Phương Tây lên án vụ Belarus dùng chiến cơ khống chế máy bay của Ryanair

Bắt hạ cánh khẩn cấp máy bay dân dụng

Sự việc xảy ra tối 23/5 theo giờ VN trên chuyến bay của hãng hàng không Ryanair trên đường từ Athens (Hy Lạp) đến Lithuania, khi chuẩn bị vào không phận Lithuania thì nhận được thông tin máy bay có bom và chính quyền Belarus đã điều một chiến cơ MiG-29 để hộ tống rồi đưa máy bay hạ cánh khẩn tại thủ đô Belarus.

Dữ liệu từ trang web flightradar24.com cho thấy, chiếc máy bay đã chuyển hướng chỉ 2 phút trước khi chuẩn bị đi vào không phận Lithuania. Sau 7 giờ hạ cánh khẩn tại Minsk, máy bay cất cánh, cuối cùng hạ cánh an toàn tại Vilnius. Ở đây, trực tiếp Thủ tướng Lithuannia Ingrida Simonyte đã chờ đón hành khách.

Hãng tin Tass dẫn lời người phát ngôn cơ quan vận hành sân bay Lithuania, bà Lina Beiseine cho biết, các cơ quan hàng không của Lithuania không hề nhận được thông tin cảnh báo có bom. Theo bà, máy bay đã hạ cánh khẩn vì một xung đột giữa hành khách và thành viên phi hành đoàn nhưng không nêu rõ chi tiết.

Đại diện Ryanair khẳng định, phi hành đoàn đã được đài kiểm soát không lưu Belarus hướng dẫn chuyển hướng hạ cánh tại Minsk.

Còn theo thông tấn Belarus BeITA, chính Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã cho phép máy bay Ryanair hạ cánh khẩn cấp và cũng là người ra lệnh điều chiến cơ MiG-29 hộ tống chiếc phi cơ đang chở 170 người đến từ 12 quốc gia trong đó có 90 người mang quốc tịch Lithuania.

Nhưng, khi máy bay hạ cánh xuống thủ đô Minsk, theo Reuters, giới chức địa phương không tìm thấy bom, thay vào đó họ đã bắt giữ nhà hoạt động, blogger Roman Protasevich, một người có tư tưởng đối lập thường xuyên chỉ trích chính quyền Belarus.

Tờ Delfit của Lithuania dẫn lời 1 hành khách ngồi gần blogger này cho biết, Protasevich đã hoảng sợ, run bần bật khi biết máy bay hạ cánh khẩn tại Minsk.

Blogger 26 tuổi đã làm việc cho kênh tin điện tử NEXTA sử dụng nền tảng ứng dụng nhắn tin Telegram ở Ba Lan, thường xuyên đăng tải bằng chứng về những vụ biểu tình hàng loạt chống lại Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko trong năm ngoái, thời điểm truyền thông nước ngoài rất khó có thể làm vậy.

Hiện tại, Protasevich đang làm việc cho một kênh khác trên nền tảng Telegram là Belamova và bị truy nã tại Belarus vì cáo buộc theo chủ nghĩa cực đoan, tổ chức biểu tình hàng loạt để kích động xã hội theo xu hướng thù ghét. Song nhà hoạt động này bác bỏ tất cả.

Mỹ, Châu Âu phản ứng mạnh, chuẩn bị trừng phạt

Giới chức Châu Âu đe doạ sẽ áp lệnh trừng phạt mới với Belarus. Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken dùng những cụm từ như "máy bay bị ép hạ cánh khẩn" và "bắt giữ người", gọi đây là hành động gây sốc, yêu cầu chính quyền Belarus thả ngay nhà hoạt động Protasevich.

Lithuania, quốc gia thành viên của EU và là nơi Protasevich sinh sống kêu gọi Liên minh Châu Âu và NATO phản ứng. Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lithuania Gabrielius Landsbergis khẳng định ông đã trao đổi sự việc trên với Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Philip Reeker kêu gọi phản ứng mạnh mẽ từ phương Tây.

Ngay sau đó, bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Uỷ ban Châu Âu (EC) lên tiếng đề nghị Belarus phải thả ngay Protasevich và cảnh báo những người chịu trách nhiệm cho hành vi khống chế máy bay Ryanair cần phải bị trừng phạt. Theo bà Ursula von der Leyen, ngày hôm nay, các lãnh đạo EU sẽ họp bàn tại Brussels để đưa ra hành động cụ thể.

Qua mạng xã hội Twitter, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nhấn mạnh đây là vụ việc nghiêm trọng, nguy hiểm và cần điều tra quốc tế.

Bộ Ngoại giao Séc dự định triệu tập Đại sứ Belarus tại Séc để trao công hàm phản đối về vụ việc này trong hôm nay (24/5).

Chủ tàu Ever Given tiết lộ bằng chứng tố ban quản lý Suez khiến tàu mắc cạn