Phó Tổng thống Mỹ tới Philippines, sẽ thăm nhiều điểm “nóng”

Thông tin trên do quan chức cấp cao chính quyền Mỹ chia sẻ với hãng tin Reuters về chuyến thăm của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris tại quốc đảo Philippines.

Trong chuyến thăm, khi có cuộc gặp với Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. tại Manila ngày 21/11, dự kiến bà Harris sẽ tuyên bố cam kết bảo vệ đồng minh Philippines. “Phó tổng thống sẽ nhấn mạnh cam kết của Mỹ nhằm ủng hộ nguyên tắc và luật pháp quốc tế” trong duy trì trật tự hàng hải quốc tế ở Biển Đông, theo quan chức Mỹ.

Đặc biệt, trong chuyến thăm 3 ngày tới Philippines, bà Harris sẽ tới quần đảo Palawan của Philippines nằm gần khu vực tranh chấp trên Biển Đông. Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền đối với hai vùng biển chỉ cách tỉnh Palawan của Philippines 79km và phần lớn Biển Đông bao trùm cả quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Cũng trong chuyến thăm, bà Harris sẽ thể hiện sự ủng hộ của Mỹ với phán quyết của tòa trọng tài quốc tế năm 2016 trong đó bác bỏ hầu hết các tuyên bố chủ quyền lịch sử phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông, khẳng định các yêu sách này là không có cơ sở pháp lý. Tuy nhiên, từ khi tọa trọng tài quốc tế ra phán quyết đến nay, Philippines vẫn cáo buộc tàu tuần duyên và tàu cá Trung Quốc xâm phạm và quấy rối trên biển thêm hàng trăm lần.

Quan chức Mỹ cho hay trong ngày 22/11, bà Harris sẽ có cuộc gặp lực lượng tuần duyên Philippines, tham gia một chuyến tuần tra bờ biển trên tàu tuần duyên tại quần đảo Palawan và phát biểu về “nguyên tắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và tự do hàng hải dựa trên luật lệ quốc tế”.

Bà Harris là quan chức cấp cao nhất trong chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden thăm Philippines, cho thấy quan hệ giữa 2 đồng minh lâu năm ấm trở lại sau khi chính quyền Philippines dưới thời cựu Tổng thống Rodrigo Duterte có quan hệ khá lạnh nhạt với Washington, hạn chế chỉ trích Trung Quốc để thu hút đầu tư từ Bắc Kinh.

Mỹ và Philippines cũng đã đồng ý tiếp tục Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường (EDCA) - hiệp ước quốc phòng hai nước ký kết năm 2014 mà ông Duterte từng dọa hủy bỏ.

Hiệp ước EDCA cho phép Mỹ duy trì hiện diện quân sự tại một số căn cứ ở Philippines qua hoạt động luân phiên của tàu, máy bay làm nhiệm vụ viện trợ nhân đạo và hoạt động an ninh hàng hải.

Quan chức Mỹ cho hay Washington đã đề xuất mở rộng thêm một số căn cứ trong hiệp ước EDCA so với 5 căn cứ như hiện nay. Theo đó, Mỹ đã phân bổ 82 triệu USD cho 21 dự án tại 5 căn cứ hiện có ở Philippines trong khuôn khổ hiệp ước EDCA.

Tuần trước, Tư lệnh quân đội Philippines Bartolome Bacarro cho biết Mỹ đã đề xuất xây dựng thêm 5 căn cứ mới tại Philippines trong khuôn khổ hiệp ước EDCA, bao gồm 1 căn cứ tại Palawan.

Bên cạnh thắt chặt hợp tác an ninh, theo quan chức Mỹ, chuyến thăm của bà Harris cũng nhằm thúc đẩy quan hệ đối tác với Philippines trên nhiều lĩnh vực như biến đổi khí hậu, hợp tác về hạt nhân, an ninh lương thực, kinh tế kỹ thuật số, hợp tác trong lĩnh vực y tế, hàng hải.

Ngoại trưởng Triều Tiên trách Tổng thư ký LHQ thiên vị Mỹ