Nhiều thay đổi, vì sao Grammy 2021 vẫn tai tiếng?

Khắc phục tình trạng bất bình đẳng giới

Phụ nữ vẫn luôn là một “từ khóa” ở Lễ trao giải Grammy nhiều năm qua. Giải thưởng âm nhạc lớn nhất hành tinh này luôn phải đứng trước những chỉ trích, bị cho là phân biệt giới tính khi hầu như năm nào, số lượng nghệ sỹ nữ xuất hiện trong các đề cử và đoạt giải đều ít hơn nam giới.

Hai năm trước, Neil Portnow - Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Viện Hàn lâm thu âm Mỹ - Đơn vị tổ chức Grammy từng đối diện với nhiều chỉ trích khi ông cho rằng, phụ nữ cần phải “tiến lên” nếu muốn được công nhận. Sự phản đối kịch liệt, nhất là từ những nữ nghệ sỹ trong ngành âm nhạc khiến ông Portnow phải từ chức, thay thế vào đó là bà Deborah Dugan.

Nhưng chỉ được 5 tháng, bà Deborah Dugan, nữ chủ tịch đầu tiên, bị sa thải mà theo Fox News là nhằm bịt miệng trước các hành vi sai trái trong tổ chức. Năm 2020, trước thềm Lễ trao giải Grammy lần thứ 62, bà Dugan đưa ra một tờ cáo buộc dài 44 trang về những điều thối nát. Trong đó, đáng chú ý là vấn đề phân biệt giới tính, quấy rối tình dục.

Sự bình đẳng giới trong các mùa giải đã khắc sâu vết thương với nhiều người. Ở Grammy 2018, trong 86 hạng mục chỉ có 17 phụ nữ giành được giải Grammy. Nữ ca sĩ SZA dù được nhiều đề cử nhưng cũng về tay không. Alessia Cara trở thành người phụ nữ duy nhất trong năm đó chiến thắng ở hạng mục Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất.

Tuy nhiên, theo The Guardian, Grammy khoảng 2 năm qua bắt đầu có sự khắc phục về việc bình đẳng giới. Viện đã cam kết sẽ tăng gấp đôi số đề cử là nữ giới cho tới năm 2025.

Tại tọa đàm mà Viện Hàn lâm thu âm Mỹ hợp tác tổ chức nhân dịp Quốc tế phụ nữ vừa qua, Harvey Mason Jr., Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành tạm thời của Viện Hàn lâm thu âm Mỹ khẳng định, thu hẹp khoảng cách giới tính trong ngành công nghiệp âm nhạc là ưu tiên hàng đầu của Viện. Đơn cử ở Grammy 2021, chỉ có 198/853 số người được đề cử ở 83 hạng mục được xác định là nữ. Tỷ lệ này đạt khoảng 23%, tức chưa đầy 1/4, nhưng đã là con số khá cao so với những năm trước đây.

Beyoncé đứng đầu danh sách phụ nữ có nhiều đề cử nhất khi được đề cử ở 9 hạng mục, trong đó có hạng mục Bài hát của năm cho “Black Parade”. Theo sau là Dua Lipa, Taylor Swift và Billie Eilish với 6 đề cử. Hạng mục Nghệ sĩ của năm, có 5/8 đề cử là nữ.

Hạng mục nghệ sĩ mới xuất sắc nhất, 6/8 ứng cử viên là nữ. Hạng mục Album của năm, một nửa số đề cử là nữ, từ Taylor Swift, Dua Lipa, Jhené Aiko và bộ ba Haim. Cũng lần đầu tiên trong lịch sử, hai hạng mục Trình diễn rock xuất sắc và Album nhạc đồng quê hay nhất có hoàn toàn là các đề cử là nữ.

Tờ Los Angeles Times cho rằng, các đề cử Grammy năm 2021 đánh dấu một một bước tiến mới của phụ nữ trên toàn thế giới. Nói về điều này, Sheila E., tay trống nữ từng đoạt nhiều giải Grammy tâm sự: “Mọi thứ có lẽ đang trở nên tốt hơn rồi”.

Vì sao Grammy 2021 vẫn nhiều lùm xùm, tẩy chay?

Mặc dù Grammy đã có những động thái tích cực giải quyết vấn đề bất bình đẳng giới nhưng giải thưởng năm nay vẫn đối mặt với nhiều khủng hoảng. Trước khi giải thưởng chính thức diễn ra vài ngày, Zayn Malik - cựu thành viên nhóm nhạc One Derection bức xúc chỉ trích trên Twitter: “Grammy và tất cả người liên quan đến Lễ trao giải này thật khốn nạn. Nếu không có những cú bắt tay hoặc tặng quà hối lộ, sẽ chẳng bao giờ được cân nhắc đề cử nào cả. Mùa tới, tôi sẽ gửi cho các người một giỏ đầy bánh kẹo”. Anh cho rằng, Ban tổ chức cho phép chủ nghĩa thiên vị, lôi kéo sức ảnh hưởng của người liên quan trong quá trình vote cho các đề cử cuối cùng.

Mặc dù lời chỉ trích của Zayn Malik không kèm theo chứng cứ nhưng nhận được nhiều sự đồng tình. Bởi ngay từ khi giải thưởng này công bố danh sách đề cử, nam ca sĩ The Weeknd đã tỏ thái độ.

Có một năm hoạt động tích cực với album “After Hours” thành công và có siêu hit “Blinding Light” nhưng The Weeknd không có bất cứ đề cử nào. Tức giận, The Weeknd tuyên bố trên New York Times về việc tẩy chay giải thưởng, không gửi sản phẩm và cũng không xuất hiện với tư cách khách mời: “Tôi sẽ không cho phép hãng sản xuất âm nhạc của mình tham gia Grammy nữa”.

Chưa hết, Grammy 2021 còn bị Zayn Malik tố phân biệt chủng tộc dù thực tế, giải thưởng lần thứ 63 đã tăng số lượng đề cử của những nghệ sĩ da màu.

Ví như Beyoncé có 9 đề cử, hay những nghệ sĩ ở các hạng mục về hip hop như Doja Cat, Megan Thee Stallion, DaBaby, Roddy Ricch cũng là những nghệ sĩ da màu. Viện cũng đã mời 2.300 chuyên gia âm nhạc vào hội đồng thành viên từ năm 2020, nhiều người trong đó đến từ các lĩnh vực âm nhạc khác nhau với đa sắc tộc, giới tính.

Tờ USA Today nhận định, Viện Hàn lâm thu âm đang cố gắng cải thiện những khiếm khuyết trong lịch sử của mình nhưng điều đó vẫn chưa đủ. Grammy đã làm sai ở một số điểm khi nỗ lực có được sự đa dạng trong giải thưởng của mình.

Cụ thể, hạng mục Album của năm, chỉ có 2/8 đề cử dành cho nghệ sĩ da màu và chủng tộc khác là Jhené Aiko và Jacob Collier. Không có nhóm nhạc K-pop nào lọt vào các hạng mục chính dù theo Billboard, các nhóm nhạc K-pop từ BTS, Blackpink hay SuperM đều đủ tiêu chuẩn là Nghệ sĩ mới xuất sắc nhất.

Chi tiết hơn, USA Today xem xét kỹ các đề cử và nhận thấy, một nửa số đề cử vẫn là người da trắng. Chỉ có 21% là người Mỹ gốc Phi hoặc gốc Phi, 8% là người Tây Ban Nha và chỉ có 3% là người Mỹ gốc Á/khu vực Thái Bình Dương/châu Á, 5% là “người khác” và 13% không tiết lộ chủng tộc của mình.

“Rõ ràng, nhiều nghệ sĩ da màu và các cộng đồng khác bị thiệt thòi”, USA Today viết.

Vì đâu giải Grammy danh giá liên tiếp dính lùm xùm?