, một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ tiết lộ.

Cũng theo quan chức trên, trong cuộc gặp với các quan chức Israel và Arab, ông Blinken sẽ đào sâu vào kế hoạch giải quyết các vấn đề sau khi đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza, đặc biệt là an ninh, quản trị và tái thiết. Việc đạt được kế hoạch chi tiết cho từng vấn đề nêu trên sẽ là điều kiện tiên quyết để đạt được một giải pháp lâu dài cho cuộc xung đột ở Gaza.

Bên cạnh đó, ông Blinken sẽ thảo luận với các quan chức Israel và Arab về cách thức đạt được thỏa thuận ngoại giao trong cuộc xung đột giữa Israel và Hezbollah, thảo luận với Israel về cách thức nước này đáp trả vụ tập kích bằng tên lửa của Iran.

Khó đạt được đột phá

Song, các chuyên gia nhận định Hamas và Israel vẫn đang bất đồng sâu sắc và khó có khả năng chấp thuận nhượng bộ trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra ngày 5/11, thời điểm được coi là có ý nghĩa then chốt đối với các chính sách của Mỹ sau khi có nhà lãnh đạo mới.

"Thật khó có thể tưởng tượng ông Blinken có thể đạt được đột phá trong tuần này", ông Aaron David Miller, chuyên gia cao cấp tại Quỹ Carnegie vì Hòa bình Thế giới nhận định.

Theo ông Miller, điều này xuất phát từ thực tế rằng cả Hamas và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đều không nhận thấy cần phải chấm dứt ngay cuộc chiến.

Trong khi đó, chính quyền Tổng thống Biden lại coi việc quân đội Israel tiêu diệt được thủ lĩnh tối cao Hamas Yahya Sinwar như một cơ hội mở ra con đường chấm dứt cuộc chiến tại Gaza bất chấp tuyên bố của ông Netanyahu rằng giao tranh vẫn tiếp diễn.

Israel hiện đang đẩy mạnh chiến dịch quân sự nhằm đẩy lui Hezbollah tại khu vực biên giới phía Bắc đồng thời tấn công mạnh mẽ vào khu trại tị nạn Jabalia ở Gaza khiến cả Palestine và Liên hợp quốc bày tỏ lo ngại khả năng Israel phong tỏa hoàn toàn khu vực phía Bắc Gaza. 

Các nhà phân tích nhận định, Thủ tướng Netanyahu muốn chờ đợi kết quả của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ để biết ông sẽ phải hợp tác với nhà lãnh đạo mới nào của nước Mỹ bà Kamala Harris hay ông Donald Trump.

Mới đây nhất, ngày 19/10, cả Văn phòng Thủ tướng Netanyahu và ông Trump đều xác nhận thông tin cựu Tổng thống Mỹ và nhà lãnh đạo Israel Netanyahu đã có cuộc điện đàm nhằm thảo luận về cuộc xung đột tại Trung Đông.

Theo ông Miller, đề xuất ngừng bắn tại Gaza do Mỹ và các nước trung gian là Ai Cập và Qatar giờ đã không còn khả thi. Bên cạnh đó, việc Hamas thiếu thủ lĩnh tối cao điều hành khiến tiến trình đàm phán càng trở nên phức tạp hơn.

"Đề xuất thực tế nhất sẽ là ông Blinken tuyên bố rằng chúng ta sẽ chơi một cú tất tay, Israel sẽ nhận lại toàn bộ số con tin bị Hamas bắt giữ và tuyên bố ngừng bắn", ông Miller nói song thận trọng cho rằng, ngay cả đề xuất này cũng sẽ làm dấy lên rất nhiều câu hỏi cần giải đáp.

Phát biểu trước các phóng viên ngày 21/10, phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel khẳng định quan chức Mỹ vẫn nhận thấy có cơ hội để "đẩy bóng lên", đạt được một thỏa thuận ngừng bắn.

Nhưng dù kết quả ra sao, quan trọng nhất là không chỉ Israel mà còn cả các đối tác khác trong khu vực tham gia vào nỗ lực chung, ông Patel nói thêm.