Nhiệt điện Formosa có được bán tro bay cho sản xuất xi măng?

Nhà máy Nhiệt điện FHS được phép cung cấp sản phẩm vật liệu xây dựng là tro bay (Ảnh minh họa)

Trước thông tin Công ty TNHH MTV Xi măng Sông Gianh (xã Tiến Hóa, huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình) đã cùng Công ty TNHH Vận tải Thương mại Lê Nam (thị xã Ba Đồn, Quảng Bình) nhập chất thải dưới dạng tro bay từ Formosa về làm chất phụ gia trong sản xuất xi măng, chiều 20/05, Cổng thông tin của Bộ TN&MT có văn bản thông tin chính thức về việc sử dụng tro bay Nhà máy Nhiệt điện của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (gọi tắt là Nhà máy Nhiệt điện FHS) để làm nguyên liệu sản xuất xi măng.

Theo đó, các nhà máy nhiệt điện đang vận hành tại Việt Nam tiêu thụ khoảng 47,8 triệu tấn than/năm với lượng tro, xỉ, thạch cao thải ra hàng năm hơn 16,4 triệu tấn/năm. Dự kiến, tới năm 2020 sẽ có thêm nhiều dự án nhiệt điện than được đưa vào hoạt động, tiêu thụ khoảng 60 triệu tấn than/năm và phát sinh khoảng 20,5 triệu tấn tro, xỉ, thạch cao.

Theo quy định của pháp luật bảo vệ môi trường: Tro, xỉ, thạch cao phát sinh từ các nhà máy nhiệt điện, sau khi được phân định, phân loại là chất thải rắn công nghiệp thông thường thì được khuyến khích tái chế; tái sử dụng làm nguyên liệu, vật liệu cho các ngành nghề sản xuất khác nếu đáp ứng hoặc phù hợp với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do Bộ Xây dựng ban hành.  

Để tăng cường tái chế, tái sử dụng tro, xỉ, thạch cao, ngày 12 tháng 4 năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 452/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, nhà máy hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng. 

Quyết định quy định rõ tro, xỉ, thạch cao (bao gồm thạch cao được thu hồi từ khói lò đốt của các nhà máy nhiệt điện, viết tắt là thạch cao FGD – Flus Gas Desulfurization; thạch cao được thải ra từ các nhà máy hóa chất, phân bón, viết tắt là thạch cao PG – Phosphogypsum) phải được xử lý, sử dụng hiệu quả. Tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG (trước hoặc sau khi xử lý) đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật làm nguyên liệu sản xuất, vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng được coi là sản phẩm hàng hóa và được điều chỉnh theo quy định của pháp luật về sản phẩm hàng hóa.

Về việc Công ty TNHH MTV Xi măng Sông Gianh nhập tro bay Nhà máy Nhiệt điện FHS, Tổng cục môi trường cho biết: Ngày 22/01/2018, Xi măng Sông Gianh có văn bản số 19/XMSG-BAT đề nghị về việc sử dụng tro bay, thạch cao nhân tạo làm nguyên liệu sản xuất xi măng.

Phúc đáp văn bản này, Bộ Tài nguyên và Môi trường có văn bản số 736/BTNMT-TCMT ngày 13/02/2018 nêu rõ: chấp thuận cho Công ty được tiếp nhận và sử dụng tro bay, thạch cao nhân tạo phát sinh từ các nhà máy nhiệt điện đang hoạt động tại Việt Nam làm nguyên liệu sản xuất xi măng với các điều kiện quy định cụ thể.

Còn về Nhà máy nhiệt điện FHS gồm 5 tổ máy phát điện, trong đó có 2 tổ máy đốt khí (nhiên liệu gồm: khí COG thu từ Lò cốc, BFG thu hồi từ Lò cao và LDG thu hồi từ Lò chuyển) và 3 tổ máy đốt than phát điện. Than dùng cho đốt phát điện, từ năm 2016 đến nay được FHS nhập khẩu ổn định từ Nga và Indonexia. Đây là loại than chất lượng tốt có hàm lượng tro thấp, hàm lượng lưu huỳnh thấp và nhiệt lượng toàn phần cao. Từng lô hàng nhập khẩu than được FHS kiểm định nghiêm ngặt về chất lượng. 

Tro bay của Nhà máy Nhiệt điện FHS đã được Viện Vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng cấp giấy chứng nhận hợp quy số 90/2017/DNXD -VLXD ngày 01/9/2017 phù hợp với quy chuẩn: QCVN 16:2014/BXD, nhóm sản phẩm phụ gia cho xi măng, bê tông và vữa. Ngoài ra, việc tái sử dụng tro bay từ các nhà máy nhiệt điện được nhiều nước trên thế giới thực hiện như Nhật Bản, Trung Quốc… và luôn được khuyến khích sử dụng tro, xỉ từ nhà máy nhiệt điện trong xây dựng đường sá, làm phụ gia trong sản xuất xi măng, bê tông và vật liệu xây dựng.

Cuối cùng, Tổng cục môi trường - Bộ TN&MT cho biết: Để tiếp tục triển khai Quyết định số 452/QĐ-TTg, thời gian tới Bộ TN&MT sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Xây dựng và các Bộ, ngành liên quan, các địa phương đẩy mạnh việc tái sử dụng tro, xỉ làm vật liệu xây dựng; tăng cường kiểm tra, giám sát đối với các cơ sở phát thải thực hiện hợp chuẩn, hợp quy tro, xỉ theo đúng quy định trước khi chuyển giao; tiếp tục kiểm tra, giám sát cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng có sử dụng tro, xỉ thực hiện đầy đủ các yêu cầu bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động.

Kết quả kiểm tra Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1