Nguyễn Ái Quốc - Người sáng lập Đảng Cộng sản Malaysia

Bác Hồ có quan hệ gắn bó, thân thiết với Đảng Cộng sản của các nước trên thế giới (Trong ảnh: Nhân dân Ba Lan nồng nhiệt đón chào Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tháng 7/1957) - Ảnh: Tư liệu

Lần đầu tiên TS. Nguyễn Mạnh Hà, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) đã đưa ra một thông tin khiến không chỉ giới sử học nước nhà, mà đối với nhiều người Việt Nam ngạc nhiên đầy thú vị: “Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là một trong những nhà sáng lập chủ chốt của Đảng Cộng sản Malaysia”. Đồng thời, ông cũng cho biết, Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Malaysia là ông Lai Teak, người Việt Nam.

Bác Hồ sáng lập Đảng Cộng sản Malaysia

Khi tôi đến nhà riêng của TS Nguyễn Mạnh Hà, ông cười rất tươi, vừa rót trà cho tôi, vừa bảo: “Hôm nay tôi sẽ thông báo với anh một thông tin cực kỳ thú vị về một trong những khoảng thời gian hoạt động kỳ lạ nhất của Nguyễn Ái Quốc- Hồ Chí Minh”. Rồi ông kể: “Đầu tháng 4/2014, tôi tham dự một cuộc hội thảo tại Singapore. Ngày cuối, Ban Tổ chức bố trí cho những người tham gia hội thảo vào Cục Lưu trữ An ninh Quốc gia Singapore để thăm khu trưng bày lịch sử các Đảng Cộng sản. Tới khu trưng bày của Đảng Cộng sản Đông Dương tôi thực sự cảm động khi thấy ngay bên trái cửa ra vào khu trưng bày là ảnh chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh cao chừng 3 m, rộng gần 2 m. Lại gần ngắm kỹ, điều làm tôi hết sức ngạc nhiên đó là những dòng ghi chú bên dưới bức chân dung. Họ chú thích thế này: “Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh (1890-1969): (1) Lãnh tụ Đảng Cộng sản Việt Nam, (2) Một trong những nhà sáng lập chủ chốt của Đảng Cộng sản Malaysia, (3) Nguyễn Ái Quốc được Quốc tế Cộng sản phân công phát triển phong trào Cách mạng và phong trào Cộng sản ở Malaysia”.

Mặc dù lâu nay chúng ta vẫn biết Nguyễn Ái Quốc là phái viên quốc tế Cộng sản phụ trách khu vực Đông Dương và Người có toàn quyền quyết định mọi vấn đề liên quan đến phong trào Cách mạng ở Đông Dương, nhưng khi nói Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh là một trong những nhà sáng lập chủ chốt của Đảng Cộng sản Malaysia tôi vẫn thực sự bất ngờ”.

Đây là những thông tin hoàn toàn có cơ sở xác đáng. Chúng ta biết, cuối tháng 3/1930, Nguyễn Ái Quốc rời Hồng Kông qua khu vực Đông Nam Á tổ chức phong trào Cách mạng trong khu vực theo quyết định của Quốc tế Cộng sản. Sau khi đến Bangkok, Thái Lan, Nguyễn Ái Quốc đi các địa phương miền núi gặp gỡ Việt kiều thông báo về tình hình của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đồng thời, Nguyễn Ái Quốc, theo chỉ thị của Quốc tế Cộng sản, kêu gọi các đảng viên cộng sản tham gia phong trào cách mạng tại các nước sở tại để đóng góp cho phong trào cách mạng quốc tế.

Theo cuốn hồi ký “Hồ Chí Minh- Chân dung một cuộc đời” của William J. Duiker thì: “Giữa tháng 4/1930 Nguyễn Ái Quốc trở lại Bangkok chủ trì cuộc họp thành lập Đảng Cộng sản Xiêm, bầu BCH lâm thời. Trong BCH này có một cán bộ chủ chốt là người Việt Nam. Sau hội nghị ở Bangkok Nguyễn Ái Quốc đến Malaysia và Singapore dự Hội nghị Đảng Cộng sản Nam Dương để chuyển thành Đảng Cộng sản Malaysia. Sau đó cả hai Đảng Cộng sản Malaysia và Xiêm đều thuộc quyền chỉ đạo của Văn phòng Viễn Đông ở Thượng Hải, nhưng thông qua Phòng Phương Nam đóng ở Hồng Kông do chính Nguyễn Ái Quốc phụ trách”.

Tổng Bí thư Lai Teak là ai?

TS. Nguyễn Mạnh Hà kể tiếp: “Trong gian trưng bày còn treo một bức ảnh nữa mà khi xem ông cũng không khỏi ngạc nhiên. Dưới bức ảnh ghi: “Lai Teak: (1) Người Việt Nam, quê Nghệ An, (2) Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Malaysia (từ 1935-1948), (3) Lai Teak được những người Cộng sản Malaysia coi là “Lenin của Malaysia”, (4) Lai Teak bị chết trong một tai nạn vào tháng 5/1948”. Tôi có trao đổi với một giáo sư người Singapore, chuyên gia về phong trào Cộng sản Malaysia và hỏi kỹ ông về nguyên nhân cái chết của ông Lai Teak. Ông giải thích rằng, ông Lai Teak là một lãnh tụ cộng sản tài ba. Ông bị thực dân Anh bắt giam, sau khi ông ra tù một số phần tử cực đoan đã ám sát ông vì cho rằng, “thời gian ở tù ông đã khai báo làm nhiều cơ sở đảng bị vỡ và nhiều đảng viên bị bắt giam”.

Vậy Lai Teak là ai? Theo lời kể của nhà lão thành Cách mạng Dương Quang Đông (Bí thư Xứ ủy Nam Kỳ giai đoạn 1943 -1945) được nhà báo Lê Thọ Truật ghi lại thì  Lai Teak có tên Việt Nam là Phạm Văn Đắc, học sinh Trường Huỳnh Khương Ninh (Bà Rịa). Chính ông Đông đã giới thiệu Phạm Văn Đắc vào Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1930, sinh hoạt tại Chi bộ Tân Định, Sài Gòn. Đến năm 1931, giặc Pháp khủng bố trắng, ông và ông Đắc cùng tạm lánh sang Thái Lan. Đầu năm 1932, ông Dương Quang Đông quay về Sài Gòn nhưng tìm mãi không gặp được ông Đắc.

Ông Dương Quang Đông còn kể rằng, sau này khi sang Malaysia nhờ các đồng chí Đảng Cộng sản Malaysia giúp đỡ vũ khí cho đồng bào Nam Bộ kháng chiến thì bất ngờ ông gặp lại ông Đắc. “Lúc này Lai Teak (Phạm Văn Đắc) đã là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Malaysia. Cuộc gặp nhau trên đất khách quê người lần này, tôi mừng lắm, nhưng Phạm Văn Đắc lại tỏ ra rất bình thản và đặc biệt trong câu chuyện không bao giờ anh nói tiếng Việt. Tuy vậy, Lai Teak tiếp tôi rất thân tình, bố trí nơi ăn ở đàng hoàng. Khi tôi đề nghị giúp Nam Bộ đánh Pháp thì được anh ủng hộ rất nhiệt tình và còn bàn phương án tổ chức chu đáo, khoa học. Lai Teak đã cho tôi 5 chiếc tàu thủy lớn, hàng vạn khẩu súng, đạn dược, thuốc men để đưa về Việt Nam. Lai Teak còn đề nghị đưa quân của Đảng Cộng sản Malaysia sang giúp Việt Minh đánh Pháp. Sau hơn 3 tháng ở Malaysia, một bữa, tôi ngồi hút thuốc một mình trong trụ sở thì Lai Teak ghé vào vỗ vai ra hiệu cho tôi đi ra ngoài vườn dạo chơi. Khi chỉ còn hai người, anh ôm tôi khóc và nói: “Hoàng (tên tôi lúc còn đi học) ơi, mày tha lỗi cho tao nghe. Nhận ra mày ngay từ đầu nhưng phải bí mật để lo đại sự. Mày cần gì cho Nam Bộ kháng chiến, tao sẽ hết lòng và tìm mọi cách đáp ứng, kể cả sức người, tính mạng. Nhưng từ giờ khi gặp nhau mày đừng nhìn tao như thế và cũng đừng tìm cách kiểm tra tung tích. Dạo đó tao không về Sài Gòn với mày được là có lý do của tổ chức. Mày chỉ cần biết tao mãi mãi là người Cộng sản chân chính. Nhiệm vụ của tao đang làm là do Quốc tế Cộng Sản giao cho”, ông Đông nhớ lại.

Ông Dương Quang Đông chia tay ông Lai Teak (Phạm Văn Đắc). Từ đó họ không bao giờ gặp nhau nữa cho đến ngày Tổng Bí thư Lai Teak (Phạm Văn Đắc) hy sinh. 

Bác Hồ và “chiến sĩ” Giao thông