Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia nói về bảo hiểm xe cơ giới

Thế giới dùng bảo hiểm để điều tiết hành vi giao thông, Việt Nam mới dừng ở mức đền bù thiệt hại

Từ ngày 15/5, CSGT trên toàn quốc bắt đầu tổng kiểm tra các phương tiện đang lưu thông mà không cần tài xế có lỗi ban đầu. Theo đó, CSGT sẽ kiểm tra giấy tờ mà người tham gia giao thông phải mang theo như giấy tờ tùy thân, bằng lái, bảo hiểm và các lỗi chạy quá tốc độ, vi phạm nồng độ cồn...

Trao đổi với Báo Giao thông về bảo hiểm xe, TS Trần Hữu Minh, Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết, khi tham gia giao thông, sẽ luôn có rủi ro gây TNGT. Đặc biệt các phương tiện cơ giới có thể gây hậu quả lớn. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc được đặt ra để tạo nguồn chi trả cho các nạn nhân mà không phụ thuộc vào việc người gây tai nạn có khả năng chi trả hay không.

Đây là quy định rất đúng đắn, nhân văn và được phần lớn các quốc gia trên thế giới áp dụng. Tại Việt Nam thì cả ô tô xe máy đều phải có bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự với chủ xe cơ giới.

Theo ông Minh, trong khi tại Việt Nam mới dừng ở mức đền bù thiệt hại, thế giới thì đã tiến rất xa trong lĩnh vực này, dùng mức bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc như một công cụ kinh tế để điều tiết hành vi tham gia giao thông.

Ông Minh cho biết, hiện nay tại Việt Nam các công cụ về hành chính và giáo dục đã được áp dụng trong bảo đảm trật tự ATGT. Tuy nhiên công cụ đòn bẩy kinh tế gần như chưa được áp dụng, chính bởi vậy kết quả và hiệu quả của các giải pháp bảo đảm trật tự an toàn giao thông bị giảm đi đáng kể.

Tại phần lớn các quốc gia phát triển, ngoài công cụ về hành chính và giáo dục, bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc được sử dụng như một công cụ kinh tế rất quan trọng để khuyến khích hành vi lái xe an toàn (được hưởng mức bảo hiểm thấp), đồng thời là công cụ nhắc nhở cảnh báo các lái xe có hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông hoặc lái xe không an toàn (phải đóng mức bảo hiểm cao).

Mức đóng bảo hiểm nên thay đổi theo mức độ rủi ro của phương tiện

Việc quy định mức đóng bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc thay đổi theo mức độ rủi ro của phương tiện, người lái, môi trường và theo lịch sử vi phạm trật tự an toàn giao thông của người lái đang được áp dụng rộng rãi tại rất nhiều quốc gia phát triển trên thế giới và trong khu vực (Mỹ, Đức, Úc, Anh, Singapore, Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia...).

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc với chủ xe cơ giới theo mức độ rủi ro của phương tiện, người lái, môi trường và lịch sử lái xe an toàn là cách tiếp cận rất hợp lý về mặt bản chất của bảo hiểm trong đó những cá nhân, thực thể có rủi ro cao dẫn tới tai nạn giao thông thì cần đóng bảo hiểm cao và ngược lại những người lái xe an toàn đã được chứng minh qua lịch sử lái xe hoặc số liệu thống kê thì sẽ đóng mức bảo hiểm thấp hơn.

Cách tính bảo hiểm thống nhất đồng đều như hiện nay không khuyến khích được ý thức lái xe an toàn hơn. Đặc biệt những người lái xe có rủi ro gây tai nạn giao thông cao, những người lái xe thường xuyên vi phạm trật tự an toàn giao thông không có động lực lái xe an toàn hơn vì dù có vi phạm hay không thì mức bảo hiểm cũng không thay đổi, do đó không có tác dụng xây dựng văn hóa giao thông.

Để giải pháp này có hiệu quả thì cần phải hoàn thiện một số quy định pháp luật có liên quan như Nghị định về bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc, đồng thời xây dựng hệ dữ liệu về TNGT và vi phạm trật tự ATGT, chia sẻ dùng chung giữa các cơ quan CSGT, GTVT, bảo hiểm.

Đồng thời nghiên cứu hoàn thiện các quy định pháp luật để khai thông quá trình chi trả bảo hiểm, bảo đảm quá trình khai báo, xác nhận, đền bù được thực hiện một cách nhanh chóng và tiện lợi. Song song với đó là siết chặt các quy định để phòng chống gian lận trong lĩnh vực này.

"Sau đợt dịch Covid vừa qua, khi các cơ quan chức năng triển khai đợt tổng kiểm tra, đã xuất hiện nhiều trường hợp mua bán bảo hiểm xe máy tràn lan với giá rẻ có thể gây khó khăn, hiểu nhầm đối người dân. Bởi vậy trong quá trình mua bảo hiểm, người dân cần lưu ý tới các tổ chức bảo hiểm có uy tín để mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc với chủ xe cơ giới để có “Giấy chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới”.

Các cơ quan trong lĩnh vực bảo hiểm cũng nên vào cuộc để phát hiện các vụ việc lợi dụng tình huống này để trục lợi, kiến nghị các cơ quan chức năng xử lý kịp thời, tạo sự rõ ràng, ổn định và niềm tin của người dân với hoạt động bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc với chủ xe cơ giới", ông Minh nói.

CSGT cả nước đồng loạt tổng kiểm tra giấy tờ xe, dừng xe dù không thấy lỗi