Những lý do ở lọc dầu Nghi Sơn khiến xăng dầu thiếu hụt

Giảm công suất, sự cố kỹ thuật

Trong báo cáo vừa gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021, đoàn giám sát của cơ quan này đã chỉ ra các vấn đề gây bức xúc trong dư luận xã hội, cử tri và nhân dân trong thời gian qua. Trong đó, nhấn mạnh các bất cập trong cung ứng xăng dầu dẫn đến tình trạng thiếu xăng dầu cục bộ.

Báo cáo cũng đề cập việc chưa thanh tra, kiểm tra hoạt động sản xuất của nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, đơn vị liên quan việc thị trường xăng dầu trong nước thiếu hụt nguồn cung năm 2022 và đầu năm 2023.

Theo đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, giai đoạn tháng 1-2/2022, nguồn cung xăng dầu thiếu hụt do năng lực sản xuất trong nước. Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn chiếm tỷ lệ 35-40% trong tổng cung nội địa nhưng giảm công suất còn 55-80%. 

Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn được áp dụng cơ chế bao tiêu sản phẩm, nhưng không có cơ chế cam kết về mức sản xuất tối thiểu để bảo đảm an ninh năng lượng. Việc này khiến thị trường trong nước rơi vào thế bị động, phải tìm kiếm nguồn cung thay thế ngoài kế hoạch, nhất là khi nguồn cung thế giới cũng khan hiếm, giá nhập khẩu ở mức cao.

Đến năm 2023, sự cố kỹ thuật rò rỉ xúc tác tại khớp nối giãn nở nhiệt tháp tái sinh của phân xưởng RFCC của nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn khiến sản lượng xăng dầu trong 10 ngày đầu tháng 1 giảm khoảng 20-25% so với kế hoạch. Diễn biến này làm tăng nguy cơ không đủ nguồn cung cho thị trường.

Cần xem xét lại thỏa thuận hợp tác

Để chủ động về nguồn cung, không để xảy ra thiếu hụt xăng dầu, Chính phủ và Thủ tướng đã chỉ đạo Bộ Công thương lên kế hoạch nhập khẩu bù đắp nguồn thiếu hụt từ sản xuất trong nước.

Đoàn giám sát cho rằng cần hoàn thiện các cơ chế chính sách liên quan tới điều hành thị trường xăng dầu, sớm đề xuất triển khai các kho dự trữ quốc gia theo quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 đã được Chính phủ phê duyệt và các cơ chế vận hành phù hợp.

Hiện nay, do chưa có hệ thống kho dự trữ xăng dầu quốc gia nên toàn bộ xăng dầu dự trữ quốc gia đang bảo quản tại kho thuê của 4 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu. Việc bảo quản chung với doanh nghiệp đang không đúng theo khoản 1 Điều 51 Luật Dự trữ quốc gia năm 2012 quy định hàng dự trữ quốc gia phải được cất giữ riêng đúng địa điểm quy định.

Trong các giải pháp đưa ra, Bộ Công thương đã phối hợp với các cơ quan liên quan trình Thủ tướng phương án nâng tổng mức dự trữ quốc gia về xăng dầu lên 15 ngày vào năm 2025 và 30 ngày vào năm 2030. 

Đoàn giám sát đề nghị cần tăng cường thanh kiểm tra, có chế tài xử lý nghiêm các thương nhân vi phạm quy định mức dự trữ xăng dầu tối thiểu. Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn và Dung Quất cũng cần tuân thủ đúng cam kết với các khách hàng và cơ quan chức năng.

Đặc biệt, đoàn giám sát cho rằng cần xem xét các thỏa thuận hợp tác đối với nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn. "Đã được hưởng cơ chế bao tiêu sản phẩm, cơ chế bù giá nhưng không có cam kết về mức cung ứng tối thiểu ra thị trường là không hợp lý, cần sớm được xử lý trong thời gian tới", báo cáo nêu.

"Hải Hà có thể kiện ra tòa nếu BIDV không trả 270 tỷ cấn nợ từ quỹ bình ổn xăng dầu"

Nguyên phó chánh tòa hình sự TAND TP Hà Nội nhận định hành vi BIDV Long Biên cấn nợ gần 270 tỷ từ quỹ bình ổn xăng dầu là vi phạm pháp luật. Nếu ngân hàng không trả lại số tiền trên, doanh nghiệp có quyền khởi kiện.