Nữ quyền lên ngôi ở Hollywood nhờ phim hành động bom tấn

Wonder Woman, biểu trưng nữ quyền mới của Hollywood

Từ hiện tượng Wonder Woman

Đầu tháng 6 năm nay, các rạp chiếu phim chứng kiến cuộc đổ bộ của nữ siêu nhân Wonder Woman trong sản phẩm cùng tên. Từ thị trường nội địa cho tới phòng vé quốc tế, phim bùng nổ trở thành một cơn sốt, thu về 150 triệu USD chỉ trong tuần đầu tiên, đánh bạt bom tấn The Mummy của tài tử Tom Cruise ra mắt sau đó 1 tuần. Hiện, phim đang băng băng với doanh số 460 triệu USD, dù vẫn chưa công chiếu ở một số thị trường như: Nhật Bản, Hàn Quốc. Thắng trên mặt trận tiền bạc, Wonder Woman còn chiếm được thiện cảm của giới phê bình phim, được trang Rotten Tomatoes chấm 93%, Metacritics chấm 76%, CinemaScores đánh giá phim hạng A cao nhất có thể.

Thành công như vậy, lại là phim do một đạo diễn nữ (Patty Jenkins) chỉ đạo, có diễn viên chính là nữ (Gal Gadot) và nhân vật là một cô gái, Wonder Woman nhanh chóng trở thành biểu tượng mới trong cuộc chiến bình quyền tại Hollywood. Chiến dịch quảng bá phim đã thuyết phục thành công Liên hợp quốc chọn nhân vật Wonder Woman làm đại sứ danh dự cho phong trào bình đẳng giới. Đồng thời, trong tổng số khán giả đến rạp, phim lôi kéo thành công 52% nữ giới (thống kê của hãng Wanner Bros), kỷ lục chưa bao giờ đạt được ở thể loại đánh đấm, cháy nổ khô khan này.

Chủ tịch Hiệp hội Phụ nữ trong điện ảnh (Woman in Film - WIF) Cathy Schulman phát biểu trên tờ The Wrap: “Đây là một bước tiến lớn lao hơn hết. 7 năm trước, khi thành Chủ tịch của WIF tôi còn chẳng thấy bài báo nào khai thác vấn đề giới tính ở các ấn phẩm Hollywood. Vậy mà giờ, bộ phim như một tấm gương phi thường của một phong trào đang diễn ra”.

Wonder Woman là đại diện ưu tú nhất của dòng phim hành động nữ quyền, nhưng không phải là độc nhất. Thực tế, trong năm 2017 này, đều đặn hàng tháng đều có một bom tấn hành động có diễn viên nữ thủ vai chính.Tháng 5, có nữ khoa học gia Daniels chống quái vật không gian trong Alien: Covenant, khi nam giới chết như ngả rạ. Tháng 3, nữ cảnh sát người máy Mira lấn át cánh mày râu hoàn toàn trong Ghost in the Shell. Ở tương lai gần, phim Transformers 5 ra mắt cuối tháng 6, nổi lên hình ảnh cô gái Izabella đứng giữa tập đoàn robot cơ khí, hô vang khẩu hiệu nữ quyền: “Tôi muốn chiến đấu theo cách của một cô gái”.

Ảnh hưởng của phim nữ quyền hành động

Phim nữ quyền hành động lên ngôi là tín hiệu sáng sủa cho Kinh đô điện ảnh. Đầu tiên, nó đánh phá thể loại hành động cháy nổ, thành trì cuối cùng của chủ nghĩa bất bình đẳng giới. Từ thập niên 80, phụ nữ đã có thể vùng lên ở các phim thuộc đề tài chính trị - xã hội. Nhưng khi bước sang địa hạt hành động, mà cụ thể là dòng phim “cơ bắp” cổ điển, họ vẫn bị mặc định là yếu đuối, vô tích sự, chỉ đóng vai trò khóc lóc và chờ người hùng như Sylvester Stallone, Jean-Claude Van Dame… tới giải cứu.

Nay, những phim nữ quyền hành động phá vỡ hình mẫu “bình hoa” trên, cho thấy phụ nữ cũng có thể đánh đấm, bắn súng, đua xe một cách ra trò. Điển hình là Wonder Woman, một mình băng lên chiến hào đỡ đạn cho phe đồng minh, một mình đập tan cả một sân bay của quân đội Đức. Các phim tương tự như: Ghost in the Shell (2017), Star War: Rogue One (2016), Underworld 3 (2015)… đều chứng kiến chị em lên ngôi, trong khi đàn ông lại đóng vai trò làm nền.

Sự bùng nổ trên còn hứa hẹn lan tỏa các thông điệp quyền lợi mạnh mẽ vượt trội so với thời kì trước. Không khó kể tên các tượng đài phim nữ quyền thập niên 80-90 như: The color Purple (1985), Bound (1996) hay Elizabeth (1998). Nhưng dù hay tới đâu, đoạt bao nhiêu tượng vàng Oscar, chúng vẫn bị giới hạn trong một nhóm đối tượng nhất định. Các bộ phim này thuộc dòng nghệ thuật kén người xem, ngôn ngữ điện ảnh phức tạp, “khó nuốt”. Khán giả phổ thông chẳng mấy ai chịu xem để hiểu thông điệp mà chúng truyền tải.

Trong khi đó, phim nữ quyền mang yếu tố hành động bom tấn có khả năng tuyên truyền mạnh mẽ hơn. Một phép tính đơn giản được hãng Wanner Bros thực hiện là với doanh thu hàng trăm triệu USD, số khán giả ra rạp xem một phim bom tấn có thể lên tới hàng vạn, chục vạn trên toàn thế giới. Nhờ đó, hình tượng người phụ nữ mạnh mẽ sẽ có điều kiện tiếp cận với số đông khán giả. Chẳng thế mà dù đạt tượng vàng Oscar, nhưng nhân vật Virgina Woolf trong phim The Hours (2003) lại kém nổi tiếng hơn cả những Katniss của loạt The Hunger Game hay Furiosa của Mad Max: Fury Road (2016).

Ngoài ra, các yếu tố hậu trường cũng bị ảnh hưởng trước tác động của nữ quyền. Trước đây, chênh lệch cát-sê nam - nữ trong cùng một bộ phim vẫn luôn là vấn đề nhức nhối. Cùng một sản phẩm như phim: American Hustle (2015), nữ diễn viên như Amy Adams hay Jennifer Lawrence chỉ nhận 7% doanh thu, trong khi đồng nghiệp nam như Bradley Cooper, Christian Bale nhận tới 9%.

Với sự bùng nổ của phim hành động nữ quyền, các nữ diễn viên có điều kiện đứng độc lập ở vị thế cao nhất trên bảng cát-sê. Điển hình như người đẹp Angelina Jolie khi tham gia phim Maleficent (2015) với vai chính đã sở hữu số tiền 15 triệu USD khiến các đồng nghiệp nam cùng trường quay ghen tị đỏ mắt. Một trường hợp khác là Charlize Theron khi đóng phim The Huntsman: Winter’s War (2016) đã lý luận với hãng Universal rằng, cô vượt trội về thời lượng, vai trò diễn xuất so với nam chính Chris Helmsworth thì không có lý nào được trả ít tiền hơn. Và hãng sản xuất đã phải chịu thua, trả cho cô 10 triệu USD bằng cát-sê nam chính.

Ở mặt trận chỉ đạo, thành công của Wonder Woman đã khiến cho cả giới làm phim phải thừa nhận: Một đạo diễn nữ như Patty Jenkins cũng có thể đảm nhiệm phim bom tấn kinh phí trên 100 triệu USD và thừa sức thu về gấp 5 lần số tiền đã bỏ ra. Hãng Wanner Bros từ chỗ ngờ vực đang phải tha thiết mời bà Jenkins tiếp tục đảm nhiệm phần 2 bộ phim. Đối thủ của Wanner Bros là Disney cũng đang tìm cách thay thế đạo diễn Ryan Fleck bằng gương mặt nữ Anne Boden cho dự án phim nữ siêu anh hùng Miss Marvel ra mắt năm 2019.

Người đẹp Angelina Jolie với các phim nữ quyền hành động như: Tomb Raider, Mr&Mrs Smith đã được Cao ủy Liên hợp quốc giao vai trò Đặc phái viên tuyên truyền nữ quyền. Cô nàng Emma Watson sau khi thể hiện tốt vai trò nữ phù thủy Hermione sắc sảo thông minh trong loạt Harry Potter, đã trở thành Đại sứ thiện chí của Tổ chức Nữ quyền UNIFEM/UN… Nhờ tham gia các phim bom tấn hành động, nhiều nữ diễn viên đã vươn tiếng tăm ra ngoài địa hạt điện ảnh, sở hữu nguồn cảm hứng lớn lao cho hình tượng người phụ nữ mạnh mẽ, độc lập của thời hiện đại. Một vị thế bình đẳng về quyền lợi, giới tính đang ngày được xác lập mạnh mẽ ở Kinh đô điện ảnh Hollywood. 

Chương Tử Di tham gia vũ trụ điện ảnh Quái vật của Hollywood