Nhiều rào cản đầu tư bãi đỗ xe tại TP Vinh

Xe ô tô đỗ lộn xộn trên đường Cao Thắng, đoạn trước mặt chợ Vinh

Cho đậu xe giữa lòng đường, vỉa hè

Quy hoạch bãi đỗ xe theo kiểu chiếu lệ, không tạo cơ chế thu hút đầu tư, buộc nhà đầu tư tuân thủ phương án hoàn vốn của chính quyền là 3 trong nhiều rào cản TP Vinh đã tạo ra khi có doanh nghiệp muốn bỏ tiền xây dựng bãi đỗ xe thông minh phục vụ nhân dân.

Thống kê của cơ quan đăng kiểm Nghệ An, chỉ tính riêng số lượng ô tô được chủ sở hữu đăng ký tại TP Vinh năm 2017 đã lên tới 17.000 xe. Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng đối với xe ô tô ở địa phương này thuộc top đầu cả nước khi số lượng phương tiện mỗi năm gia tăng từ 13-15%, kéo theo áp lực lớn về điểm đỗ, bãi đậu xe trong khu vực nội thành.

Ngày 20/4, ghi nhận của PV Báo Giao thông tại khu vực trước mặt chợ Vinh, phía đường Cao Thắng quá nửa diện tích lòng đường được UBND thành phố cấp phép cho làm bãi đậu xe ô tô có thu phí. Hệ quả là tuyến đường trở nên lộn xộn, xe vào ra tùy tiện chèn ép các xe đi trên tuyến, gây nguy cơ ùn tắc và TNGT. Đó cũng là thực trạng đã và đang xảy ra tại mặt đường Trường Chinh và Phan Bội Châu - đoạn trước mặt chợ Ga Vinh, sau khi UBND TP Vinh cho phép biến một phần lòng đường thành bãi đậu xe có thu phí.

Ngoài 2 bãi đậu xe “bất đắc dĩ” trên, trong những năm vừa qua, để giải bài toán giao thông tĩnh, UBND TP Vinh đã đề ra nhiều giải pháp tình thế như: Thí điểm cho thuê vỉa hè làm nơi đỗ xe, kinh doanh; xén vỉa hè làm bãi đỗ; lập điểm đỗ dọc 2 bên lề đường... Bất cứ ai chỉ cần một lần dạo quanh thành phố đều có thể thấy được sự “lợi bất cập hại” của những giải pháp tình thế này.

Sống ở mặt đường, nhưng vì nhà chật, xung quanh không có bãi gửi xe nên thời gian qua anh Lê Vĩnh Xuân (trú ở phường Hưng Bình) đành đánh liều để xe đoạn đường trước nhà. Anh Xuân cho biết: “Thực tế, không ai muốn bỏ một chiếc xe có trị giá cả tỷ đồng ngoài trời cả. Lỡ có tai nạn rủi ro, mình cũng phải chịu trách nhiệm vì dừng đỗ xe không đúng quy định. Chưa kể, để xe không có người trông nom rất dễ bị bẻ gương, phá kính”.

Vì sao doanh nghiệp chưa mặn mà?

Theo tìm hiểu của PV, từ năm 2012, UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định số 265 phê duyệt quy hoạch xây dựng hệ thống nút giao thông cầu vượt, bãi đậu xe và công trình vệ sinh công cộng trên địa bàn TP Vinh. Tuy nhiên, đã 6 năm trôi qua, các bãi đậu xe công cộng vẫn nằm trên giấy. Áp lực về điểm đỗ đang dần thành gánh nặng lên hệ thống hạ tầng giao thông của thành phố này.

Lý giải về việc thiếu điểm đỗ xe công cộng cho người dân, ông Nguyễn Quốc Thắng, Trưởng phòng Quản lý đô thị TP Vinh cho biết: Quyết định số 265 của UBND tỉnh ban hành là rất kịp thời, nhưng do nguồn lực nhà nước có hạn nên đến này vẫn chưa thực hiện được nhiều. Thời gian qua, TP Vinh có kêu gọi một số nhà đầu tư xây dựng bãi đậu xe ở phường Trung Đô, hay trước mặt chợ Vinh. Thế nhưng, do vướng mắc thủ tục đấu thầu, đất đai hay hình thức đầu tư nên các nhà đầu tư đều từ bỏ. Ngoài ra, xét trên góc độ của người làm quy hoạch thì một số nội dung trong Quyết định số 265 đã không còn phù hợp với thực tiễn.

Ông Bùi Đức Lộc, Giám đốc Công ty CP Quản lý và Phát triển hạ tầng đô thị Vinh (đơn vị từng lên kế hoạch đầu tư xây dựng hàng loạt bãi đỗ xe ở TP Vinh) khẳng định: Việc quy hoạch bãi đỗ xe ở TP Vinh chỉ mang tính hình thức, chứ không phải để thu hút nhà đầu tư. Theo ông Lộc, trước đây, đơn vị từng đi khảo sát 5-6 vị trí được quy hoạch bãi đỗ xe trong nội thành. Thế nhưng, tất cả đều không khả thi, bởi lẽ bãi đỗ xe mà không có đường giao thông kết nối thì ai gửi; nơi có đường thì chỉ rộng từ 3-5m, muốn mở rộng lại phải bỏ thêm số tiền cực lớn để bồi thường, GPMB, chuyển đổi mục đích sử dụng đất...

Cũng từng về Vinh xin đầu tư xây dựng bãi đậu xe thông minh nhưng không thành, một doanh nhân (xin được giấu tên) cho biết, xây dựng bãi đậu xe thông minh là xu hướng tất yếu hiện nay của các thành phố văn minh, hiện đại. Tuy nhiên, tỉnh Nghệ An và TP Vinh phải nhìn nhận việc doanh nghiệp đầu tư xây dựng bãi đậu xe ở góc độ an sinh xã hội, chứ không phải làm ăn kinh tế. Bây giờ, một là Nhà nước bỏ tiền đầu tư, hai là kêu gọi doanh nghiệp đầu tư nhưng cũng phải có cơ chế phù hợp cho họ hoàn vốn.

“Với sức chứa 250 xe, nếu là bãi đậu xe thông thường thì cần một diện tích cực lớn. Ở thành phố, quỹ đất hạn hẹp, giá đất đắt đỏ mà xây dựng bãi đậu xe thường là điều không tưởng. Ngược lại, chúng tôi dự kiến bỏ ra gần 100 tỷ đồng đầu tư bãi đậu xe thông minh mà Nghệ An đòi chúng tôi hoàn vốn theo hình thức BOT, thời gian thu hồi vốn kéo dài tới 100 năm là không khả thi. Đến khi tôi chết rồi vẫn chưa nhìn thấy số tiền mình bỏ ra đầu tư được sinh lời”, nhà đầu tư này nói.

Đà Nẵng áp dụng cơ chế đặc biệt xã hội hóa bãi đỗ xe